قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
۱۳۹۹/۰۱/۱۶
–
۳۶۸ بازدید
باسلام خدمت شما سال نو مبارک انشاالله موفق باشید یک سوال داشتم من از خدا میخوام که یک هوش و حافظه سرشار به بنده بدهد تا با یک بار خواندن مطالب در ذهنم قرار گیرد ولی خداوند به من نمیدهد مگر به قول معروف از خداوند عزیز چیزی کم میشود که به من نمیدهد چرا به ادیسون و امثال اینها که به خدا مثل ما اعتقاد ندارند خدا قدرت ذهنی قوی میدهد چرا به ما نمیدهد تشکر
در این رابطه به دو گفتار توجه کنید :
الف- برای پاسخ به این سوال باید به چند نکته توجه بفرمایید:
نکته اول:
خداوند به دنبال رشد انسان است نه توقف او، استجابت دعا هم بهانه ای برای ارتباط و رشد است، وگرنه خداوند پیش از تمام وعده هایش یک وعده ی روشن داده است:
«إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِم »؛ خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتى) را تغییر نمى دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند.(رعد:11)
بنابراین استجابت دعا چک سفید امضائی نیست که به مردم داده شده باشد، قطعا جایی که حرکت در کار نباشد یا حرکت ضعیف بوده و شرایط لازم را نداشته باشد دعا اثرگذار نخواهد بود، اگر دعاهای مردم بدون دغدغه مستجاب شده بود الان این همه پیشرفت در علوم مختلف وجود نداشت و بشر نشسته بود و فقط دعا می کرد!
چرا که تمام هدف آمدن انسان به دنیا حرکت و رشد است، لذا قطعا جایی که استجابت دعا در تعارض با رشد انسان باشد مستجاب نخواهد شد؛ اصلا علت این گرفتاری ها این است که مردم به سمت اصلاح برگشته و خود را تغییر دهند:
«ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذیقَهُمْ بَعْضَ الَّذی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ»؛ فساد، در خشکى و دریا بخاطر کارهایى که مردم انجام داده اند آشکار شده است خدا مى خواهد نتیجه بعضى از اعمالشان را به آنان بچشاند، شاید (بسوى حق) بازگردند.(روم:41)
طبیعتا خدا با دعا این راه انگیزه اصلاح را در مردم از بین نمی برد!
نکته مهم این است که این تغییر هم لزوما تغییر فردی نیست، گاهی برای استجابت دعا یک تغییر اجتماعی لازم است؛ مثلا بیکاری، قبولی در دانشگاه، مشکلات اقتصادی، سلامتی و مانند آن فقط در گرو تلاش فردی نیست، اگر مردم یک منطقه هوا و محیط زیست خودشان را نابود کنند طبیعتا همه بیمار میشوند، این را خدا با دعا اصلاح نمی کند! اگر مدیر ناکارآمدی یک مسئولیت را پذیرفت طبیعتا همه ی آن منطقه متضرر خواهند شد ربطی به تلاش فردی ندارد؛ اگر ظرفیت دانشگاه محدود باشد طبیعتا برخی از داوطلبین وارد دانشگاه نخواهند شد.
بالارفتن آمار برخی بیماری ها چون سرطان، نازایی، بیماری های قلبی و ریوی همه این ها نشان میدهد بشر دارد راه را در حوزه سلامتی اشتباه میرود، خب اگر خداوند دعاها را مستجاب کند، این یعنی ادامه دادن مردم در همان مسیر!!
نمونه روشن استجابت پیروزی ما در جنگ تحمیلی است، ما بر دنیا پیروز شدیم، چرا که بین دعا و تلاش را جمع کردیم، اگر هر کدام از این دو نبود پیروز نمیشدیم، اگر مانند مادی گرایان بدون دعاها و توسلات وارد جنگ میشدیم، یا اگر جنگ را رها کرده و در مساجد و حسینیه ها مراسم دعا برای پیروزی برگزار می کرددیم قطعا شکست می خوردیم.
نکته دوم:
نکته دیگر اینکه استجابت دعا نباید به گونه ای باشد که فضای امتحان را به هم بزند، نباید علل طبیعی نقض شود چرا که این امر فضای امتحان را بر هم خواهد زد، آنچه که مومنین حقیقی را از غیر مومنین جدا می سازد منافع و مطامع دنیوی است، اگر قرار باشد آشکارا و به صورت معجزه آسا همه دعاهای مومنین برآورده شود خب بی خدایان که مغز خر نخورده اند که بی خدا بمانند! همه می آیند مومن میشوند، اما فقط برای دنیا…!
لذا مثلا خدا باید اجازه دهد جبهه حق باطل و ظالمین هم بتوانند ظلم کنند و اثر آن هم روشن باشد، وگرنه اگر خداوند دائما به صورت معجزه وار دعای مومنین را مستجاب کرده و ظلم را رفع کند که همه ظالمین هم ایمان می آورند! مثلا ممکن است دشمن با تغییر تغذیه مردم، یا ترویج غذاهای تراریخته،یا با نفوذ و إعمال سیاست هایی آمار نازایی و سرطان و مانند آن را در منطقه ای بالا ببرد، یا حتی آشکارتر با باکتری وبا، منطقه ای را آلوده سازد همانطور که امروز در یمن می بینیم.
چنین مسائلی اقتضای حفظ فضای امتحان و تقابل جبهه حق و باطل است اما نیروهای حق در صورت مجاهدت از جانب خداوند تأیید می شوند.
به همین خاطر استجابت دعاها اگرچه به اراده خداوند است اما همه از طریق طبیعی اتفاق می افتد، همانطور که امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
«أَبَى اللَّهُ أَنْ یُجْرِیَ الْأَشْیَاءَ إِلَّا بِأَسْبَابٍ»؛ خداوند ابا دارد از اینکه امور را جز از طریق اسباب آن جاری سازد.(الکافی، ج1، ص183)
پس مومن باید برای استجابت دعایش در حد توانش به دنبال فراهم کردن اسباب آن باشد، منتهی پس از استجابت، انسان بی دین فقط قوانین فیزیکی و طبیعی را می بیند و در همین قوانین متوقف میشود، اما مومن از آن فراتر رفته و نقش عوامل ماورای طبیعت و متافیزیک را نیز می بیند.
