قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
بیداربودن در شب قدر اهمیت دارد چون در شب قدر تمام مقدرات یکساله ریخته می شود و به کسانی که بیدار باشند و درک شب قدر را بکنند داده می شود . وبیداری در اطاعت خدا نه بیداری در معصیت او!
ولی اینکه پرسیده شده واجب است ؟ نه واجب نیست ولی خیلی سفارش و تاکید شده است !
اما راجع به توبه : توبه در شب قدر اهمیتش در این است که چون مقدرات یکساله بسته می شود،به انسان توبه کننده و بخشیده شده خیلی بیشتر می رسد تا به انسان گناهکار غافل و خواب لذا اهمیتش برای پاک شدن از گناه درآن شبی است که مقدرات یکساله انسان ریخته می شود . والا در هر لحظه و ساعتی بنده خدا ، به در خانه خدا برود (که همیشه گشوده است) و از خدا طلب مغفرت کند خدا او را می بخشد. و در شب قدر چندین برابر شبهای دیگر می بخشد.
در بیان بیشتر ارزش شب قدر به مطالب زیر توجه کنید:
شب قدر، نعمت و رحمتی است که خداوند منّان به انسان مرحمت فرموده است. در این شب، خداوند راه بندگی را هموار و ابزار رشد و تکامل را بیش از پیش در اختیار آدمیان قرار داده است. به بندگان خویش مهلتی داده تا مقرب او شوند و از باده معرفت او بنوشند. این چراغانی و مهمانی و فراخوان بهانه ای است تا بندگان عاصی و فراری را به طوق بندگی خویش بکشاند و از بندگی طاغوت و هوا و هوس برهاند. در این ضیافت سفره ای گسترانید، به وسعت قرآن، با مائده های آسمانی، و از جنس نور؛ تا دل و جان آدمی را از زلال معرفت خویش صفا بخشد و مهمان را به جایی برساند که معبود خویش را آن گونه که هست ببیند و دیده از هرچه غیر اوست برگیرد و جهان در نظرش ناچیز شود و پایکوبان بیاید و جانباز این درگاه شود.
چشمه سار جوشان
شب قدر، شب برکت، رحمت و مغفرت الهی است؛ شبی که در لحظه لحظه اش خدا جاری است و هر دقیقه اش سرمایه ای است که باید چون جان پاس داشت و آن را به راحتی از کف نداد. مگر می توان غیر از لیالی قدر، شبی یافت که ارزشی فزون تر از هزار ماه داشته باشد؟ مگر می توان غیر از این لحظات روحانی و معنوی، روزها و شب هایی سراغ گرفت که درهای بهشت به روی مردمان گشوده و درهای دوزخ بر روی آنان بسته باشد؟ مگر می توان لحظه هایی نشان دادکه در آنها نفس کشیدن تسبیح و خوابیدن عبادت باشد؟ پس بیایید قدر لیالی قدر را بیشتر بدانیم و پیش از آن که لحظه های ارزشمندش سپری شود، از چشمه سار جوشان آن خود را سیراب کنیم.
شب قدر در کلام مقام معظم رهبری
مقام معظم رهبری در مورد شب قدر می فرماید:
ماه رمضان، وقت استغفار و دعا و انابه است… شب های قدرِ… آن را قدر بدانید؛ از اول شب، از هنگام غروب آفتاب، سلام الهیِ «سلام هی حتی مطلع الفجر» شروع می شود، تا وقتی که اذان صبح آغاز می گردد. این چند ساعتِ این وسط، سلام الهی و امن الهی و خیمه رحمت خداست که بر سراسر آفرینش زده شده است. آن شب، شب عجیبی است؛ بهتر از هزار ماه، نَه برابر آن…. هزار ماه زندگی انسان، چه قدر می تواند برکات به وجود بیاورد و جلب رحمت و خیر کند. این یک شب، بهتر از هزار ماه است. این، خیلی اهمیت دارد. این شب را قدر بدانیم و آن را به دعا و توجه و تفکر و تأمل در آیات خلقت و تأمل در سرنوشت انسان و آنچه که خدای متعال از انسان خواسته است… بگذرانید.
شب قدر، نشانه فضیلت ماه رمضان
یکی از نشانه های برتری ماه رمضان بر سایر ماه ها این است که شب قدر در این ماه قرار گرفته است؛ شبی که طبق صراحت آیه سوم سوره قدر: (لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِنْ اَلْفِ شَهْر)، بهتر از هزار ماه است. شخصی از امام باقر(ع) پرسید: «شب قدر بهتر از هزار ماه است» یعنی چه؟ امام پاسخ داد: «یعنی عمل نیک در آن، از عمل نیک در هزار ماه که در آن، شب قدر نیست بهتر است».
جوانان و بازسازی معنوی در لیالی قدر
چه زیباست شب های نورانی احیا برای جوانان خداجوی که با برخورداری از لطافت روحی و باطن صاف، با کنار زدن خواهش های تن، راه عروج جان های پاک خویش را به سوی قُرب به ملکوت می گشایند. جان های پاکی که در بازسازی معنوی و سلوک روحانی خویش نیایش و تهجد را از حیطه خاص به در آورده و به مساجد و اجتماع کشیده اند، اینک در شب های قدر با شوق درک مقام تقرّب به ذات احدیت، به مناجات برخاسته، با نفی همه اصنام خاکی و مادی، به کوتاهیِ افقِ لذایذ دنیوی می اندیشند. گوارارا باد بر آنان شهد وصال.
