در مورد نحوه دیدار و ملاقات با امام زمان در عصر ظهور به نکته خاصی اشاره نشده است. البته معلوم است که امکان دیدار خصوصی برای همگان فراهم نخواهد.با این حال همه مردم دنیا امام زمان را می بینند و می شنوند ؛ البته این مساله در روایات درباره یاران خاص امام زمان امده است که به عنوان حاکمان جهان انتخاب شده و به اقصا نقاط عالم اعزام می شوند . مهم‌ترین انگاره در تعیین و اعزام والیان و روسای کشورهای مختلف جهان، دستورات و سفارش‌های خاص حضرت به آنان است که نشان می‌دهد آنان تا حدودی در حیطه مسئولیت خود مستقل هستند و می‌توانند با اذن حاکم تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌های ویژه‌ای داشته باشند. در حدیثی آمده است: «هنگامی که مهدی قیام کند برای هر کشوری از کشورهای جهان فرمانروایی بر می‌گزیند و به او می‌فرماید: دستورالعمل تو در کف دستت می‌باشد، هرگاه حادثه‌ای برای تو روی دهد که حکم آن را بلد نباشی و طرز داوری در آن را ندانی، به کف دستت نگاه کن و هر چه در آن منعکس باشد، بر آن عمل کن».(اثبات‌الهداة، ج3، ص573.)
در بعضی از روایات نیز به گسترش ارتباطات مؤمنان اشاره شده است. در حدیثی آمده است : مؤمنان از نظر شنوایی و بینایی قدرت می یابند و چنان وسعتی در توانایی های شنیداری و دیداری آنها ایجاد می شود که بدون هیچ پیک و واسطه ای صدای امام(ع) را می شنوند و سیمای او را می بینند در حالی که آن حضرت در جایگاه خود قرار دارد . ( روضه کافی، کلینی، 341 ) در این روایت قدرت شنوایی و بینایی مستقیماً به خدا نسبت داده شده تا کرامت و خرق عادت محسوب شود بنابراین می توان به امور ارتباطی ظاهری تعبیر کرد).
همچنین آمده است : مؤمنی که در مشرق است برادر خویش و مؤمنان دیگر را که در غرب هستند می بیند و فاصله ها مانع ارتباط مستقیم آنان نمی شود (بحار، ج52، ص345؛ حق الیقین، شبرّ، ص229.)
بنابراین ارتباط مؤمنان آن روز در بالاترین حد است و امکان دسترسی آنان به یکدیگر در کوتاهترین زمان ممکن وجود دارد و این ارتباط قلبها آنان را به یکدیگر نزدیکتر می کند. برخلاف امروز که گسترش ارتباطات موجب از هم پاشیدگی خانواده ها و دوری قلبهای افراد از یکدیگر می شود، آن روز قلبها به عشق یکدیگر می تپد و مؤمنان زنجیروار به یکدیگر پیوسته خواهند بود.
البته از آنجا که نهضت آسمانی و عدالت‌خواهانه حضرت بقیة الله، یک نهضت جهانی است و به همه بشریت تعلّق دارد، به همین جهت زیبنده است که همه جهانیان از وقوع وتحقق ان آگاهی یابند و بدانند که آن حضرت با ظهور خویش، روند جامعه و تاریخ را به کلّی دگرگون می‌کند اما در مورد اینکه صدای دلربای امام زمان ـ عج الله تعالی فرجه الشریف ـ را چگونه انسان ها می‌شنوند، همچنین چگونه ایشان را می‌بینند، ممکن است به یکی از دو صورت ذیل باشد:
1ـ ممکن است صدای آن حضرت، تنها به واژه و زبان عربی فصیح و رسا، طنین افکند و آنگاه طنین آن در چند ثانیه سراسر گیتی را فراگیرد و کسانی که زبان عربی را به خوبی می‌دانند، آن پیام را به همان صورت دریابند و آنانکه به واژه و فرهنگ عربی، آگاهی کامل ندارند، آن را بدون دریافت مفهوم بشنوند و پس از تحقیق و پی‌جویی، مفهوم و معنای آن را دریابند. ممکن است خبرگزاریها، صدای آن حضرت را به سراسر جهان مخابره و در هر کشوری به زبان و فرهنگ آن کشور، منتشر نمایند و بدین سان بیانات آن امام، ظرف چند دقیقه به همان زبان‌ها، ترجمه شود و هر جامعه و تمدنی آن را به زبان خویش، از رسانه‌های گروهی دریافت دارد.
همچنین تصویر آن حضرت، از طریق خبرگزاریها در ظرف چند ثانیه به سراسر جهان مخابره شود. چنان که ابزار پیشرفته همچون ماهواره، تلویزیون و اینترنت، سخنرانی یا مسابقه ورزشی را به طور مستقیم از غرب عالم برای شرق عالم، پخش می‌کنند و امروزه چنین مطلبی، عجیب نمی‌باشد. این نکته شایستة یادآوری است که پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ و امامان نور ـ علیهم السّلام ـ ، به هنگام نوید از آینده و سخن گفتن با مردم، با توجه به سطح خرد و اندیشة مردم سخن می‌گفتند و می‌دانیم که اندیشه‌ها در آن روزگاران نمی‌توانستند رسانه‌های گروهی و وسایل سریع خبررسانی جهان امروز و نقش آنها را، در رساندن اخبار و رویدادها به دورترین نقاط گیتی ـ در کوتاهترین فرصت ممکن ـ درک کنند.
