حس پرستش ذاتی انسان است و کسی در عالم نیست که چیزی را نپرستد و همان چیزی که هر کسی می پرستد، خدای او است. هر خدایی روی پرستنده خود ربوبیت یا آثار تربیتی خاص دارد، حتی معبودهای مادی مانند پول، قدرت و شهرت انسان ها را همانگونه که می خواهند تربیت می کنند.
ما خیال می کنیم که رئیس جمهور آمریکا خدا ندارد، در حالی که او آدم خداشناس و خداپرست واقعی است و در خداپرستی هم موفق بوده است. امام خمینی (رض) هم یک آدم خداشناس و خداپرست واقعی بوده و در خداپرستی خود به قله های موفقیت رسیده است.
فرق این دو در خداپرست بودن یا نبودن، نیست، تفاوت در نوع خداهای آنها است. رئیس جمهور آمریکا خدایش پول و سرمایه و قدرت مادی است و نظام سرمایه داری غرب او را پرورش داده است، ولی امام خمینی خدایش الله است. این تفاوت ها است که باعث می شود انسان ها متفاوت جلوه کنند، موحد یا مشرک، خوب یا بد، عادل یا ظالم باشند.  
پس همه انسان ها خداپرست هستند، ولی مشرکین خداهای متفرق را می پرستند و مومنین خدای یگانه را پرستش می کنند. قرآن کریم می فرماید: اارباب متفرقون خیر ام الله الواحد القهار. آیا رب های متفرق و گوناگون خیر است یا خدای واحد قهار. خداهایی که انسان ها از آنها نیروی حیاتی و امید به زندگی می گیرند، اگر کسی خدا نداشته باشد، یا به نحوی خدایش را از او بگیرند، حتما به پوچی می رسد، بیمار می شود و ممکن است خودکشی کند.
خودشناسی، یعنی ببینیم چه کسی و چه چیزی را می پرستیم. علی (ع) فرمود: من عرف نفسه فقد عرف ربه. کسی که خودش را بشناسد، فایده اش این است که رب خود را خواهد شناخت،‌ یعنی می فهمد که تحت تربیت چه خدایی قرار دارد. خدای واحد یا خدایان مادی متکثر.
بعد از اینکه رب خود را شناخت و فهمید که در یکتاپرستی نقص دارد و خالص نیست، لازم است با خودسازی و سلوک مشکلات پرستشی خود را جبران و اصلاح نماید. کار دین، چه به صورت فردی و چه اجتماعی، تنظیم روابط پرستشی انسان با خدا است. هر دینی می خواهد به ما نوع پرستش خاصی را آموزش دهد. حتی دین مادی هم در پی پرستش مادی است و می خواهد خداپرستی مادی را آموزش دهد و دین الهی خداپرستی معنوی را آموزش می دهد.
به گفته تمدن شناسان، جنگ تمدن ها ریشه مذهبی دارد. دعوای ما با امریکا سر اسلام و انقلاب اسلامی است. تمام اختلافات تاریخی در زندگی انسان ریشه پرستشی داشته است. فلسفه تاریخ را جنگ بر سر خدایان حق و باطل می سازد. اختلاف انبیاء با قوم خود بر سرپرستش بوده است. انبیاء می گفتند خدا را بپرستید، ولی بت پرست ها غیر خدا را می پرستیدند.
و نیز همه عاشق خدای خود هستند و می خواهند به خدای خود برسند و دوست دارند دیگران هم از خدای آنها تبعیت کنند، لذا تبلیغ خدای خود را می کنند، چه مادی و چه الهی.
در این قلمرو علم پرستش شکل می گیرد که تا حدودی هم پیچیده است و پیچیدگی آن نیز ناشی از سخت فهم بودن شرک خفی است. در روایت هست که شرک خفی مخفی تر از راه رفتن مورچه روی سنگ سیاه در شب تاریک است. یعنی شناخت آن بسیار سخت است.
لذا خودشناسی کار آسانی نیست و زحمت دارد تا بفهمی حقیقتا چه چیزی را می پرستی و اگر فهمیدی البته خودسازی و ترک خدایی که سال ها عبادت کرده ای نیز چندان راحت به نظر نمی رسد. ولی در هر صورت اگر کسی واقعا موفق بشود و خدای خود را بشناسد و در تهذیب نفس خود بکوشد، وصول به مقام توحید و معرفت الله در دسترس خواهد بود و حتی عارف شدن کاملا امکان پذیر است.
یاد خدا به معنای وسیع آن نیز بودن در مسیر توحید و خداپرستی و سلوک الی الله است و کسی که سالک الی الله است همواره به یاد خدا است و برای قرب به خدا برنامه ریزی و تلاش می کند.