واما راجع به نامعلوم بودن آن در میان شبها:
عبادات در قالبهای گوناگون، واسطه های فیض الهی اند. بشر توسط عبادت مستحق پاداش میگردد و به خاطر گناه سزاوار عذاب میشود. خداوند دارای صفات کمال است و براساس صفات کمال، فیض او بر تمام موجودات هستی و از جمله انسان نازل میشود. یکی از صفات خداوند، رحمت است. چون هر یک از صفات الهی از طریق اسباب و واسطه سرازیر میشود، صفت رحمت او نیز از راههای خاص بر انسان و موجودات نازل میشود.
شب قدر یکی از مجاری فیض رحمت الهی است. در این شب خداوند رحمت خود را بر بندگان جاری نموده است، همان گونه که در بسیاری اوقات دیگر مانند ماه مبارک رمضان، اعیاد و روزهای خاصی که به عنوان ایام الله ذکر میشوند، رحمت بی شمار نازل میشود و یا توبه و وجود پیامبران و امامان معصوم، مجاری فیض و رحمت الهی شناخته میشوند.
خدا بنا به حکمت و مصلحت و از همه مهمتر لطف خود هر ساله چنین شبی را در مسیر انسانها قرار داد تا به خود آیند و فرصت توبه کردن و جبران گناهان را داشته باشد. انسان میتواند با یک عبادت خالص و توبه نصوح به درگاه الهی، تمام گناهان خود را محو نماید، همان گونه که با یک گناه میتواند تمام اعمال خیر را از بین ببرد. این اختصاص به شب خاصی ندارد، به همین خاطر در روایات ما در موارد دیگر مشابه این اثر بیان شده، اما همان گونه که گفتیم، شب قدر، شب رحمت خاص خداوند است.
ویژگیهای که شب قدر دارد، شبهای دیگر ندارد، مانند نزول فرشتگان رحمت و روح (که فرشته بزرگ و با عظمت الهی دانسته شده است). همچنین برتری آن بر هزار ماه. به واسطه این ویژگیها، اعمال انسان در این شب از عظمت خاصی برخوردار میشود. از طرف دیگر چون رحمت الهی بی پایان است، کسی که متصل به آن شود، از فواید و برکات آن برخوردار میشود. یکی از فواید آن محو تمام گناهان است، چرا که رحمت نامتناهی و بی پایان میتواند گناهان انسان را که مطمئناً به اندازه رحمت خداوند نیست، از بین ببرد، اما چگونه انسان خالصانه بتواند با دریای بی پایان فیض رحمت الهی متصل شود. امور معنوی که با روح انسان اتصال یابد، چنین خاصیت شگرفی دارد. البته آن گونه نیست که شب قدر معلوم نباشد، زیرا طبق آیات و روایات و گفتار بزرگان شب بیست و سوم به واقع نزدیک تر است. اگر معینش نکرده اند، به منظور تعظیم امر آن بوده است. از امام صادق روایت شده: تقدیر در نوزدهم و ابرام (محکم کردن) در بیست و یک و امضا در شب بیست و سوم است.( ترجمه تفسیر المیزان، ج 20، ص 769.)
در عین حال مشخص نبودن این شب به طور کامل میتواند رحمت و لطف دیگری از خداوند باشد که انسان بتواند در سه شب با خداوند ارتباط برقرار کرده و راز و نیاز کند و از دریای رحمت الهی هر چه بیشتر بهره مند باشد یا اگر در یک شب نتوانست رابطه حقیقی را برقرار کند، مأیوس نباشد و در شبهای بعد جبران نماید، و یا این که در شبهای اوّل، مقدمات ارتباط واقعی و حقیقی را با خداوند برقرار کرده و در شب آخر متصل به دریای با عظمت و بیکران و فیض الهی شود. در هر حال از هر طرف که نگاه کنیم، جز رحمت و لطف خداوند نیست.
بسیاری معتقدند مخفی بودن شب قدر میان شبهای سال یا در میان شبهای ماه مبارک رمضان برای این است که مردم به همه این شبها اهمیت دهند، همانگونه که خداوند رضای خود را در میان انواع طاعات پنهان کرده، تا مردم به همه طاعات روی آورند و غضبش را میان معاصی پنهان کرده، تا از همه بپرهیزند. دوستانش را میان مردم مخفی کرده، تا همه را احترام کنند. اجابت را میان دعاها پنهان کرده، تا به همه دعاها روی آورند. اسم اعظم را میان اسمهایش مخفی ساخته تا همه را بزرگ دارند و وقت مرگ را مخفی ساخته، تا در همه حال آماده باشند.( تفسیر نمونه، ج 27، ص 190)
چگونه در شب قدر حضور قلب داشته باشیم؟
شب قدر، شب قداست نفس است و پاکی روح؛ برای حضورقلب ودرک بامعنویت این شب، مقدماتی لازم است ولی دراین فرصت باقیمانده ! شاید بتوان کاری کرد ! به مطالب زیر توجه کنید:
هنگامه عشق
لیالی قدر هنگام بزم است و عطا، و زمان عشق است و دعا. شب های قدر، فرصتی است تا انسان به خود آید، قفس تن را بگشاید و روح را در عالمی غیر از عالم حقیر و محدود ماده، در فضایی معطر و نورانی به پرواز درآورد و با نگاهی دیگر و لطیف تر به خود و جهان اطراف بنگرد؛ حجاب جان را به کناری بزند، تا ببیند که کیست و چیست و از کجا می آید و در کجا تمام دارد و به کجا خواهد رفت؟ لیالی قدر، فرصتی است تا آدمی آینده خویش را بشناسد و سرای جاودان خود را با چشم دل ببیند و قبل از این که جسم او به مقام حسرت و ندامت برسد، روح خویش را روانه آن دیار کند و آن مقامات و منازل را بشناسد نماید تا خواب غفلت او را نرباید و چرب و شیرین و زر و زیورِ آن، چشم دلش را کور نکند.