مثلا در حادثه طبس، انسان های بی دین آن را فقط یک طوفان پیش بینی نشده میدانند و فراتر از آن نمیروند، اما انسان مومنی چون امام خمینی(ره) می فرماید: «شن ها مأمور خدا بودند».
نکته سوم:
فارغ از دو نکته مهمی که به آنها اشاره شد، عوامل دیگری هم در استجابت نقش دارند، که خیلی مفصل هستند.
مثلا گناه، طبیعتا درر نگاه درون دینی گناه و خصوصا برخی گناهان چون ظلم و لقمه حرام مانع استجابت دعا می شوند.
یا خود مثبت اندیشی و حُسن ظن به خدا که امام رضا(علیه السلام) در خصوص آن فرمودند:
«أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِیَ الْمُؤْمِنِ بِی إِنْ خَیْراً فَخَیْراً وَ إِنْ شَرّاً فَشَرّاً»؛ به خداوند گمان نیک داشته باش، پس به درستی که خداوند می گوید من نزد گمان بنده ام هستم، اگر نیک باشد، نیک برایش رقم میزنم، و اگر شر باشد، شر برایش مقدر می سازم.(الکافی، ج2، ص72)
گاهی هم دعای شخص مستجاب شده اما تا وقت معینی که به مصلحت است به تأخیر می افتد، خلاصه بحث در این خصوص فراوان است که می توانید به این پست مراجعه بفرمایید: تأخیر در اجابت دعا
نکته چهارم:
در مورد بخش دوم سوال شما، نه من و نه هیچ کارشناس دیگری، بلکه هیچ عالمی جز معصومین نمی تواند پاسخ روشن بدهد؛ ما هرگز علت عدم استجابت دعاها به صورت مشخص را نمی دانیم، ما اگرچه می دانیم که حکمت های متعددی در پشت این عدم استجابت ها وجود دارد اما اینکه دقیقا کدامیک از آنها مثلا موجب عدم استجابت فلان دعای ما شده را جز خدا و معصومین کسی نمی داند.
بنابراین ما وظیفه داریم در کنار دعا و توسل، تمام تلاش های دنیوی ما را نیز در قالب علل طبیعی انجام دهیم، و سپس نتیجه را به خداوند واگذار کنیم، و یقین داشته باشیم خداوند جز مصلحت ما را نمی خواهد.
نکته پنجم:
استجابت یا عدم استجابت ظاهری دعاها نه علامت محبوبیت ما نزد خداست، و نه علامت مغضوبیت! هرگز انسان نباید به خاطر نداشتن فرزند یا عدم استجابت دعاهایش در موضوعات مختلف حسرت بخورد، ما در روایت داریم:
«إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ قَالَ اللَّهُ عَبْدِی دَعَوْتَنِی وَ أَخَّرْتُ إِجَابَتَکَ وَ ثَوَابُکَ کَذَا وَ کَذَا وَ دَعَوْتَنِی فِی کَذَا وَ کَذَا فَأَخَّرْتُ إِجَابَتَکَ وَ ثَوَابُکَ کَذَا قَالَ فَیَتَمَنَّى الْمُؤْمِنُ أَنَّهُ لَمْ یُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَةٌ فِی الدُّنْیَا مِمَّا یَرَى مِنْ حُسْنِ الثَّوَابِ» (الکافی، ج2، ص491)
روز قیامت شود، خداى- تعالى- بفرماید که: اى بنده من! مرا خواندى و اجابت تو را به تأخیر انداختم، و ثوابت چنین و چنین است. و مرا در چنین و چنین خواندى و اجابتت را به تأخیر انداختم، و ثواب تو چنین و چنین است». و حضرت فرمود که: «پس مؤمن وقتی آن ثواب عظیم را مشاهده می کند آرزو مى کند که کاش در دنیا یک دعا از برایش مستجاب نشده بود».
پس ممکن است در این مدت کوتاه ما حسرت مردم را بخوریم، یا مردم به خاطر این دعاهای به ظاهر بی جواب به ما نگاه خاص داشته باشند، اما قطعا روزی خواهد رسید که برای مدتی طولانی تر دیگران حسرت این دعاهای مستجاب نشده ی ما را خواهند خورد!
askdin.com
ب- باید توجه داشته باشیم در دنیا تنها ما نیستیم که زندگی می کنیم و نیازهایی داریم, بلکه دعاها و نیازهای دیگران نیز هست, بنابراین لازم است انتظارات خود را تعدیل کنیم و توقع نداشته باشیم که همه دعاهای ما مستجاب شود, زیرا چه بسا آنچه را که ما به دنبال رسیدن به آن هستیم با منافع و مصالح دیگران در تضاد باشد. لذا موانع اجابت دعا گاهی از سوی خودمان است و گاهی از سوی دیگران است.
برای موفقیت و رسیدن به خواسته های مشروع خود باید برنامه ریزی و تلاش پی گیر داشت. همانطوری که اگر شخصی بیمار شود باید در کنار دعا و استمداد از خداوند متعال ،حتما به دکتر مراجعه کند ، چرا که مراجعه به پزشک و قرار گرفتن در مسیر درمان ،خود نیز سببی از جانب خداوند متعال است .و خواستن شفاء و سلامتی بدون مراجعه به پزشک، در همه موارد، راه گشا نخواهد بود .
در نتیجه؛ قرار گرفتن در مسیر هایی که خداوند متعال در پیش رویمان گذاشته،ما را در گرفتن نتیجه ی بهتر یاری می کند. همچنین انسان برای دست یابی به خواسته های خود باید تمام امکانات مادی و معنوی خود را بسیج کند و به نتیجه ی کار امیدوار باشد.نیز در کنار تلاش و کوشش انسان باید به ریسمان الهی چنگ بزند و همه چیز را از جانب خدا بداند و هر آنچه را که نیاز دارد از او بخواهد و دست نیاز به درگاهش دراز کند.
