رجعت کنندگان

همان طور که می دانید رجعت به این معنا ست که بعضى از انسان هایى که قبل از ظهور امام(عج) از دنیا رفته اند به زندگى دنیوى باز مى گردند . هر چند اصل رجعت مورد پذیرش شیعه می‌باشد و اعتقاد به آن بر اساس آیات و روایات است؛ ولی جزئیات این مسأله چندان شفاف و روشن نیست ؛ فقط باید این را بدانید که زندگان جای خود را دارند و مردگان رجعت کننده جای دیگری که وجود یکی ، منجر به بی نیازی از گروه دیگر شود.
بر ای اساس یاران امام عصر(عج)‌به چند گروه تقسیم می‌شوند:1. یارانی که حضرت مهدی(عج) نهضت خود را با آنان آغاز می‌کند.2. یارانی که با عنایت الهی و به برکت مقدم امام زمان از قبرها برمی‌خیزند و زنده می‌شوند (هم از امت‌های گذشته و هم از امت اسلام).3. یارانی که همراه حضرت عیسی(ع) از آسمان فرود می‌آیند.از افراد برجسته گروه اول می‌توان به 313 یار خاص امام (عج)‌اشاره کرد. اینان اصحاب امام زمان و پرچمدار قیام جهانی مستضعفان هستند که دارای توانایی‌ها، کارآیی ها و صلاحیت‌های نیروی طرفدار حق و حاکمان روی زمین‌اند. از محتوای روایات استفاده می‌شود که اینان در عصر ظهور زنده و از شهرهای مختلف جهان خواهند بود.امام باقر (ع) می‌فرماید: «هسته مرکزی یاران قائم، 313 تن هستند؛ برخی از آنان در روز روشن با نام و نشان و حسب و نسب شناخته شده و به طور آشکارا به وسیله ابرها به سوی آن حضرت می‌شتابند و برخی همان‌گونه که شبانگاه بر بستر خویش خفته‌اند، بدون وعده و آگاهی پیشین، درمکه به خدمت سالا خویش مفتخر می‌گردند». (الغیبه نعمانی، ص 312ک ج 8).در کنار این یاران خاص، انصار و یاورانی قرار دارند که با قیام امام از مکه، به تدریج به لشکر او می‌پیوندند (درمکه،‌کوفه و ….) و با همه وجود به یاری ایشان می‌شتابند.
علاوه بر اینها عده‌ای از صالحان امت اسلام و مومنانی از امت‌های پیشین( مانند اصحاب کهف، یاران حضرت موسی و …) و نیز امت اسلام (مثل سلمان، ابوذر، ابودجانه و …)، زنده شده و در خدمت آرمان‌های بلند انقلاب مهدی قرار می‌گیرند. اینان بعد از قیام ودر شهرهایی چون کوفه به یاری امام می شتابند. امام صادق(ع) فرمود:« همراه امام قائم(عج) از پشت کوفه، 27 نفر زنده می‌شوند که یار امام و حاکم باشند، 15 نفر آنها از اصحاب موسی، هفت نفر اصحاب کهف، یوشع بن نون، سلمان فارسی ، ابودجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر هستند. (بحارالانوار، ج 83، ص 61)بنابر منابع اسلام، سیزده زن نیز هنگام ظهور حضرت زنده شده و در لشکر امام، به مداوای مجروحان جنگی و سرپرستی بیماران خواهند پرداخت؛ از جمله ام البنین، سمیه، نسیبه و … (اثبات الهداه، ج 3، ص 575)روایتی مفضل بن عمر از امام صادق(ع) نقل می‌کند: هنگام ظهور خداوند 27 نفر را زنده می‌کند که هفت تن آنها اصحاب کهف هستند. (بحار الانوار، ج52، ص346، ح92).از پیامبر(ص) نیز نقل شده است خداوند اصحاب کهف را برای حضرت مهدی(ع) زنده می‌کند.(بحار الانوار، ج51، ص105، ذیل حدیث 40).با توجه به این روایات و احادیث مشابه می‌توان گفت از کسانی که در هنگام ظهور رجعت کرده و به دنیا باز می‌گردند، اصحاب کهف هستند.در روایات ترکیب دولت امام مهدی(ع) از انسان‌های وارسته و متقی تشکیل می‌یابد که نام برخی از آنها بدین گونه است:هفت نفر از اصحاب کهف، یوشع وصی موسی(ع)، مؤمن آل فرعون، سلمان فارسی، مالک اشتر، ابودجانه انصاری و قبیله همدان. امام صادق(ع) می‌فرماید: «هنگامی که حضرت قائم آل محمد(ص) قیام کند هفده تن را از پشت کعبه زنده می‌گرداند که عبارتند از: پنج تن از قوم موسی(ع) که به حق قضاوت کرده و با عدالت رفتار می‌کنند، هفت تن از اصحاب کهف، یوشع وصی موسی، مؤمن آل فرعون، سلمان فارسی، ابودجانه انصاری و مالک اشتر»(تفسیر عیاشی، ج2، ص32، اثبات الهداة، ج3، ص550).