شب قدر و صلوات بر محمد و آل محمد(ص)
دعاهای ائمه(ع) معمولاً همراه با صلوات است. این ویژگی در تمام ادعیه امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه ـ که از آن به «زبور آل محمد(ص)» یاد می کنند ـ به چشم می خورد. چه نیکوست ما هم که دعا و نیایش را از آن بزرگواران آموخته و از طریق آنان با خدا و مکتب انسان ساز اسلام آشنا شده ایم، در لیالی مبارک قدر خواسته های خود را با حمد و ستایش الهی و صلوات و درود بر این عزیزان قرین سازیم و از این رهگذر به حوایج مشروع خویشتن دست یابیم.
دعای سحر
بهترین فرصت برای نیایش، وقت ملکوتی سحر است. امامان معصوم(ع) در سحرهای ماه مبارک رمضان به راز و نیاز با بی نیاز مطلق می پرداختند که در این باره می توان به دعای پر رمز و راز «سحر» از امام باقر(ع) و دعای عارفانه ابوحمزه ثمالی از امام سجاد(ع) اشاره کرد. امام باقر(ع) در مورد اهمیت دعای سحر می فرماید: «اگر مردم عظمت این دعا را نزد خدا بدانند و از اجابت سریعِ آن آگاه باشند، خود را برای آن به کشتن می دهند، گرچه با شمشیر باشد». آن حضرت، اسم اعظم خدا را در این دعا می داند و از آن به عنوان «رمز بزرگ» یاد کرد، و خواستار کتمانش از نامحرمانی چون منافقان، دروغگویان و منکران شده است.
شب زنده داری علما در ماه رمضان
علمای ربانی به پیروی از معصومین(ع) سحرهای ماه رمضان را غنیمت شمرده، آن را با دعا و نماز و یاد خدا سپری می کردند. مرحوم آیت اللّه سید محمدباقر دُرْچه ای، استاد آیت اللّه بروجردی، در قنوت نماز شب خود دعای ابوحمزه ثمالی را ایستاده می خواندند. فرزند امام خمینی(ره) می گوید: شبی در ماه رمضان، بر پشت بام خوابیده بودم. خانه ایشان در همسایگی ما بود. دیدم که صدایی می آید. بلند شدم و متوجه شدم که آقاست که در تاریکی نماز می خواند. دست هایش را به آسمان دراز کرده و گریه می کند. برنامه عبادی ایشان در ماه رمضان این بود که شب تا صبح نماز و دعا می خواندند و بعد از نماز صبح مقداری استراحت می کردند و صبح زود برای کارهایشان آماده بودند. علامه طباطبایی(ره) نیز شب های ماه رمضان را تا صبح بیدار بود. مقداری مطالعه می کرد و بقیه را به دعا و قرائت قرآن و نماز و اذکار مشغول بود.
اعتکاف رسول خدا(ص) برای درک شب قدر
شب قدر، به تعبیر امام صادق(ع) قلب ماه رمضان است. این ماه در طول سال جایگاه خاصی دارد. رسول خدا(ص) می فرماید: «خداوند از میان روزها، روز جمعه، از میان ماه ها، ماه رمضان و از میان شب ها، شب قدر را برگزید». پیامبر اکرم(ص) دهه آخرماه رمضان را اعتکاف می کردند و آن را مقدمه درک شب قدر قرار می دادند. امام صادق(ع) می فرماید: «رسول خدا یک سال، در دهه اول ماه رمضان و سال دوم، در دهه دوم و سال سوم، در دهه سوم ماه مبارک رمضان اعتکاف می کردند و این سنت را تا آخر ادامه می دادند».
احیای شب قدر در سیره معصومین(ع)
سیره معصومین(ع)، تاکید بر احیای شب قدر، تشویق به دعا و راز و نیاز و نکوهش از بهره نبردن از شب قدر بوده است. یکی از زنان پیامبر می گوید: «کوششی که رسول خدا(ص) در دهه آخر ماه رمضان انجام می داد، در هیچ وقت دیگری انجام نمی داد». امام علی(ع) می فرماید: «رسول خدا(ص) شب بیست و سوم ماه رمضان، به صورت افراد آب می ریخت تا خوابشان نگیرد». حضرت فاطمه(س) هم اعضای خانواده را وادار می کرد که روز بخوابند و شب غذای کمی بخورند تا بتوانند شب بیست و سوم را بیدار بمانند و می فرمودند: «محروم، کسی است که از خیر و فضیلت این شب محروم بماند».
تلاش برای درک شب قدر
درک شب قدر توفیق بزرگی است که نصیب همه کس نمی شود. از این رو بزرگانی که عاشق درک شب قدر بودند، تلاش های مستمر و طاقت فرسایی برای درک آن می کردند؛ نمونه اش عبادت یک ساله عالم بزرگوار «حاج ابراهیم کلباسی» است. او شب قدر را با عبادت درک کرد؛ زیرا به مدت یک سال، شب تا صبح عبادت کرد.