هیچ دعایی خالی از نوعی اجابت نیست ؛
یعنی بنده با دعا به درگاه الهی دست خالی بر نمی گردد . امام سجاد(علیه السلام) فرمودند:«دعای مؤمن از سه حال خارج نیست؛ یا برایش ذخیره می گردد یا در دنیا برآورده می شود یا بلایی را که می خواهد به او برسد دفع می کند.»(میزان الحکمه ، ج ۴ ،ح ۵۷۲۳)
علما و عرفا با استفاده از آیات و روایات می فرمایند: وقتی کسی دعا می کند حتما اجابت می شود ولی اجابت دعا به سه گونه است:
۱-یا همان خواسته را با فاصله می دهند.
۲- یا اگر آن خواسته به مصلحتش نبود چیز دیگری ، بالاتر از خواسته اش را در این دنیا عطا می کنند.
۳- و یا اگر آن خواسته به مصلحتش نبود ، عوض آن خواسته، چیز بسیار بسیار بزرگتر از آن را خداوند در آخرت به او عطا می کند . و هیچ کس بی پاسخ نمی ماند.
خداوند حکیم در معجزه ی آسمانی خود می فرماید:« … عَسى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُون ـــــ چه بسا چیزى را خوش نداشته باشید، حال آن که خیرِ شما در آن است ؛ یا چیزى را دوست داشته باشید ، حال آنکه شرِّ شما در آن است ؛ در حالی که خدا مى داند و شما نمى دانید. » (البقرة:۲۱۶)
در روایات هست که چه بسیار دعا کندگان که روز قیامت ، آرزو می کنند که ای کاش هیچ کدام از دعاهایشان مستجاب نمی شد و همه ی آنها برایش ذخیره می شد. امام باقر علیه السّلام فرمودند: « إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى إِذَا أَحَبَّ عَبْداً غَتَّهُ بِالْبَلَاءِ غَتّاً وَ ثَجَّهُ بِالْبَلَاءِ ثَجّاً فَإِذَا دَعَاهُ قَالَ لَبَّیْکَ عَبْدِی لَئِنْ عَجَّلْتُ لَکَ مَا سَأَلْتَ إِنِّی عَلَى ذَلِکَ لَقَادِرٌ وَ لَئِنِ ادَّخَرْتُ لَکَ فَمَا ادَّخَرْتُ لَکَ خَیْرٌ لَک ــــــ چون خدا بنده اى را دوست بدارد او را به یکباره در بلا فرو پیچد و در بلا غرقش کند ، در این هنگام چون بنده ، خدا را بخواند ، خداوند فرماید: لبیک بنده ام ، اگر در آنچه خواهش کردى عجله کنم ، بر آن قادرم ، در حالی که اگر آن را برای تو ذخیره کنم برایت بهتر است.» (بحار الأنوار ، ج ۶۴ ،ص۲۰۸)
دعا و درخواست از خداوند متعال:
در دعای افتتاح آمده:«اَلْحَمْدُ لِلّهِ الذَّی لایُهْتَکُ حِجابُهُ وَلایُغْلَقُ بابُهُ وَلایُرَدُّ سائِلُهُ — سپاس خدایى را که پرده اش دریده نمى‌گردد و درب خانه اش بسته نمى‌شود و دست رد به سینه درخواست کننده اش نمى‌خورد .»
و اگر انسان به حکمت و مهربانی خداوند اعتقاد داشته باشد و به این آیه از قرآن کریم که می فرماید :« وَ قالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُم __ و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم ».(غافر:۶۰) اطمینان اشته باشد ؛باید پس از دعا به درگاه الهی به آنچه که خداوند حکیم و مهربان برایش مقدر ساخته راضی و خشنود باشد و آن را برای خود بهترین بداند چون طبق آیه ی ذکر شده امکان ندارد خداوند دعای بنده اش بی پاسخ بگذارد و چون او را بیشتر ازخود او دوست دارد بهترین را برایش انتخاب نکند .در دعای افتتاح آمده :« و لَعَلَّ الذّى اَبْطَاَعَنَّی هُوَ خَیرٌ لی لِعِلْمِکَ بِعَاقَبِةِ اْلاُمُورِ— چه بسا تأخیر در استجابت دعا برایم بهتر بوده است، چون تو از عاقبت امور آگاهى ..»
خداوند کریم ،مهر و عشق خود را به بندگانش ،در این حدیث قدسی چنین بیان می فرماید:
«یا عیسی کم أطیل النّظر و أحسن الطلب و القوم فی غفلة لا یرجعون؛ ای عیسی چه‌قدر نگاه‌های خود را طولانی کنم(چشم انتظار بنده گانم باشم) و مشتاقانه آنها را بخواهم و مردم در غفلت باشند و به سوی من بازنگردند». (الکافى، ج۸، ص۱۳۴ (
درنتیجه رحمت خداوند همیشه شامل بندگانش هست و نا امیدی از رحمت الهی از بزرگترین گناهان کبیره به شمرده می شود . و انسان مومن هیچگاه از رحمت الهی ناامید نمی شود.
در نتیجه:
اگر انسان به خداشناسی و هدف زندگی دست یابد،در می یابد که خداوند چون عالم و قادر و بی نیاز و حکیم است ؛ پس ظلم نمی کند و هر کاری که انجام می دهد از روی حکمت است. و در برآورده کردن و یا برآورده نکردن حاجات بنده گانش؛ از غرضهای مادی و نفسانیی که در انسانها یافت می شود؛ پاک و مبرا است. کسی که خدا را شناخته در می یابد که خداوند زیباترین موجود است ،پس چون خدا از همه زیباتر است عاشق او می شود . لذا خواسته او را به خواسته ی همه موجودات و حتی به خواسته های خود ترجیح می دهد. و متوجه می شود که خداوند از خودش به خودش نزدیکتر و مهربان تر است. به همین خاطر تمام آرزوهایش و دعاهایش، مطابق اراده و خواسته خداوند متعال می شود ؛ چون خدا را دوست دارد و می داند خواسته او بهترین خواسته هاست. به همین خاطر اگر هم خواسته ای داشت که در ظاهر برآورده نشد، باز شاکر است چون خواست خدا را بر خواهشهای خودش، مقدم می داند.