بنابر این یاران حضرت هم از افرادی هستند که در زمان ظهور زنده‌اند و هم از افرادی هستند که قبل از ظهور از دنیا رفته‌اند و هنگام ظهور دوباره زنده می‌شوند. در مورد کسانی که در دوران حکومت جهانی موعود آخرالزمان رجعت خواهند کرد دو دسته روایت نقل شده دسته اول به طور کلی از کسانی یاد می کند که یا کافر خالصند و یا مومن خالص ازاین رو می توان «نام بسیاری» را در آن میان جای داد طبق روایات، پیامبران، حضرت اسماعیل و حضرت رسول اکرم(ص) امیرالمومنین (ع) امام حسین(ع) سایر امامان معصوم (ع) و جمعی از اصحاب با وفای پیامبر اسلام چون سلمان، مقداد، جابربن عبدالله انصاری، مالک اشتر، مفضل بن عمرو نیز اصحاب کهف و برخی دیگر رجعت می کنند.

رجعت امام حسین در روزگار ظهور قائم:

نخستین رجعت کننده در روزگار ظهور حضرت ولیعصر (عج)، حضرت امام حسین(ع) است که افضل از همه رجعت کنندگان و یاران و اصحاب و…است . امام صادق (ع) می فرماید: نخستین کسی که زمین برای او شکافته می شود و به روی زمین رجعت می کند، حسین بن علی است و به قدری حکومت می کند که از کثرت سن ابروهایش روی دیدگانش می ریزد. یکی از اصول مسلم و قطعی که شیعه بدان معتقد است این است که امام را امام غسل می دهد این برگرفته از حدیث امام رضا (ع) است که می فرماید: امام را جز امام غسل نمی دهد . بنابراین باید یکی از امامان رجعت نموده مراسم تغسیل و خاکسپاری امام عصر(عج) را برعهده بگیرد که طبق روایات رسیده امام حسین(ع) این مهم را انجام می دهند.در تفسیر عیاشی ذیل آیه شریفه «نم رددنا لکم الکره علیهم (اسراء / 6) « از امام صادق نقل شده است که: مقصود، زنده شدن دوباره امام حسین(ع) و هفتاد نفر از اصحابش در عصر امام زمان(ع) است، در حالی که کلاه خودهای طلایی بر سر دارند و به مردم رجعت و زنده شدن دوباره حضرت حسین (ع) را اطلاع می دهند تا مومنان به شک و شبهه نیفتند و این در حالی است که حضرت مهدی (ع) در میان مردم است.هنگامی که همه مؤمنان، امام حسین(ع) را شناختند و تأیید کردند که او حسین(ع) است مرگ حضرت مهدی(عج) فرا خواهد رسید و دیده از جهان فرو می بندد. آنگاه امام حسین(ع) وی را غسل و کفن و حنوط می کند و به خاک می سپارد که هرگز امام را جز امام غسل نمی دهد. پس از شهادت امام زمان(عج) و تدفین ایشان، امام حسین(ع) عهده دار حکومت جهانی ایشان می شوند و به قدری حکومت می کنند که گفته شده است، از کثرت سن ابروهایش روی دیدگان مبارکش را می پوشاند تا اینکه روز قیامت و رستاخیز فرا رسد.در برخی روایات هم آمده که چون قائم آل محمد (ص) از دنیا برود و یا شهید شود، چهل روز پس از آن قیامت بر پا می گردد و مردگان از گورها به درآیند و برای جزای محشر آماده گردند …».(ارشاد شیخ مفید، ترجمه ساعدی خراسانی، کتابفروشی اسلامیه، ص 708)در نتیجه باید گفت احتمالا بعد از حضرت مهدی (عج) مدتی امام حسین علیه السلام حکومت نموده و آنگاه قیامت کبری بر پا می شود.