عارفان را به حقیقت شب ظلمانی نیست شبِ مردانِ خدا روزِ جهانْ افروز است
شب رحمت
شب قدر، نعمت و رحمتی است که خداوند منّان به انسان مرحمت فرموده است. در این شب، خداوند راه بندگی را هموار و ابزار رشد و تکامل را بیش از پیش در اختیار آدمیان قرار داده است. به بندگان خویش مهلتی داده تا مقرب او شوند و از باده معرفت او بنوشند. این چراغانی و مهمانی و فراخوان بهانه ای است تا بندگان عاصی و فراری را به طوق بندگی خویش بکشاند و از بندگی طاغوت و هوا و هوس برهاند. در این ضیافت سفره ای گسترانید، به وسعت قرآن، با مائده های آسمانی، و از جنس نور؛ تا دل و جان آدمی را از زلال معرفت خویش صفا بخشد و مهمان را به جایی برساند که معبود خویش را آن گونه که هست ببیند و دیده از هرچه غیر اوست برگیرد و جهان در نظرش ناچیز شود و پایکوبان بیاید و جانباز این درگاه شود.
ضیافت نور
هرکه اندر عشق یابد زندگی کفر باشد پیش او جز بندگی
هرکه او از عشق برخوردار شد این جهان در نزد او مردار شد
هرکه را در عشق چشمی باز شد پایکوبان آمد و جانباز شد
آری، این است محصول ضیافت شب های احیا. هرکس در این شب ها، قابلیت و توفیق حضور دوست را بیابد و با او همراه شود، دنیا و مقامات دنیوی در نظرش کوچک و بی مقدار شود. راستی، چشمی که بر افق اعلا باز شود و وسعت زمین و آسمان ها را ببیند، خود را آن قدر کوچک می انگارد که از خود شرمنده می شود که بخواهد «خودیت» و «منیتی» نشان دهد، تا چه رسد که تکبر ورزد و بر مال و مقام خویش فخر بفروشد و ندای «من آنم…» سر دهد. خدایا در این ضیافت نور که ما را به سوی نور و سلامت باطن دعوت فرمودی، دل های ما را به آیات قرآن نورانی فرما.
تزکیه اخلاق
راستی، کدام روز را بهترین روزهایت می دانی؟ از کدام فصل زندگیت، راضی تری؟ و از کدام ناخشنود؟… و چرا؟ تو را می گویم برادر مسلمان. تو را که شیعه مولا علی(ع) هستی. دریغا که از گذشت سریع زمان غافلیم. گویا دیروز بود که شنیدیم و خواندیم که ماه رجب، ماه عبادت و نیایش است، ولی رجب گذشت! و شعبان هم، همچنین. اینک ماییم و رمضان! ماییم و ماه پاکسازی جان و تهذیب نفس و تزکیه اخلاق. ماییم و رمضانِ تقوا و عبادت، رمضانِ شب زنده داری و تلاوت، رمضانِ دعا و شب های قدر و نیایش. مباد که فردا، چشم به عید فطر بگشاییم و رمضان و شب های احیا را از کف رفته ببینیم. مبادا امروزمان به امید فردا، و فردایمان در حسرت دیروز سپری شود.
شب های با ارزش
برادرم، می خواهی صداقت و ایمان خود را بیازمایی؟ این شب ها، موقعیت خوبی است. زمان، زمان خودآزمایی است و دمیدن فجر هر صبح و طلوع خورشید هرروز، هزاران پیام دارد؛ اما چه کسی با گوش جان این پیغام ها را می شنود و چه کسی به کار می بندد؟ تو خود بهتر می دانی. اینک، شب های قدر، من و تو را به سفره نورانی قرآن و ذکر و تهجد فرا می خواند. دریغ است شب قدر را از کف بدهیم، بی هیچ توشه گرفتن برای آخرت و درس آموزی برای دنیا.
چشمه سار جوشان
شب قدر، شب برکت، رحمت و مغفرت الهی است؛ شبی که در لحظه لحظه اش خدا جاری است و هر دقیقه اش سرمایه ای است که باید چون جان پاس داشت و آن را به راحتی از کف نداد. مگر می توان غیر از لیالی قدر، شبی یافت که ارزشی فزون تر از هزار ماه داشته باشد؟ مگر می توان غیر از این لحظات روحانی و معنوی، روزها و شب هایی سراغ گرفت که درهای بهشت به روی مردمان گشوده و درهای دوزخ بر روی آنان بسته باشد؟ مگر می توان لحظه هایی نشان دادکه در آنها نفس کشیدن تسبیح و خوابیدن عبادت باشد؟ پس بیایید قدر لیالی قدر را بیشتر بدانیم و پیش از آن که لحظه های ارزشمندش سپری شود، از چشمه سار جوشان آن خود را سیراب کنیم.
بهار انتظار
رمضان، بهار قرآن و بهار دعا و مناجات به درگاه پروردگار بی نیاز است. در هیچ ماهی به اندازه ماه مبارک رمضان دعا، مناجات، ذکر و نمازهای مستحبی وارد نشده است. هر روزِ آن، دعایی خاص و هر شبش نماز و ذکری ویژه دارد. اما رمضان، بهارِ انتظار نیز هست؛ چرا که در دعاها و مناجات های این ماه به همان اندازه که روح بندگی و تضرع به درگاه خداوند و طلب آمرزش و رستگاری موج می زند، روح انتظار و امیدِ فرا رسیدن دولت کریمه اهل بیت، علیهم السلام، نیز جاری است.