امام صادق (ع): «إِنَّ أَعْلَمَ النَّاسِ بِاللَّهِ أَرْضَاهُمْ بِقَضَاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ — همانا دانا ترین مردم به خدا، راضی ترین آنها به قضاء خداوند عز و جل می باشند».(الکافی ،ج۲ ، ص۶۰ باب الرضا بالقضاء ،ص : ۶۰)
امام کاظم (ع): «یَنْبَغِی لِمَنْ عَقَلَ عَنِ اللَّهِ أَنْ لَا یَسْتَبْطِئَهُ فِی رِزْقِهِ وَ لَا یَتَّهِمَهُ فِی قَضَائِهِ —- سزاوار است برای کسی که خدا را شناخته، او را در رسانیدن روزیش به کندی منسوب نکند و او را در حکم و قضایش متهم نداند».(الکافی ، ج۲ ،باب الرضا بالقضاء، ص : ۶۰)
حال اگر دعایی مستجاب نشد به این معنی نیست که خداوند اعتنایی به بنده اش نکرده. در روایات آمده : خداوند به بنده اش مشتاق تر از بنده به خداست. و وقتی بنده ای خدا را می خواند ؛ قبل از او ، خداوند او را خوانده و دعوت کرده که توانسته دعا کند و با خدا مناجات نماید. بعد از دعای بنده هم حتما خداوند به او جواب می دهد و اجابتش می کند. استدلالات فلسفی نیز این را ثابت می کند. و ثابت می کند که امکان ندارد بنده خدا را بخواند و دعا کند با اینکه خدا او را دعوت نکرده باشد.
در روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده که: «دعا کن و مگو کار، گذشته است (و آنچه مقرر شده همان می شود) همانا نزد خداوند عزوجل مقام و منزلتی است که جز با درخواست به دست نمی آید.» (میزان الحکمه،ج۴،ص)۱۶۴
در این روایات تنها بحث از فضیلت و عبادت بودن دعا و ارزش خود دعاست و هیچ بحثی از گرفتن حاجت و نگرفتن آن به میان نیامده است، تا ما ارزش حقیقی دعا را درک کرده و با شوق و رغبت به سوی آن بشتابیم.
لذا توجه به این نکته از اهمیت زیادی برخوردار است که بنده در هر شرایطی دعا را رها نکند. البته در هر حال باید روح تسلیم در برابر خواست خداوند متعال داشته باشد و با سپردن مصلحت امور خود به خداوند، از دعا و خواهش دست برندارد؛ زیرا با دعا کردن برکات زیادی نصیب او خواهد شد.
بنابراین اگر انسان خواسته ای دارد که دلش همواره مشغول اوست و او را از یاد حق باز داشته است از خداوند بخواهد که اگر خیر است برآورده سازد و اگر به صلاح نیست او را از این دل مشغولی رها سازد. لذا ترک دعا تا زمانی که دلش مشغول آن حاجت است جایز نیست؛ چرا که اگر به درگاه خدا نرود به دام شیطان گرفتار خواهد شد. اما اگر به این باور رسید که خدای مهربان قادر و علیم، بر اساس حکمتش خواسته وی را اجابت نکرده، شاکر خدای سبحان باشد.« من یتوکل علی الله فهو حسبه»
اما گاهی عدم استجابت دعاها علت ها ی گوناگونی دارد که در کلام معصومین (علیهم السلام) به انها اشاره شده است: ۱ .امید به غیر خدا
بزرگترین مانع پذیرش دعا این است که به کسى یا چیزى غیرازخدا امید بسته و یا او را به صورت مستقل مورد نیایش قراردهیم .
از حضرت صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود :
«اذا اراد احدکم ان لا یسال ربه شیئا الا اعطاه فلییاس من الناس کلهم، ولا یکون له رجاء الا عند الله، فاذا علم الله عزوجل ذلک من قلبه لم یسال الله شیئا الا اعطاه — هرگاه یکى از شما بخواهد که هرچه ازخداوند درخواست کند به او بدهد، باید از همه مردم چشم امید قطع کرده و جز به خدا امید نبندد. پس، چون خداى عزوجل دانست که او به راستى چنین است، هر چه از خدا بخواهد به اوعطا کند.»( کافى، ج ۲، ص ۴۸)
۲.گناه و معصیت
یکى دیگر از موانع مهم پذیرش دعا، نافرمانى و سرپیچى از دستورات خداوند است. بندگان خدا با هر قدمى که به سوى گناه برمى دارند یک قدم از خداوند فاصله مى گیرند و موجبات محرومیت خویش از اجابت الهى را فراهم مى آورند . امام باقر علیه السلام در این باره فرموده است:«ان العبد یسال الله الحاجة فیکون من شانه قضاؤها الى اجل قریب او الى وقت بطى ء فیذنب العبد ذنبا فیقول الله تبارک وتعالى للملک: لا تقض حاجته واحرمه ایاها، فانه تعرض لسخطى واستوجب الحرمان منى — بنده ازخداوند حاجتى را مى خواهد و از شان خداست که آن را درآینده اى نزدیک یا با تاخیر برآورده سازد، اما بنده مرتکب گناهى مى شود، پس، خداوند تبارک و تعالى به فرشته مى گوید: حاجت او را برمیآور و او را از آن محروم گردان؛ زیرا که او خود را در معرض خشم من نهاد و مستوجب محرومیت ازسوى من شد . »( بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۳۲۹، ح ۱۱ (
۳. ترک امر به معروف و نهى از منکر
کسانى که این دو فریضه الهى را ترک مى کنند دعایشان مستجاب نخواهد شد. چنانکه پیامبرگرامى اسلام دراین باره فرموده است: «لتامرن بالمعروف ولتنهن عن المنکر او لیسلطن الله شرارکم على خیارکم ویدعوا خیارکم فلا یستجاب لهم— ) یا) امر به معروف و نهى از منکر کنید، و یا ) این نتیجه پیش مى آید که ( خداوند، بدترین شما را بر بهترین شما مسلط مى کند، و خوبترین شما دعا مى کنند، ولى مستجاب نمى شود»( بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۳۱۱)
۴.ستم و تجاوز به حقوق دیگران
یکى دیگر ازموانع پذیرش دعا، تجاوز به حقوق دیگران است که در روایات فراوانى براین مطلب تاکید شده است . على علیه السلام فرمودند: «ان الله عزوجل اوحى الى عیسى بن مریم علیه السلام: قل للملاء من بنى اسرائیل . . . انى غیر مستجیب لاحد منکم دعوة – ولاحد من خلقى – قبله مظلمة — خداوند به عیسى بن مریم وحى فرمود: به اشراف ) و بزرگان ( بنى اسرائیل بگو: … من هرگز دعاى کسى از شما یا دیگر آفریدگانم را که برگردنش حقى ازدیگران است، اجابت نخواهم کرد( الخصال، ص ۳۳۷، ح ۴۰ (
۵.کسب حرام
پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه وآله فرمود: «ان العبد لیرفع یده الى الله ومطعمه حرام، فکیف یستجاب له وهذا حاله — همانا بنده دستش را ) براى دعا ( به درگاه خدا بالا مى برد در حالى که خوراکش حرام است . با چنین حالى، چگونه دعایش مستجاب مى شود؟»( ارشاد القلوب، ص ۱۴۹ (
۶.غفلت و بى خبرى
۷.مخالفت با حکمت الهى
در برخى از موارد، انسان به خاطر نداشتن آگاهى، چیزى را از خدا مى خواهد که با حکمت الهى سازگارى ندارد و به مصلحت او نیست، از این رو دعایش مستجاب نمى شود .
