ترندنیوز مطالب مذهبی+آموزشی+سرگرمی+خبری
پاسخ کوتاه : بلی ممکن است در برخی از روایات ائمه ع خلفا را خطاب به امیر المومنین کرده باشند اما این عمومیت ندارد و لقب امیرمومنان مختص به علی ع است .
توضیح بیشتر :
1- معنای لغوی امیر المومنین
امیرالمؤمنین در لغت به معنی «امر کننده و فرمان دهنده به مؤمنان» است. امیرالمؤمنین به معنای امیر، فرمانده و رهبر مسلمانان است.
امیر در زبان عربی به معنی فرمانده، سلطان و رهبر است. بعد از اسلام، کسانی را که از سوی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و خلفا به فرماندهی ماموریت‌های جنگی منصوب می‌شدند امیر می‌نامیدند. عنوان «امیرالمومنین» به معنی خلیفه و فرمانده کل قوای اسلام و پیشوای مومنان است.
2. امیر المومنین در اصطلاح شیعیان
شیعیان معتقدند این وصف تنها باید برای امام علی(ع) به کار رود و حتی بنابر روایاتی، از اطلاق آن به امامان معصوم هم خودداری می‌کنند.
روایات شیعه دلالت دارد بر این که لقب «امیرالمومنین» مخصوص علی بن ابیطالب علیه السلام است و بر هیچ کس جز او حتی بر سایر ائمه و امام زمان علیهم السلام نیز نباید اطلاق شود.
به شیعیان توصیه شده است که در روز عید غدیر، در هنگام ملاقات یکدیگر، ذکر ویژه‌ای را بگویند که در آن بر تمسک به ولایت امیرالمؤمنین تأکید شده است.
3. امیر المومنین در اصطلاح اهل سنت
بعد از اسلام، کسانی را که از سوی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و خلفا به فرماندهی ماموریت‌های جنگی منصوب می‌شدند، امیر می‌نامیدند. عنوان «امیرالمومنین» به معنی خلیفه و فرمانده کل قوای اسلام و پیشوای مومنان است.
مسلمانان اهل سنت از لقب امیرالمؤمنین برای همهٔ خلفای راشدین، اموی و عباسی استفاده کرده‌اند و به تمام حکام و خلفای اموی و عباسی اطلاق امیرالمومنین را بکار می برند .
4. پاسخ به سوال در باره اطلاق امیرالمومنین به خلفا توسط ائمه ع
در برخی از گزارش های تاریخی و روایات خطاب امیرالمومنین به خلفا و حکام توسط علی ع و امام موسی بن جعفر ع و امام رضا و امام جواد به کار رفته است .
در چرایی این خطاب توسط ائمه ع باید گفت :
– این روایات ها و گزارش ها ضعیف است .
– ائمه ع بارها تصریح کردند که امیرمومنان واقعی حضرت علی ع است.
– چنین عبارتی به صورت نادر و موردی و مصداقی به کار رفته و عمومیت ندارد .
– شاید مراد ائمه ع معنای لغوی امیرالمومنین باشد نه معنای اصطلاحی آن ، یعنی مراد از امیر مومنان معنای لغوی آن یعنی حاکم مسلمانان است . امیر مومنان یک عنوان حقیقی دارد که علی ع تنها مصداق آن است و یک عنوان اعتباری دارد که به هر حاکمی اطلاق شود چرا که سر پرست و حاکم مسلمانان و مومنان است .
– کلمه امیر مومنان یک کاربرد کلامی و عقیدتی دارد و یک کاربرد سیاسی و مدیریتی و شاید مراد ائمه ع کاربرد سیاسی این کلمه باشد نه مصداق فکری و عقیدتی و کلامی زیرا ائمه مبارزه و مخالفت صریح با خلفا داشته اند .
– برفرض بکار بردن چنین عبارتی توسط ائمه ع باید حمل بر تقیه شود چون ائمه گرفتار زندان و تبعید و مبارزه با حکام بودند .
منابع جهت مطالعه :
مجلسی، بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۲۴، باب ۵۴، حدیث۹.؛
کلینی، الکافی، تهران، اسلامیه، 1407ق، ج 1، ص411 و412
بحارالانوار، ج 37، ص 339، حدیث 81
صدوق ، عیون اخبار الرضا ع ج1 ص81
دایرةالمعارف تشیع، ۱۳۶۸ش، ج۲، ص۵۲۲.