ولی اینکه پرسیده شده واجب است ؟ نه واجب نیست ولی خیلی سفارش و تاکید شده است !
اما راجع به توبه : توبه در شب قدر اهمیتش در این است که چون مقدرات یکساله بسته می شود،به انسان توبه کننده و بخشیده شده خیلی بیشتر می رسد تا به انسان گناهکار غافل و خواب لذا اهمیتش برای پاک شدن از گناه درآن شبی است که مقدرات یکساله انسان ریخته می شود . والا در هر لحظه و ساعتی بنده خدا ، به در خانه خدا برود (که همیشه گشوده است) و از خدا طلب مغفرت کند خدا او را می بخشد. و در شب قدر چندین برابر شبهای دیگر می بخشد.
در بیان بیشتر ارزش شب قدر به مطالب زیر توجه کنید:
شب قدر، نعمت و رحمتی است که خداوند منّان به انسان مرحمت فرموده است. در این شب، خداوند راه بندگی را هموار و ابزار رشد و تکامل را بیش از پیش در اختیار آدمیان قرار داده است. به بندگان خویش مهلتی داده تا مقرب او شوند و از باده معرفت او بنوشند. این چراغانی و مهمانی و فراخوان بهانه ای است تا بندگان عاصی و فراری را به طوق بندگی خویش بکشاند و از بندگی طاغوت و هوا و هوس برهاند. در این ضیافت سفره ای گسترانید، به وسعت قرآن، با مائده های آسمانی، و از جنس نور؛ تا دل و جان آدمی را از زلال معرفت خویش صفا بخشد و مهمان را به جایی برساند که معبود خویش را آن گونه که هست ببیند و دیده از هرچه غیر اوست برگیرد و جهان در نظرش ناچیز شود و پایکوبان بیاید و جانباز این درگاه شود.
چشمه سار جوشان
شب قدر، شب برکت، رحمت و مغفرت الهی است؛ شبی که در لحظه لحظه اش خدا جاری است و هر دقیقه اش سرمایه ای است که باید چون جان پاس داشت و آن را به راحتی از کف نداد. مگر می توان غیر از لیالی قدر، شبی یافت که ارزشی فزون تر از هزار ماه داشته باشد؟ مگر می توان غیر از این لحظات روحانی و معنوی، روزها و شب هایی سراغ گرفت که درهای بهشت به روی مردمان گشوده و درهای دوزخ بر روی آنان بسته باشد؟ مگر می توان لحظه هایی نشان دادکه در آنها نفس کشیدن تسبیح و خوابیدن عبادت باشد؟ پس بیایید قدر لیالی قدر را بیشتر بدانیم و پیش از آن که لحظه های ارزشمندش سپری شود، از چشمه سار جوشان آن خود را سیراب کنیم.
شب قدر در کلام مقام معظم رهبری
مقام معظم رهبری در مورد شب قدر می فرماید:
ماه رمضان، وقت استغفار و دعا و انابه است… شب های قدرِ… آن را قدر بدانید؛ از اول شب، از هنگام غروب آفتاب، سلام الهیِ «سلام هی حتی مطلع الفجر» شروع می شود، تا وقتی که اذان صبح آغاز می گردد. این چند ساعتِ این وسط، سلام الهی و امن الهی و خیمه رحمت خداست که بر سراسر آفرینش زده شده است. آن شب، شب عجیبی است؛ بهتر از هزار ماه، نَه برابر آن…. هزار ماه زندگی انسان، چه قدر می تواند برکات به وجود بیاورد و جلب رحمت و خیر کند. این یک شب، بهتر از هزار ماه است. این، خیلی اهمیت دارد. این شب را قدر بدانیم و آن را به دعا و توجه و تفکر و تأمل در آیات خلقت و تأمل در سرنوشت انسان و آنچه که خدای متعال از انسان خواسته است… بگذرانید.
شب قدر، نشانه فضیلت ماه رمضان
یکی از نشانه های برتری ماه رمضان بر سایر ماه ها این است که شب قدر در این ماه قرار گرفته است؛ شبی که طبق صراحت آیه سوم سوره قدر: (لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِنْ اَلْفِ شَهْر)، بهتر از هزار ماه است. شخصی از امام باقر(ع) پرسید: «شب قدر بهتر از هزار ماه است» یعنی چه؟ امام پاسخ داد: «یعنی عمل نیک در آن، از عمل نیک در هزار ماه که در آن، شب قدر نیست بهتر است».
جوانان و بازسازی معنوی در لیالی قدر
چه زیباست شب های نورانی احیا برای جوانان خداجوی که با برخورداری از لطافت روحی و باطن صاف، با کنار زدن خواهش های تن، راه عروج جان های پاک خویش را به سوی قُرب به ملکوت می گشایند. جان های پاکی که در بازسازی معنوی و سلوک روحانی خویش نیایش و تهجد را از حیطه خاص به در آورده و به مساجد و اجتماع کشیده اند، اینک در شب های قدر با شوق درک مقام تقرّب به ذات احدیت، به مناجات برخاسته، با نفی همه اصنام خاکی و مادی، به کوتاهیِ افقِ لذایذ دنیوی می اندیشند. گوارارا باد بر آنان شهد وصال.