امام على علیه السلام در این باره مى فرماید: «ان کرم الله لا ینقض حکمته؛ فلذلک لا تقع الاجابة فى کل دعوة — به راستى که کرم ) و بزرگوارى ( خداى سبحان، حکمت او را نقض نکند؛ و از این رو هر دعایى اجابت نشود» (غررالحکم، ح۳۴۷۸)
۸.انجام ندادن فرامین الهی
الف- برای پاسخ به این سوال باید به چند نکته توجه بفرمایید:
نکته اول:
خداوند به دنبال رشد انسان است نه توقف او، استجابت دعا هم بهانه ای برای ارتباط و رشد است، وگرنه خداوند پیش از تمام وعده هایش یک وعده ی روشن داده است:
«إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِم »؛ خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتى) را تغییر نمى دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند.(رعد:11)
بنابراین استجابت دعا چک سفید امضائی نیست که به مردم داده شده باشد، قطعا جایی که حرکت در کار نباشد یا حرکت ضعیف بوده و شرایط لازم را نداشته باشد دعا اثرگذار نخواهد بود، اگر دعاهای مردم بدون دغدغه مستجاب شده بود الان این همه پیشرفت در علوم مختلف وجود نداشت و بشر نشسته بود و فقط دعا می کرد!
چرا که تمام هدف آمدن انسان به دنیا حرکت و رشد است، لذا قطعا جایی که استجابت دعا در تعارض با رشد انسان باشد مستجاب نخواهد شد؛ اصلا علت این گرفتاری ها این است که مردم به سمت اصلاح برگشته و خود را تغییر دهند:
«ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذیقَهُمْ بَعْضَ الَّذی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ»؛ فساد، در خشکى و دریا بخاطر کارهایى که مردم انجام داده اند آشکار شده است خدا مى خواهد نتیجه بعضى از اعمالشان را به آنان بچشاند، شاید (بسوى حق) بازگردند.(روم:41)
طبیعتا خدا با دعا این راه انگیزه اصلاح را در مردم از بین نمی برد!
نکته مهم این است که این تغییر هم لزوما تغییر فردی نیست، گاهی برای استجابت دعا یک تغییر اجتماعی لازم است؛ مثلا بیکاری، قبولی در دانشگاه، مشکلات اقتصادی، سلامتی و مانند آن فقط در گرو تلاش فردی نیست، اگر مردم یک منطقه هوا و محیط زیست خودشان را نابود کنند طبیعتا همه بیمار میشوند، این را خدا با دعا اصلاح نمی کند! اگر مدیر ناکارآمدی یک مسئولیت را پذیرفت طبیعتا همه ی آن منطقه متضرر خواهند شد ربطی به تلاش فردی ندارد؛ اگر ظرفیت دانشگاه محدود باشد طبیعتا برخی از داوطلبین وارد دانشگاه نخواهند شد.
بالارفتن آمار برخی بیماری ها چون سرطان، نازایی، بیماری های قلبی و ریوی همه این ها نشان میدهد بشر دارد راه را در حوزه سلامتی اشتباه میرود، خب اگر خداوند دعاها را مستجاب کند، این یعنی ادامه دادن مردم در همان مسیر!!
نمونه روشن استجابت پیروزی ما در جنگ تحمیلی است، ما بر دنیا پیروز شدیم، چرا که بین دعا و تلاش را جمع کردیم، اگر هر کدام از این دو نبود پیروز نمیشدیم، اگر مانند مادی گرایان بدون دعاها و توسلات وارد جنگ میشدیم، یا اگر جنگ را رها کرده و در مساجد و حسینیه ها مراسم دعا برای پیروزی برگزار می کرددیم قطعا شکست می خوردیم.
نکته دوم:
نکته دیگر اینکه استجابت دعا نباید به گونه ای باشد که فضای امتحان را به هم بزند، نباید علل طبیعی نقض شود چرا که این امر فضای امتحان را بر هم خواهد زد، آنچه که مومنین حقیقی را از غیر مومنین جدا می سازد منافع و مطامع دنیوی است، اگر قرار باشد آشکارا و به صورت معجزه آسا همه دعاهای مومنین برآورده شود خب بی خدایان که مغز خر نخورده اند که بی خدا بمانند! همه می آیند مومن میشوند، اما فقط برای دنیا…!
لذا مثلا خدا باید اجازه دهد جبهه حق باطل و ظالمین هم بتوانند ظلم کنند و اثر آن هم روشن باشد، وگرنه اگر خداوند دائما به صورت معجزه وار دعای مومنین را مستجاب کرده و ظلم را رفع کند که همه ظالمین هم ایمان می آورند! مثلا ممکن است دشمن با تغییر تغذیه مردم، یا ترویج غذاهای تراریخته،یا با نفوذ و إعمال سیاست هایی آمار نازایی و سرطان و مانند آن را در منطقه ای بالا ببرد، یا حتی آشکارتر با باکتری وبا، منطقه ای را آلوده سازد همانطور که امروز در یمن می بینیم.
