در پاسخ به سوال شما بانو امین را خدمتتان معرفی می نماییم. جهت آشنایی با بانو امین، گذری کوتاه به زندگانی این بانوی ایرانی می کنیم:*تولد و کودکی در باره آغاز زندگی و شروع به تحصیل این بانو آمده است: «حاجیه خانم سیده نصرت بیگم امین(معروف به بانوی ایرانی) در سال ۱۲۶۵هـ.ش در شهر اصفهان دیده به جهان گشود. پدر ایشان حاج سید محمدعلی امین التجار اصفهانی، فردی مومن و سخاوتمند و مادرشان بانویی بسیار شریف، متعبد و خیرخواه بود که خداوند پس از سه فرزند پسر، این دختر را به ایشان عطا کرد. مادر با روشن بینی در چهار سالگی، فرزندش را برای آموزش قرآن و فراگیری خواندن و نوشتن به مکتب می فرستد و این در زمانی بود که در زمینه تحصیل علوم و معارف دینی بالاتر از سطح روخوانی قرآن هیچ مجال و زمینه ای برای حضور زنان نبود؛ به خصوص در سالهای ۱۲۸۰ به بعد که تحصیل علم برای پسران هم آسان و میسر نبود تا چه رسد به دختران. ● ازدواج و تحصیل او در ۱۵ سالگی به ازدواج و همسری پسر عمویش درآمد. اما زندگی خانوادگی و تربیت فرزندان در فراگیری دانش او اثری نگذاشت و آن چنان در جهت کسب علوم دینی از خود جدیت نشان داد که موافقت و مساعدت اطرافیان به ویژه همسر خویش را برای ادامه تحصیلات در علوم دینی، فقه و اصول و زبان عربی به دست آورد و همزمان به فراگیری حکمت و فلسفه مبادرت ورزید. در این زمان او بیست ساله بود. بانو امین سالهای متمادی در راه تحصیل علم و مقامات معنوی زحمت کشید و عملاً ثابت کرد که زن می تواند در محیط اجتماع، در زیر پرده حجاب و با کمال عفت و تقوی و اجرای برنامه های مقدس مذهبی به تحصیل علم ادامه دهد و مقام شامخی را احراز کند و بین علم و دین پیوند برقرار سازد و علی رغم نظر کسانی که تصور می کردند حجاب مانع پیشرفت و تکامل است و یا عده ای که می گفتند زن باید از هر نوع کمال ترقی و تعالی محروم بماند و بر خلاف منطق اسلام، زن را از ارزش انسانی در رسیدن به مقامات مادی و معنوی و روحانی و سیر الی الله بی بهره می دانستند بپا خاست و آن تصورات غلط را در هم شکست. ● اخذ درجه اجتهاد و تائید مراجع عظام
بانو امین بیشتر علوم را در خانه و نزد علامه آیت الله سیدمحمد علی نجف آبادی و شیخ مرتضی مظاهری فرا گرفت. او پس از آن که صرف، نحو، بلاغت، تفسیر، حدیث، فقه، اصول و فلسفه را آموخت، به مطالعات خود در سطوح عالیه ادامه داد تا به درجه اجتهاد رسید. جدیت وی در امر تحصیل به حدی بود که می فرمود:«هیچ چیز نمی تواند کلاس درس را تعطیل کند، حتی مرگ فرزند.» گفته اند در جریان جنگ جهانی اول دو فرزند کوچک ایشان به فاصله چند روز فوت کردند. بدین مناسبت استادشان آیت الله نجف آبادی سه روز درس را تعطیل میکنند و به خانه ایشان نمیروند؛ روز چهارم بانو امین به دنبال استاد میفرستند و وقتی ایشان می آیند، علت تعطیلی درس را جویا میشوند. آیت الله نجف آبادی میگویند که من شرمم میشود که بچه تان تازه از دنیا رفته برای درس بیایم و خانم امین پاسخ می دهند: من پیش خدا شرمم می شود که سه روز است چیزی نخوانده ام. خدا یک چیزی به من داد خودش هم گرفت . ابتلائات و آزمایش هایی که خداوند کریم برای خالص گردیدن روح مطهر این بنده مقربش نمود، مسئله از دست رفتن فرزندان ایشان بوده است. چنان که هشت فرزندش به علل مختلف از قبیل بیماری و… از دست رفتند و تنها یک پسر برایش باقی ماند. این مصائب نتوانست خللی در عزم و اراده این یگانه بانوی مجتهده و عارف به وجود آورد و این نشانگر آن است که اگر زنان قدم در راه کمال و تعالی زنند و خدا را ناظر اعمال خویش و مالک همه هستی و دارایی های خویش بیابند، حتی در فقدان فرزند نیز عنان اختیار از کف نمیدهند و متانت و صبوری که در خور انسان خلیفهٔ الله است پیشه میسازند. زمانی که بانوامین اولین کتاب خود را به نام «اربعین هاشمیه» نوشت و کتاب، به حوزه علمیه نجف رسید و علما از آن استقبال کردند، آیت الله آقا سیدمحمد علی نجف آبادی در تکمیل تشویق های علما گفتند:«بانو امین هر چه در این کتاب نوشته اند از تراوشات فکری خودشان بوده و ربطی به تعلیمات من ندارد.» سیده نصرت امین مجتهد، توسط