واما راجع به نامعلوم بودن آن در میان شبها:
عبادات در قالبهای گوناگون، واسطه های فیض الهی اند. بشر توسط عبادت مستحق پاداش میگردد و به خاطر گناه سزاوار عذاب میشود. خداوند دارای صفات کمال است و براساس صفات کمال، فیض او بر تمام موجودات هستی و از جمله انسان نازل میشود. یکی از صفات خداوند، رحمت است. چون هر یک از صفات الهی از طریق اسباب و واسطه سرازیر میشود، صفت رحمت او نیز از راههای خاص بر انسان و موجودات نازل میشود.
شب قدر یکی از مجاری فیض رحمت الهی است. در این شب خداوند رحمت خود را بر بندگان جاری نموده است، همان گونه که در بسیاری اوقات دیگر مانند ماه مبارک رمضان، اعیاد و روزهای خاصی که به عنوان ایام الله ذکر میشوند، رحمت بی شمار نازل میشود و یا توبه و وجود پیامبران و امامان معصوم، مجاری فیض و رحمت الهی شناخته میشوند.
خدا بنا به حکمت و مصلحت و از همه مهمتر لطف خود هر ساله چنین شبی را در مسیر انسانها قرار داد تا به خود آیند و فرصت توبه کردن و جبران گناهان را داشته باشد. انسان میتواند با یک عبادت خالص و توبه نصوح به درگاه الهی، تمام گناهان خود را محو نماید، همان گونه که با یک گناه میتواند تمام اعمال خیر را از بین ببرد. این اختصاص به شب خاصی ندارد، به همین خاطر در روایات ما در موارد دیگر مشابه این اثر بیان شده، اما همان گونه که گفتیم، شب قدر، شب رحمت خاص خداوند است.
ویژگیهای که شب قدر دارد، شبهای دیگر ندارد، مانند نزول فرشتگان رحمت و روح (که فرشته بزرگ و با عظمت الهی دانسته شده است). همچنین برتری آن بر هزار ماه. به واسطه این ویژگیها، اعمال انسان در این شب از عظمت خاصی برخوردار میشود. از طرف دیگر چون رحمت الهی بی پایان است، کسی که متصل به آن شود، از فواید و برکات آن برخوردار میشود. یکی از فواید آن محو تمام گناهان است، چرا که رحمت نامتناهی و بی پایان میتواند گناهان انسان را که مطمئناً به اندازه رحمت خداوند نیست، از بین ببرد، اما چگونه انسان خالصانه بتواند با دریای بی پایان فیض رحمت الهی متصل شود. امور معنوی که با روح انسان اتصال یابد، چنین خاصیت شگرفی دارد. البته آن گونه نیست که شب قدر معلوم نباشد، زیرا طبق آیات و روایات و گفتار بزرگان شب بیست و سوم به واقع نزدیک تر است. اگر معینش نکرده اند، به منظور تعظیم امر آن بوده است. از امام صادق روایت شده: تقدیر در نوزدهم و ابرام (محکم کردن) در بیست و یک و امضا در شب بیست و سوم است.( ترجمه تفسیر المیزان، ج 20، ص 769.)
در عین حال مشخص نبودن این شب به طور کامل میتواند رحمت و لطف دیگری از خداوند باشد که انسان بتواند در سه شب با خداوند ارتباط برقرار کرده و راز و نیاز کند و از دریای رحمت الهی هر چه بیشتر بهره مند باشد یا اگر در یک شب نتوانست رابطه حقیقی را برقرار کند، مأیوس نباشد و در شبهای بعد جبران نماید، و یا این که در شبهای اوّل، مقدمات ارتباط واقعی و حقیقی را با خداوند برقرار کرده و در شب آخر متصل به دریای با عظمت و بیکران و فیض الهی شود. در هر حال از هر طرف که نگاه کنیم، جز رحمت و لطف خداوند نیست.
بسیاری معتقدند مخفی بودن شب قدر میان شبهای سال یا در میان شبهای ماه مبارک رمضان برای این است که مردم به همه این شبها اهمیت دهند، همانگونه که خداوند رضای خود را در میان انواع طاعات پنهان کرده، تا مردم به همه طاعات روی آورند و غضبش را میان معاصی پنهان کرده، تا از همه بپرهیزند. دوستانش را میان مردم مخفی کرده، تا همه را احترام کنند. اجابت را میان دعاها پنهان کرده، تا به همه دعاها روی آورند. اسم اعظم را میان اسمهایش مخفی ساخته تا همه را بزرگ دارند و وقت مرگ را مخفی ساخته، تا در همه حال آماده باشند.( تفسیر نمونه، ج 27، ص 190)
چگونه در شب قدر حضور قلب داشته باشیم؟
شب قدر، شب قداست نفس است و پاکی روح؛ برای حضورقلب ودرک بامعنویت این شب، مقدماتی لازم است ولی دراین فرصت باقیمانده ! شاید بتوان کاری کرد ! به مطالب زیر توجه کنید:
هنگامه عشق
لیالی قدر هنگام بزم است و عطا، و زمان عشق است و دعا. شب های قدر، فرصتی است تا انسان به خود آید، قفس تن را بگشاید و روح را در عالمی غیر از عالم حقیر و محدود ماده، در فضایی معطر و نورانی به پرواز درآورد و با نگاهی دیگر و لطیف تر به خود و جهان اطراف بنگرد؛ حجاب جان را به کناری بزند، تا ببیند که کیست و چیست و از کجا می آید و در کجا تمام دارد و به کجا خواهد رفت؟ لیالی قدر، فرصتی است تا آدمی آینده خویش را بشناسد و سرای جاودان خود را با چشم دل ببیند و قبل از این که جسم او به مقام حسرت و ندامت برسد، روح خویش را روانه آن دیار کند و آن مقامات و منازل را بشناسد نماید تا خواب غفلت او را نرباید و چرب و شیرین و زر و زیورِ آن، چشم دلش را کور نکند.