چنین مسائلی اقتضای حفظ فضای امتحان و تقابل جبهه حق و باطل است اما نیروهای حق در صورت مجاهدت از جانب خداوند تأیید می شوند.
به همین خاطر استجابت دعاها اگرچه به اراده خداوند است اما همه از طریق طبیعی اتفاق می افتد، همانطور که امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
«أَبَى اللَّهُ أَنْ یُجْرِیَ الْأَشْیَاءَ إِلَّا بِأَسْبَابٍ»؛ خداوند ابا دارد از اینکه امور را جز از طریق اسباب آن جاری سازد.(الکافی، ج1، ص183)
پس مومن باید برای استجابت دعایش در حد توانش به دنبال فراهم کردن اسباب آن باشد، منتهی پس از استجابت، انسان بی دین فقط قوانین فیزیکی و طبیعی را می بیند و در همین قوانین متوقف میشود، اما مومن از آن فراتر رفته و نقش عوامل ماورای طبیعت و متافیزیک را نیز می بیند.
مثلا در حادثه طبس، انسان های بی دین آن را فقط یک طوفان پیش بینی نشده میدانند و فراتر از آن نمیروند، اما انسان مومنی چون امام خمینی(ره) می فرماید: «شن ها مأمور خدا بودند».
نکته سوم:
فارغ از دو نکته مهمی که به آنها اشاره شد، عوامل دیگری هم در استجابت نقش دارند، که خیلی مفصل هستند.
مثلا گناه، طبیعتا درر نگاه درون دینی گناه و خصوصا برخی گناهان چون ظلم و لقمه حرام مانع استجابت دعا می شوند.
یا خود مثبت اندیشی و حُسن ظن به خدا که امام رضا(علیه السلام) در خصوص آن فرمودند:
«أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِیَ الْمُؤْمِنِ بِی إِنْ خَیْراً فَخَیْراً وَ إِنْ شَرّاً فَشَرّاً»؛ به خداوند گمان نیک داشته باش، پس به درستی که خداوند می گوید من نزد گمان بنده ام هستم، اگر نیک باشد، نیک برایش رقم میزنم، و اگر شر باشد، شر برایش مقدر می سازم.(الکافی، ج2، ص72)
گاهی هم دعای شخص مستجاب شده اما تا وقت معینی که به مصلحت است به تأخیر می افتد، خلاصه بحث در این خصوص فراوان است که می توانید به این پست مراجعه بفرمایید: تأخیر در اجابت دعا
نکته چهارم:
در مورد بخش دوم سوال شما، نه من و نه هیچ کارشناس دیگری، بلکه هیچ عالمی جز معصومین نمی تواند پاسخ روشن بدهد؛ ما هرگز علت عدم استجابت دعاها به صورت مشخص را نمی دانیم، ما اگرچه می دانیم که حکمت های متعددی در پشت این عدم استجابت ها وجود دارد اما اینکه دقیقا کدامیک از آنها مثلا موجب عدم استجابت فلان دعای ما شده را جز خدا و معصومین کسی نمی داند.
بنابراین ما وظیفه داریم در کنار دعا و توسل، تمام تلاش های دنیوی ما را نیز در قالب علل طبیعی انجام دهیم، و سپس نتیجه را به خداوند واگذار کنیم، و یقین داشته باشیم خداوند جز مصلحت ما را نمی خواهد.
نکته پنجم:
استجابت یا عدم استجابت ظاهری دعاها نه علامت محبوبیت ما نزد خداست، و نه علامت مغضوبیت! هرگز انسان نباید به خاطر نداشتن فرزند یا عدم استجابت دعاهایش در موضوعات مختلف حسرت بخورد، ما در روایت داریم:
«إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ قَالَ اللَّهُ عَبْدِی دَعَوْتَنِی وَ أَخَّرْتُ إِجَابَتَکَ وَ ثَوَابُکَ کَذَا وَ کَذَا وَ دَعَوْتَنِی فِی کَذَا وَ کَذَا فَأَخَّرْتُ إِجَابَتَکَ وَ ثَوَابُکَ کَذَا قَالَ فَیَتَمَنَّى الْمُؤْمِنُ أَنَّهُ لَمْ یُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَةٌ فِی الدُّنْیَا مِمَّا یَرَى مِنْ حُسْنِ الثَّوَابِ» (الکافی، ج2، ص491)
روز قیامت شود، خداى- تعالى- بفرماید که: اى بنده من! مرا خواندى و اجابت تو را به تأخیر انداختم، و ثوابت چنین و چنین است. و مرا در چنین و چنین خواندى و اجابتت را به تأخیر انداختم، و ثواب تو چنین و چنین است». و حضرت فرمود که: «پس مؤمن وقتی آن ثواب عظیم را مشاهده می کند آرزو مى کند که کاش در دنیا یک دعا از برایش مستجاب نشده بود».
پس ممکن است در این مدت کوتاه ما حسرت مردم را بخوریم، یا مردم به خاطر این دعاهای به ظاهر بی جواب به ما نگاه خاص داشته باشند، اما قطعا روزی خواهد رسید که برای مدتی طولانی تر دیگران حسرت این دعاهای مستجاب نشده ی ما را خواهند خورد!
askdin.com
ب- باید توجه داشته باشیم در دنیا تنها ما نیستیم که زندگی می کنیم و نیازهایی داریم, بلکه دعاها و نیازهای دیگران نیز هست, بنابراین لازم است انتظارات خود را تعدیل کنیم و توقع نداشته باشیم که همه دعاهای ما مستجاب شود, زیرا چه بسا آنچه را که ما به دنبال رسیدن به آن هستیم با منافع و مصالح دیگران در تضاد باشد. لذا موانع اجابت دعا گاهی از سوی خودمان است و گاهی از سوی دیگران است.