به هر حال رجعت خاصی که در دوران ظهور اتفاق می افتد، دو مرحله زمانی دارد مرحله اول مقارن با ظهور و قیام امام زمان(عج) اتفاق می افتد و افرادی که در گذشته زندگی می کرده اند مانند برخی از اصحاب پیامبر(ص) وائمه(ع) به دنیا باز می گردند واز اصحاب امام زمان(عج) می شوند و حضرت را در قیامش یاری می کنند. مرحله دوم رجعت که زمان بازگشتن ائمه(ع) به دنیاست، هنگام رحلت امام زمان(عج) اتفاق می افتد. در برخى روایات، اصحاب کهف و سلمان و ابوذر و مقداد و مالک اشتر جزو یاران رجعت یافته حضرت مهدى(عج) شمرده شده است، (رجعت، علامه مجلسى، کانون پژوهش اصفهان، چاپ اول، ص 45) (بحارالانوار، ج 53، ص 39، باب الرجعه احادیث 2 و 12 و 13 و 14 و 19 و 20 و 23 و 30)
رجعت بعضی از شیعیان برای یاری حضرت مهدی (عج) امام صادق ـ علیه السّلام ـ به ابی‌بصیر می‌فرماید: «ای ابابصیر هنگامی که قیام کند مهدی ما، خداوند گروهی از شیعیان ما را به سوی او بر می‌انگیزند و از قبرهایشان خارج می‌کند. پس آنان با او بیعت می‌کنند در حالی که شمشیرهای‌شان بر گردن آنان آویخته است، این خبر به گوش شیعیانی که زنده‌اند می‌رسد و می‌گویند: فلانی‌ها از قبرشان خارج شده‌اند و به سپاه حضرت مهدی ملحق گردیده‌اند!». ] این حدیث بیانگر انعکاس وسیع خبر زنده شدن و بازگشت مجدد این عده از شیعیان و ملحق شدن آنان با سپاه امام زمان می‌باشد، به گونه‌ که این خبر باشکوه، در میان شیعیان در حال حیات ـ که هر کدام چنین آرزویی را در دل می‌پرورانند ـ و در مجالس آنان رد و بدل و گفتگو می‌شود. در حدیث دیگر نیز امام صادق ـ علیه السّلام ـ از برانگیخته شدن این عده از شیعیان برای یاری امام زمان (عج) سخن می‌گوید: «هنگامی که قائم ما ظهور نماید خداوند عده‌ای از شیعیان را زنده می‌کند و آنان لبیک گویان گروه گروه به سوی او حرکت می‌کنند. آن وقت است که تردید منکران، رنگ می‌بازد و آنان نابود می‌شوند.» رجعت انصار و وزراء حضرت مهدی که به طور خاص از آنان نام برده شده است در برخی از روایات نام بعضی از افراد ذکر شده است مثل: اصحاب کهف، یوشع بن نون، سلمان فارسی، مقداد، ابودجانه، مالک اشتر و… و حتی تصریح شده است که این افراد در سمت وزراء و معاونان حکومت جهانی حضرت، در جهان از ناحیه حضرت، فرمانروایی می‌کنند. امام صادق ـ علیه السّلام ـ در این مورد می‌فرماید: «از پشت کوفه تعداد 27 مرد، برای یاری مهدی، از قبرهایشان خارج می‌شوند که 15 نفر از آنان از قوم موسی است ـ آنانی که هدایت شدند و بر اساس حق رفتار نمودند ـ و 7 نفر از اصحاب کهف و یوشع بن نون و سلمان و ابودجانه انصاری و مقداد و مالک اشتر، می‌باشند. اینها همواره در پیشگاه مهدی مشغول خدمت حکمرانی هستند.»
رجعت مفضّل بن عمر امام صادق ـ علیه السّلام ـ در مورد وی که از اصحاب خاص حضرت می‌باشد، می‌فرماید: تو نه تنها در هنگام ظهور مهدی (عج) دوباره زنده می‌شوی، بلکه جزء افراد ویژة مهدی خواهی بود که مرتب فرمان صادر می‌کنی ـ یا مفضل انت و اربعة و اربعون رجلاً تحشرون مع القائم. انت علی یمین القائم تأمر و تنهی و الناس اذذاک اطوع لک منهم الیوم».