شب قدر و صلوات بر محمد و آل محمد(ص)
دعاهای ائمه(ع) معمولاً همراه با صلوات است. این ویژگی در تمام ادعیه امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه ـ که از آن به «زبور آل محمد(ص)» یاد می کنند ـ به چشم می خورد. چه نیکوست ما هم که دعا و نیایش را از آن بزرگواران آموخته و از طریق آنان با خدا و مکتب انسان ساز اسلام آشنا شده ایم، در لیالی مبارک قدر خواسته های خود را با حمد و ستایش الهی و صلوات و درود بر این عزیزان قرین سازیم و از این رهگذر به حوایج مشروع خویشتن دست یابیم.
دعای سحر
بهترین فرصت برای نیایش، وقت ملکوتی سحر است. امامان معصوم(ع) در سحرهای ماه مبارک رمضان به راز و نیاز با بی نیاز مطلق می پرداختند که در این باره می توان به دعای پر رمز و راز «سحر» از امام باقر(ع) و دعای عارفانه ابوحمزه ثمالی از امام سجاد(ع) اشاره کرد. امام باقر(ع) در مورد اهمیت دعای سحر می فرماید: «اگر مردم عظمت این دعا را نزد خدا بدانند و از اجابت سریعِ آن آگاه باشند، خود را برای آن به کشتن می دهند، گرچه با شمشیر باشد». آن حضرت، اسم اعظم خدا را در این دعا می داند و از آن به عنوان «رمز بزرگ» یاد کرد، و خواستار کتمانش از نامحرمانی چون منافقان، دروغگویان و منکران شده است.
شب زنده داری علما در ماه رمضان
علمای ربانی به پیروی از معصومین(ع) سحرهای ماه رمضان را غنیمت شمرده، آن را با دعا و نماز و یاد خدا سپری می کردند. مرحوم آیت اللّه سید محمدباقر دُرْچه ای، استاد آیت اللّه بروجردی، در قنوت نماز شب خود دعای ابوحمزه ثمالی را ایستاده می خواندند. فرزند امام خمینی(ره) می گوید: شبی در ماه رمضان، بر پشت بام خوابیده بودم. خانه ایشان در همسایگی ما بود. دیدم که صدایی می آید. بلند شدم و متوجه شدم که آقاست که در تاریکی نماز می خواند. دست هایش را به آسمان دراز کرده و گریه می کند. برنامه عبادی ایشان در ماه رمضان این بود که شب تا صبح نماز و دعا می خواندند و بعد از نماز صبح مقداری استراحت می کردند و صبح زود برای کارهایشان آماده بودند. علامه طباطبایی(ره) نیز شب های ماه رمضان را تا صبح بیدار بود. مقداری مطالعه می کرد و بقیه را به دعا و قرائت قرآن و نماز و اذکار مشغول بود.
اعتکاف رسول خدا(ص) برای درک شب قدر
شب قدر، به تعبیر امام صادق(ع) قلب ماه رمضان است. این ماه در طول سال جایگاه خاصی دارد. رسول خدا(ص) می فرماید: «خداوند از میان روزها، روز جمعه، از میان ماه ها، ماه رمضان و از میان شب ها، شب قدر را برگزید». پیامبر اکرم(ص) دهه آخرماه رمضان را اعتکاف می کردند و آن را مقدمه درک شب قدر قرار می دادند. امام صادق(ع) می فرماید: «رسول خدا یک سال، در دهه اول ماه رمضان و سال دوم، در دهه دوم و سال سوم، در دهه سوم ماه مبارک رمضان اعتکاف می کردند و این سنت را تا آخر ادامه می دادند».
احیای شب قدر در سیره معصومین(ع)
سیره معصومین(ع)، تاکید بر احیای شب قدر، تشویق به دعا و راز و نیاز و نکوهش از بهره نبردن از شب قدر بوده است. یکی از زنان پیامبر می گوید: «کوششی که رسول خدا(ص) در دهه آخر ماه رمضان انجام می داد، در هیچ وقت دیگری انجام نمی داد». امام علی(ع) می فرماید: «رسول خدا(ص) شب بیست و سوم ماه رمضان، به صورت افراد آب می ریخت تا خوابشان نگیرد». حضرت فاطمه(س) هم اعضای خانواده را وادار می کرد که روز بخوابند و شب غذای کمی بخورند تا بتوانند شب بیست و سوم را بیدار بمانند و می فرمودند: «محروم، کسی است که از خیر و فضیلت این شب محروم بماند».
تلاش برای درک شب قدر
درک شب قدر توفیق بزرگی است که نصیب همه کس نمی شود. از این رو بزرگانی که عاشق درک شب قدر بودند، تلاش های مستمر و طاقت فرسایی برای درک آن می کردند؛ نمونه اش عبادت یک ساله عالم بزرگوار «حاج ابراهیم کلباسی» است. او شب قدر را با عبادت درک کرد؛ زیرا به مدت یک سال، شب تا صبح عبادت کرد.