2ـ احتمال دیگر اینکه هر جامعه و تمدنی، صدای زیبای حضرت بقیة الله ارواحناه فداه را به صورت اعجازآمیزی، طبق فرهنگ و زبان خویش دریافت می‌دارد به گونه‌ای که همگان در همان لحظات نخست، صدای ایشان را بدون ترجمه و گزارش خبرگزاریها، به زبان و لغت خویش، درک می‌کنند. چنین چیزی بعید نیست، زیرا خداوند بر هر کاری تواناست و ظهور امام زمان ـ عج الله تعالی فرجه الشریف ـ ، نیز به معجزات و کارهای اعجازآمیز پیچیده شده است. نیز تصویر آن حضرت را انسانها در سراسر گیتی می‌توانند به شکل اعجازآمیزی، دریافت کنند بدون استفاده از ابزاری همچون ماهواره و … .
هم اکنون انسان با علم محدود خویش توانسته ابزاری درست کند که سخنرانی یا مسابقه ورزشی را طی چند لحظه به سراسر عالم مخابره کند. قرآن می‌فرماید: و ما أوتیتم من العلم إلا قلیلاً(1) و به شما جز اندکی از علم و دانش، ارزانی نشده است. این همه پیشرفت‌ها در زمان ما و تا ظهور امام عصر ـ عج الله تعالی فرجه الشریف ـ ، دو حرف از بیست‌ و هفت حرف علم را شامل می‌شود. امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: «علم و دانش، بیست و هفت حرف (بیست و هفت شعبه و شاخه) است.
تمام آنچه پیامبران الهی برای مردم آوردند، دو حرف بیش نبود، و مردم تاکنون جز آن دو حرف را نشناخته‌اند، اما هنگامی که قائم ما قیام کند، بیست و پنج حرف (بیست و پنج شعبه و شاخه) دیگر را آشکار می‌سازد و در میان مردم، منتشر می‌سازد و دو حرف را به آن ضمیمه می‌کند تا بیست و هفت حرف کامل و منتشر شود.»(2) اینک، هنگامی که بشر بر چنین کاری توانائی یافت، آیا آفریدگار هستی نمی‌تواند صدا و تصویر آن امام را، در یک لحظه به گونه‌ای طنین‌افکن سازد که انسان‌ها در هر کشوری آن را بشنوند و ببینند. یقیناً خداوند بر هر کاری توانا است.(3) اما از نظر ارتباطات صوتی و تصویری جهانی، دوران حضرتش باز ویژگی‌های خاصی دارد. در برخی روایات چنین می‌خوانیم: «در هنگام ظهور آن حضرت، تنها یک چشم او را نمی‌بیند، بلکه در یک آنِ واحد، همگان آن حضرت را خواهند دید.»
و نیز روایات دیگر بدین مطلب اشاره می‌کنند که مردم بدون نیاز به وسایل خارجی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. چنانکه امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: «هنگامی که قائم ما قیام کند، خداوند آن چنان گوش و چشم شیعیان ما را تقویت می‌کند که میان آنها و قائم (رهبر و پیشوایشان) نامه‌رسان نخواهد بود. با آنها سخن می‌گوید و سخنش را می‌شنوند، و او را می‌بینند در حالی که او در مکان خویش است (و آنها در نقاط دیگر جهان(4))
خلاصه مطلب آنکه: 1. چون ندای حضرت ابلاغ عمومی است و فلسفه آن اتمام حجت بر انسان ها است همه مردم آنرا می شنوند. 2. شنیدن صدا و دیدن رخ زیبای امام عصر ـ علیه السّلام ـ ممکن است به یکی از این دو راه باشد:
الف: از طریق ابزار پیشرفته امروزی همچون ماهواره و تلویزیون و … باشد. بر این اساس پیشرفت علم و تکنولوژی روز مسئله دیدن حضرت و شنیدن صدای وی را در هنگام ظهور روشن و بدیهی نموده است.
ب: از طریق اعجازآمیز و بدون استفاده از ابزارهای پیشرفته باشد زیرا خداوند بر انجام هر کاری تواناست.
پاورقی:
1. اسراء:85.
2. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفاء، چاپ دوم، ج52، ص336.
3. قزوینی، سید محمدکاظم، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ترجمه علی کرمی، سید محمد حسینی، (با تصرف و تغییر)، الهادی، چاپ4،81، ص518 ـ 520.
4. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی ـ عج الله تعالی فرجه الشریف ـ ، قم، انتشارات نسل جوان، چاپ 11، 1380، ص 264، و بحار، 52 ـ 336.