برای موفقیت و رسیدن به خواسته های مشروع خود باید برنامه ریزی و تلاش پی گیر داشت. همانطوری که اگر شخصی بیمار شود باید در کنار دعا و استمداد از خداوند متعال ،حتما به دکتر مراجعه کند ، چرا که مراجعه به پزشک و قرار گرفتن در مسیر درمان ،خود نیز سببی از جانب خداوند متعال است .و خواستن شفاء و سلامتی بدون مراجعه به پزشک، در همه موارد، راه گشا نخواهد بود .
در نتیجه؛ قرار گرفتن در مسیر هایی که خداوند متعال در پیش رویمان گذاشته،ما را در گرفتن نتیجه ی بهتر یاری می کند. همچنین انسان برای دست یابی به خواسته های خود باید تمام امکانات مادی و معنوی خود را بسیج کند و به نتیجه ی کار امیدوار باشد.نیز در کنار تلاش و کوشش انسان باید به ریسمان الهی چنگ بزند و همه چیز را از جانب خدا بداند و هر آنچه را که نیاز دارد از او بخواهد و دست نیاز به درگاهش دراز کند.
هیچ دعایی خالی از نوعی اجابت نیست ؛
یعنی بنده با دعا به درگاه الهی دست خالی بر نمی گردد . امام سجاد(علیه السلام) فرمودند:«دعای مؤمن از سه حال خارج نیست؛ یا برایش ذخیره می گردد یا در دنیا برآورده می شود یا بلایی را که می خواهد به او برسد دفع می کند.»(میزان الحکمه ، ج ۴ ،ح ۵۷۲۳)
علما و عرفا با استفاده از آیات و روایات می فرمایند: وقتی کسی دعا می کند حتما اجابت می شود ولی اجابت دعا به سه گونه است:
۱-یا همان خواسته را با فاصله می دهند.
۲- یا اگر آن خواسته به مصلحتش نبود چیز دیگری ، بالاتر از خواسته اش را در این دنیا عطا می کنند.
۳- و یا اگر آن خواسته به مصلحتش نبود ، عوض آن خواسته، چیز بسیار بسیار بزرگتر از آن را خداوند در آخرت به او عطا می کند . و هیچ کس بی پاسخ نمی ماند.
خداوند حکیم در معجزه ی آسمانی خود می فرماید:« … عَسى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُون ـــــ چه بسا چیزى را خوش نداشته باشید، حال آن که خیرِ شما در آن است ؛ یا چیزى را دوست داشته باشید ، حال آنکه شرِّ شما در آن است ؛ در حالی که خدا مى داند و شما نمى دانید. » (البقرة:۲۱۶)
در روایات هست که چه بسیار دعا کندگان که روز قیامت ، آرزو می کنند که ای کاش هیچ کدام از دعاهایشان مستجاب نمی شد و همه ی آنها برایش ذخیره می شد. امام باقر علیه السّلام فرمودند: « إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى إِذَا أَحَبَّ عَبْداً غَتَّهُ بِالْبَلَاءِ غَتّاً وَ ثَجَّهُ بِالْبَلَاءِ ثَجّاً فَإِذَا دَعَاهُ قَالَ لَبَّیْکَ عَبْدِی لَئِنْ عَجَّلْتُ لَکَ مَا سَأَلْتَ إِنِّی عَلَى ذَلِکَ لَقَادِرٌ وَ لَئِنِ ادَّخَرْتُ لَکَ فَمَا ادَّخَرْتُ لَکَ خَیْرٌ لَک ــــــ چون خدا بنده اى را دوست بدارد او را به یکباره در بلا فرو پیچد و در بلا غرقش کند ، در این هنگام چون بنده ، خدا را بخواند ، خداوند فرماید: لبیک بنده ام ، اگر در آنچه خواهش کردى عجله کنم ، بر آن قادرم ، در حالی که اگر آن را برای تو ذخیره کنم برایت بهتر است.» (بحار الأنوار ، ج ۶۴ ،ص۲۰۸)
دعا و درخواست از خداوند متعال:
در دعای افتتاح آمده:«اَلْحَمْدُ لِلّهِ الذَّی لایُهْتَکُ حِجابُهُ وَلایُغْلَقُ بابُهُ وَلایُرَدُّ سائِلُهُ — سپاس خدایى را که پرده اش دریده نمى‌گردد و درب خانه اش بسته نمى‌شود و دست رد به سینه درخواست کننده اش نمى‌خورد .»
و اگر انسان به حکمت و مهربانی خداوند اعتقاد داشته باشد و به این آیه از قرآن کریم که می فرماید :« وَ قالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُم __ و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم ».(غافر:۶۰) اطمینان اشته باشد ؛باید پس از دعا به درگاه الهی به آنچه که خداوند حکیم و مهربان برایش مقدر ساخته راضی و خشنود باشد و آن را برای خود بهترین بداند چون طبق آیه ی ذکر شده امکان ندارد خداوند دعای بنده اش بی پاسخ بگذارد و چون او را بیشتر ازخود او دوست دارد بهترین را برایش انتخاب نکند .در دعای افتتاح آمده :« و لَعَلَّ الذّى اَبْطَاَعَنَّی هُوَ خَیرٌ لی لِعِلْمِکَ بِعَاقَبِةِ اْلاُمُورِ— چه بسا تأخیر در استجابت دعا برایم بهتر بوده است، چون تو از عاقبت امور آگاهى ..»
خداوند کریم ،مهر و عشق خود را به بندگانش ،در این حدیث قدسی چنین بیان می فرماید:
«یا عیسی کم أطیل النّظر و أحسن الطلب و القوم فی غفلة لا یرجعون؛ ای عیسی چه‌قدر نگاه‌های خود را طولانی کنم(چشم انتظار بنده گانم باشم) و مشتاقانه آنها را بخواهم و مردم در غفلت باشند و به سوی من بازنگردند». (الکافى، ج۸، ص۱۳۴ (
درنتیجه رحمت خداوند همیشه شامل بندگانش هست و نا امیدی از رحمت الهی از بزرگترین گناهان کبیره به شمرده می شود . و انسان مومن هیچگاه از رحمت الهی ناامید نمی شود.