پایگاه تاریخ و سیره معصومین تبیان
مدخل امیرالمؤمنین، در دایره المعارف ها و ویکی شیعه و تبیان و..
توضیح بیشتر :
1- معنای لغوی امیر المومنین
امیرالمؤمنین در لغت به معنی «امر کننده و فرمان دهنده به مؤمنان» است. امیرالمؤمنین به معنای امیر، فرمانده و رهبر مسلمانان است.
امیر در زبان عربی به معنی فرمانده، سلطان و رهبر است. بعد از اسلام، کسانی را که از سوی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و خلفا به فرماندهی ماموریت‌های جنگی منصوب می‌شدند امیر می‌نامیدند. عنوان «امیرالمومنین» به معنی خلیفه و فرمانده کل قوای اسلام و پیشوای مومنان است.
2. امیر المومنین در اصطلاح شیعیان
شیعیان معتقدند این وصف تنها باید برای امام علی(ع) به کار رود و حتی بنابر روایاتی، از اطلاق آن به امامان معصوم هم خودداری می‌کنند.
روایات شیعه دلالت دارد بر این که لقب «امیرالمومنین» مخصوص علی بن ابیطالب علیه السلام است و بر هیچ کس جز او حتی بر سایر ائمه و امام زمان علیهم السلام نیز نباید اطلاق شود.
به شیعیان توصیه شده است که در روز عید غدیر، در هنگام ملاقات یکدیگر، ذکر ویژه‌ای را بگویند که در آن بر تمسک به ولایت امیرالمؤمنین تأکید شده است.
3. امیر المومنین در اصطلاح اهل سنت
بعد از اسلام، کسانی را که از سوی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و خلفا به فرماندهی ماموریت‌های جنگی منصوب می‌شدند، امیر می‌نامیدند. عنوان «امیرالمومنین» به معنی خلیفه و فرمانده کل قوای اسلام و پیشوای مومنان است.
مسلمانان اهل سنت از لقب امیرالمؤمنین برای همهٔ خلفای راشدین، اموی و عباسی استفاده کرده‌اند و به تمام حکام و خلفای اموی و عباسی اطلاق امیرالمومنین را بکار می برند .
4. پاسخ به سوال در باره اطلاق امیرالمومنین به خلفا توسط ائمه ع
در برخی از گزارش های تاریخی و روایات خطاب امیرالمومنین به خلفا و حکام توسط علی ع و امام موسی بن جعفر ع و امام رضا و امام جواد به کار رفته است .
در چرایی این خطاب توسط ائمه ع باید گفت :
– این روایات ها و گزارش ها ضعیف است .
– ائمه ع بارها تصریح کردند که امیرمومنان واقعی حضرت علی ع است.
– چنین عبارتی به صورت نادر و موردی و مصداقی به کار رفته و عمومیت ندارد .
– شاید مراد ائمه ع معنای لغوی امیرالمومنین باشد نه معنای اصطلاحی آن ، یعنی مراد از امیر مومنان معنای لغوی آن یعنی حاکم مسلمانان است . امیر مومنان یک عنوان حقیقی دارد که علی ع تنها مصداق آن است و یک عنوان اعتباری دارد که به هر حاکمی اطلاق شود چرا که سر پرست و حاکم مسلمانان و مومنان است .
– کلمه امیر مومنان یک کاربرد کلامی و عقیدتی دارد و یک کاربرد سیاسی و مدیریتی و شاید مراد ائمه ع کاربرد سیاسی این کلمه باشد نه مصداق فکری و عقیدتی و کلامی زیرا ائمه مبارزه و مخالفت صریح با خلفا داشته اند .
– برفرض بکار بردن چنین عبارتی توسط ائمه ع باید حمل بر تقیه شود چون ائمه گرفتار زندان و تبعید و مبارزه با حکام بودند .
منابع جهت مطالعه :
مجلسی، بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۲۴، باب ۵۴، حدیث۹.؛
کلینی، الکافی، تهران، اسلامیه، 1407ق، ج 1، ص411 و412
بحارالانوار، ج 37، ص 339، حدیث 81
صدوق ، عیون اخبار الرضا ع ج1 ص81
دایرةالمعارف تشیع، ۱۳۶۸ش، ج۲، ص۵۲۲.
پایگاه تاریخ و سیره معصومین تبیان
مدخل امیرالمؤمنین، در دایره المعارف ها و ویکی شیعه و تبیان و..