تعدادی از آیات عظام و مراجع عظیم الشان زمان خود به اخذ درجه اجتهاد و روایت نایل گردید که برخی از آنان عبارتند از : آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی(موسس حوزه علمیه قم)، آیت الله العظمی آقا سیدمحمد کاظم شیرازی، آیت الله ابراهیم حسینی شیرازی اصطهباناتی، آیت الله شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی، حجهٔ الاسلام والمسلمین حاج شیخ مرتضی مظاهری نجفی اصفهانی. مقام شامخ علمی و معنوی این بانوی فرزانه از اجازه روایت آیت الله شیخ محمدرضا نجفی به خوبی استنباط می شود که در باره وی فرموده است:« به این سیده دانشمند و شریف، گوهر گران قدر مستور، گل سرسبد باغ فرزندان زهرای اطهر، بانوی فرزانه، حکیم و عارف کامل… اجازه دادم که روایت کند از من، هر چه را که روایتش برای من صحیح است از کتب تفسیر و ادعیه و حدیث و فقه.» نتیجه آن همه تلاش و کوشش علمی، که زمینه ی آن را تقوای علمی و زهد آن بانوی پرهیزگار فراهم کرده بود به طوری که حتی دانشمند بزرگ، فقیه اهل بیت و رجال عظیم الشان، آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی، از خانم امین، درخواست اجازه روایت نمود و ایشان در قسمتی از این اجازه نامه که به تاریخ اول محرم الحرام ۱۳۵۸ هـ.ق جهت آیت الله مرعشی نوشته، چنین آورده است:«پس از استخاره به ایشان اجازه دادم که روایت کند از من هر چه را که روایتش برای من صحیح است از کتب تفسیر و ادعیه و حدیث و فقه و غیره، اینها که از تالیفات شیعه، آنچه اصحاب، از غیر شیعه روایت کرده اند، به جمیع طرقی که معلوم و در خود مضبوط است.» همچنین شخصیت هایی چون آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره) و مرحوم علامه طباطبایی (ره) با توجه به مقام علمی و عرفانی خانم امین، محضر درس او را مایه فیض و افاده میدانستند. پیشتازی در علوم عرفانی، از وی شخصیتی ساخت که فیلسوف عالیقدر معاصر علامه محمد تقی جعفری (ره) در مورد ایشان می گوید:با توجه با آثار قلمی که از خانم امین در دسترس ما قرار گرفته است به طور قطع می توان ایشان را یکی از علمای برجسته عالم تشیع معرفی نمود و روش علمی ایشان هم کاملاً قابل مقایسه با سایر دانشمندان بوده بلکه با توجه به مقامات عالیه روحی که ایشان موفق شده اند باید ایشان را نخبه ای از دانشمندان به شمار آورد.
● شاگردان و دانش آموختگان
بانو امین از ۴۰ سالگی تا پایان عمر پربرکت خود به مدت بیش از ۵۵ سال به تألیف کتب، تدریس، پاسخگویی به پرسش های دینی مردم و ارشاد مشغول بود. کلیه شاگردان و پرورش یافتگان محضر با برکتش، به جز جهات علمی و آنچه که مربوط به علوم قرآنی و دانش های الهی می شد، در درجه اول، درس معرفت می آموختند. رفتار و سلوک این بانوی مجتهد، مهم ترین مطلبی بود که آنان را جذب خود می نمود.
آثار و کتاب‌های قلمی به جامانده از بانوامین، بانوی ایرانی عبارتند از:
1- تفسیر قرآن مجید به نام «مخزن العرفان»در ۱۵جلد.
2- «نفحات الرحمانیه»،به زبان عربی مشتمل بر ۹۶ عنوان.
3- «سیر و سلوک»که در روش اولیا و طریق سیر سعدا است.
4- «معاد» یا آخرین سیر بشر.
5-روش خوشبختی و توصیه به خواهران دینی و ایمانی.
6- «اربعین هاشمیه»به زبان عربی مشتمل بر مسایل و احکام.
7- «جامع الشتات»به زبان عربی مشتمل به مسایل و احکام.
8- «اخلاق»که در بسیاری از محافل علمی و دانشگاه‌ها تدریس می‌شود.
9- «مخزن اللئالی»که در فضایل حضرت علی بن ابیطالب(علیه‌السلام) است.
این حکیم الهی و عارف به نفحات رحمانی، نابغه دوران و مجتهد زمان، پس از یک عمر خدمت خالصانه و صادقانه، در بیست و سوم خردادماه ۱۳۶۲مطابق با اول ماه مبارک رمضان سال ۱۴۰۳ هـ . ق سر در نقاب خاک کشید و به جوار رحمت الهی شتافت.
منابع جهت مطالعه بیشتر:
– مقاله گذری بر زندگانی بانو امین اصفهانی، سایت تبیان زنجان.
– مقاله بانو امین، الگوی زن مسلمان، نوشته شده توسط حامد عبدوس، سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی .
– کتاب دانشمندان و بزرگان اصفهان،تألیف مرحوم مصلح الدین مهدوی،جلد دوم،1384،چاپ اول.
– کتاب افلاکیان خاک نشین / انتشارات شمس الشموس.