رجعت داود بن کثیر الرّقی امام صادق ـ علیه السّلام ـ در مورد شأن و منزلت این صحابی بزرگوار خود می‌فرماید: «انزلوا داود الرقی منی بمنزلة المقداد من رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ»؛ یعنی قدر و منزلت این مرد نزد من نظیر مقداد نزد پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ است. و نیز می‌فرماید: «من سرّه ان ینظر الی رجلٍ من اصحاب القائم فلینظر الی هذا» (داود رقی). کسی که می‌خواهد مردی از یاران مهدی را ببیند به او نگاه کند.رجعت عبدالله بن شریک عامری امام باقر ـ علیه السّلام ـ در مورد وی می‌فرماید: گویا می‌بینم که عبدالله بن شریک با چهار هزار نفر سپاه، پیشاپیش حضرت مهدی (عج) تکبیرگویان، از دامنه کوه بالا می‌روند؛ «کانی بعبدالله بن شریک العامری علیه عمامة سوداء و دؤابتاها بین کتفیه مصعداً فی لحف الجبل بین یدی قائمنا اهل البیت فی اربعة آلاف یکبرون».
رجعت اسماعیل فرزند امام صادق ـ علیه السّلام ـ ابوخدیجه از امام صادق ـ علیه السّلام ـ در مورد فرزندش اسماعیل نقل می‌کند که وی نخستین کسی است که با ده نفر از یارانش زنده می‌شوند و ظهور می‌کنند و عبدالله بن شریک یکی از این ده نفراست که وظیفه پرچمداری را به عهده دارد. «انه یکون اول منشور فی عشرة من اصحابه و منهم عبدالله بن شریک و هو صاحب لوائه».
رجعت حمران بن اعین و میسّر بن عبدالعزیز امام صادق ـ علیه السّلام ـ در مورد این دو نفر می‌فرماید: گویا می‌بینم که آنان در حالی که شمشیر در دست دارند، ‌در میان مردم، میان صفا و مروه مشغول صحبت می‌باشند؛ «کانی بحمران بن اعین و میسّر بن عبدالعزیز یخطبان الناس باسیافهم بین الصفا و المروه». نتیجه آنکه : روایات بحث رجعت، هرگز درصدد برشمردن تعداد و آمار افراد و یا ذکر اسامی آنان، نمی‌باشد. بلکه این روایات ضمن اشاره به اسامی برخی از افراد گروه‌ها، مسأله رجعت مردگان به دنیا را، محدود و مختص کسانی می‌داند که قبل از مرگ از درجه بالای ایمان برخوردار بوده و در حمایت از دین الهی و اطاعت از ائمه ـ علیهم السّلام ـ کوتاهی ننموده‌اند و یا کسانی که در راه کفر و عناد با اهلبیت ـ علیهم السّلام ـ از هیچ تلاشی فروگذار نبوده‌اند. اما غیر از این دو گروه ـ چنانچه قبلاً اشاره شد ـ بازگشت به دنیا نخواهند اشت (و اماما سوی هذین فلا رجوع لهم الی یوم الماب). بنابراین آنچه مهم و تعیین کننده است خلوص ایمان در پرتو عمل به دستورات الهی و اعتصام به ولایت امام معصوم ـ علیهم السّلام ـ است تا در اثر چنین پیوندی خداوند نیز وی را از چنین فوز عظیمی در ایام الله ظهور مهدی و رجعت اهلبیت ـ علیهم السّلام ـ برخوردار نماید. به همین خاطر مهم‌ترین تقاضای شیعه از خداوند در دعای عهد این است که: «پروردگارا! ما را از یاران و کمک کنندگان حضرتش قرار بده و شرف شهادت در محضر او را نصیب ما بفرما، پروردگارا اگر چنانچه مرگ میان من و ظهور او فاصله انداخت، پس من را بعد از مرگ نیز هنگام ظهورش، از قبرم خارج فرما در حالی که کفنم را پوشیده و شمشیربه دست آماده انجام فرمان حضرت باشم.» جالب این است که این آرزو و تقاضا، بعد از اعلام بیعت اکید با حضرت ولی عصر -ارواحنا فداه- و امضای عهد و پیمان با او، ابراز می شود .
.برای مطالعه در این زمینه ر.ک:1.آینده جهان(دولت و سیاست در اندیشه مهدویت)، رحیم کارگر2. بازگشت به دنیا در پایان تاریخ ، خدا مراد سلیمیان