عارفان را به حقیقت شب ظلمانی نیست شبِ مردانِ خدا روزِ جهانْ افروز است
شب رحمت
شب قدر، نعمت و رحمتی است که خداوند منّان به انسان مرحمت فرموده است. در این شب، خداوند راه بندگی را هموار و ابزار رشد و تکامل را بیش از پیش در اختیار آدمیان قرار داده است. به بندگان خویش مهلتی داده تا مقرب او شوند و از باده معرفت او بنوشند. این چراغانی و مهمانی و فراخوان بهانه ای است تا بندگان عاصی و فراری را به طوق بندگی خویش بکشاند و از بندگی طاغوت و هوا و هوس برهاند. در این ضیافت سفره ای گسترانید، به وسعت قرآن، با مائده های آسمانی، و از جنس نور؛ تا دل و جان آدمی را از زلال معرفت خویش صفا بخشد و مهمان را به جایی برساند که معبود خویش را آن گونه که هست ببیند و دیده از هرچه غیر اوست برگیرد و جهان در نظرش ناچیز شود و پایکوبان بیاید و جانباز این درگاه شود.
ضیافت نور
هرکه اندر عشق یابد زندگی کفر باشد پیش او جز بندگی
هرکه او از عشق برخوردار شد این جهان در نزد او مردار شد
هرکه را در عشق چشمی باز شد پایکوبان آمد و جانباز شد
آری، این است محصول ضیافت شب های احیا. هرکس در این شب ها، قابلیت و توفیق حضور دوست را بیابد و با او همراه شود، دنیا و مقامات دنیوی در نظرش کوچک و بی مقدار شود. راستی، چشمی که بر افق اعلا باز شود و وسعت زمین و آسمان ها را ببیند، خود را آن قدر کوچک می انگارد که از خود شرمنده می شود که بخواهد «خودیت» و «منیتی» نشان دهد، تا چه رسد که تکبر ورزد و بر مال و مقام خویش فخر بفروشد و ندای «من آنم…» سر دهد. خدایا در این ضیافت نور که ما را به سوی نور و سلامت باطن دعوت فرمودی، دل های ما را به آیات قرآن نورانی فرما.
تزکیه اخلاق
راستی، کدام روز را بهترین روزهایت می دانی؟ از کدام فصل زندگیت، راضی تری؟ و از کدام ناخشنود؟… و چرا؟ تو را می گویم برادر مسلمان. تو را که شیعه مولا علی(ع) هستی. دریغا که از گذشت سریع زمان غافلیم. گویا دیروز بود که شنیدیم و خواندیم که ماه رجب، ماه عبادت و نیایش است، ولی رجب گذشت! و شعبان هم، همچنین. اینک ماییم و رمضان! ماییم و ماه پاکسازی جان و تهذیب نفس و تزکیه اخلاق. ماییم و رمضانِ تقوا و عبادت، رمضانِ شب زنده داری و تلاوت، رمضانِ دعا و شب های قدر و نیایش. مباد که فردا، چشم به عید فطر بگشاییم و رمضان و شب های احیا را از کف رفته ببینیم. مبادا امروزمان به امید فردا، و فردایمان در حسرت دیروز سپری شود.
شب های با ارزش
برادرم، می خواهی صداقت و ایمان خود را بیازمایی؟ این شب ها، موقعیت خوبی است. زمان، زمان خودآزمایی است و دمیدن فجر هر صبح و طلوع خورشید هرروز، هزاران پیام دارد؛ اما چه کسی با گوش جان این پیغام ها را می شنود و چه کسی به کار می بندد؟ تو خود بهتر می دانی. اینک، شب های قدر، من و تو را به سفره نورانی قرآن و ذکر و تهجد فرا می خواند. دریغ است شب قدر را از کف بدهیم، بی هیچ توشه گرفتن برای آخرت و درس آموزی برای دنیا.
چشمه سار جوشان
شب قدر، شب برکت، رحمت و مغفرت الهی است؛ شبی که در لحظه لحظه اش خدا جاری است و هر دقیقه اش سرمایه ای است که باید چون جان پاس داشت و آن را به راحتی از کف نداد. مگر می توان غیر از لیالی قدر، شبی یافت که ارزشی فزون تر از هزار ماه داشته باشد؟ مگر می توان غیر از این لحظات روحانی و معنوی، روزها و شب هایی سراغ گرفت که درهای بهشت به روی مردمان گشوده و درهای دوزخ بر روی آنان بسته باشد؟ مگر می توان لحظه هایی نشان دادکه در آنها نفس کشیدن تسبیح و خوابیدن عبادت باشد؟ پس بیایید قدر لیالی قدر را بیشتر بدانیم و پیش از آن که لحظه های ارزشمندش سپری شود، از چشمه سار جوشان آن خود را سیراب کنیم.
بهار انتظار
رمضان، بهار قرآن و بهار دعا و مناجات به درگاه پروردگار بی نیاز است. در هیچ ماهی به اندازه ماه مبارک رمضان دعا، مناجات، ذکر و نمازهای مستحبی وارد نشده است. هر روزِ آن، دعایی خاص و هر شبش نماز و ذکری ویژه دارد. اما رمضان، بهارِ انتظار نیز هست؛ چرا که در دعاها و مناجات های این ماه به همان اندازه که روح بندگی و تضرع به درگاه خداوند و طلب آمرزش و رستگاری موج می زند، روح انتظار و امیدِ فرا رسیدن دولت کریمه اهل بیت، علیهم السلام، نیز جاری است.