در نتیجه:
اگر انسان به خداشناسی و هدف زندگی دست یابد،در می یابد که خداوند چون عالم و قادر و بی نیاز و حکیم است ؛ پس ظلم نمی کند و هر کاری که انجام می دهد از روی حکمت است. و در برآورده کردن و یا برآورده نکردن حاجات بنده گانش؛ از غرضهای مادی و نفسانیی که در انسانها یافت می شود؛ پاک و مبرا است. کسی که خدا را شناخته در می یابد که خداوند زیباترین موجود است ،پس چون خدا از همه زیباتر است عاشق او می شود . لذا خواسته او را به خواسته ی همه موجودات و حتی به خواسته های خود ترجیح می دهد. و متوجه می شود که خداوند از خودش به خودش نزدیکتر و مهربان تر است. به همین خاطر تمام آرزوهایش و دعاهایش، مطابق اراده و خواسته خداوند متعال می شود ؛ چون خدا را دوست دارد و می داند خواسته او بهترین خواسته هاست. به همین خاطر اگر هم خواسته ای داشت که در ظاهر برآورده نشد، باز شاکر است چون خواست خدا را بر خواهشهای خودش، مقدم می داند.
امام صادق (ع): «إِنَّ أَعْلَمَ النَّاسِ بِاللَّهِ أَرْضَاهُمْ بِقَضَاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ — همانا دانا ترین مردم به خدا، راضی ترین آنها به قضاء خداوند عز و جل می باشند».(الکافی ،ج۲ ، ص۶۰ باب الرضا بالقضاء ،ص : ۶۰)
امام کاظم (ع): «یَنْبَغِی لِمَنْ عَقَلَ عَنِ اللَّهِ أَنْ لَا یَسْتَبْطِئَهُ فِی رِزْقِهِ وَ لَا یَتَّهِمَهُ فِی قَضَائِهِ —- سزاوار است برای کسی که خدا را شناخته، او را در رسانیدن روزیش به کندی منسوب نکند و او را در حکم و قضایش متهم نداند».(الکافی ، ج۲ ،باب الرضا بالقضاء، ص : ۶۰)
حال اگر دعایی مستجاب نشد به این معنی نیست که خداوند اعتنایی به بنده اش نکرده. در روایات آمده : خداوند به بنده اش مشتاق تر از بنده به خداست. و وقتی بنده ای خدا را می خواند ؛ قبل از او ، خداوند او را خوانده و دعوت کرده که توانسته دعا کند و با خدا مناجات نماید. بعد از دعای بنده هم حتما خداوند به او جواب می دهد و اجابتش می کند. استدلالات فلسفی نیز این را ثابت می کند. و ثابت می کند که امکان ندارد بنده خدا را بخواند و دعا کند با اینکه خدا او را دعوت نکرده باشد.
در روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده که: «دعا کن و مگو کار، گذشته است (و آنچه مقرر شده همان می شود) همانا نزد خداوند عزوجل مقام و منزلتی است که جز با درخواست به دست نمی آید.» (میزان الحکمه،ج۴،ص)۱۶۴
در این روایات تنها بحث از فضیلت و عبادت بودن دعا و ارزش خود دعاست و هیچ بحثی از گرفتن حاجت و نگرفتن آن به میان نیامده است، تا ما ارزش حقیقی دعا را درک کرده و با شوق و رغبت به سوی آن بشتابیم.
لذا توجه به این نکته از اهمیت زیادی برخوردار است که بنده در هر شرایطی دعا را رها نکند. البته در هر حال باید روح تسلیم در برابر خواست خداوند متعال داشته باشد و با سپردن مصلحت امور خود به خداوند، از دعا و خواهش دست برندارد؛ زیرا با دعا کردن برکات زیادی نصیب او خواهد شد.
بنابراین اگر انسان خواسته ای دارد که دلش همواره مشغول اوست و او را از یاد حق باز داشته است از خداوند بخواهد که اگر خیر است برآورده سازد و اگر به صلاح نیست او را از این دل مشغولی رها سازد. لذا ترک دعا تا زمانی که دلش مشغول آن حاجت است جایز نیست؛ چرا که اگر به درگاه خدا نرود به دام شیطان گرفتار خواهد شد. اما اگر به این باور رسید که خدای مهربان قادر و علیم، بر اساس حکمتش خواسته وی را اجابت نکرده، شاکر خدای سبحان باشد.« من یتوکل علی الله فهو حسبه»
اما گاهی عدم استجابت دعاها علت ها ی گوناگونی دارد که در کلام معصومین (علیهم السلام) به انها اشاره شده است: ۱ .امید به غیر خدا
بزرگترین مانع پذیرش دعا این است که به کسى یا چیزى غیرازخدا امید بسته و یا او را به صورت مستقل مورد نیایش قراردهیم .
از حضرت صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود :
«اذا اراد احدکم ان لا یسال ربه شیئا الا اعطاه فلییاس من الناس کلهم، ولا یکون له رجاء الا عند الله، فاذا علم الله عزوجل ذلک من قلبه لم یسال الله شیئا الا اعطاه — هرگاه یکى از شما بخواهد که هرچه ازخداوند درخواست کند به او بدهد، باید از همه مردم چشم امید قطع کرده و جز به خدا امید نبندد. پس، چون خداى عزوجل دانست که او به راستى چنین است، هر چه از خدا بخواهد به اوعطا کند.»( کافى، ج ۲، ص ۴۸)
۲.گناه و معصیت
یکى دیگر از موانع مهم پذیرش دعا، نافرمانى و سرپیچى از دستورات خداوند است. بندگان خدا با هر قدمى که به سوى گناه برمى دارند یک قدم از خداوند فاصله مى گیرند و موجبات محرومیت خویش از اجابت الهى را فراهم مى آورند . امام باقر علیه السلام در این باره فرموده است:«ان العبد یسال الله الحاجة فیکون من شانه قضاؤها الى اجل قریب او الى وقت بطى ء فیذنب العبد ذنبا فیقول الله تبارک وتعالى للملک: لا تقض حاجته واحرمه ایاها، فانه تعرض لسخطى واستوجب الحرمان منى — بنده ازخداوند حاجتى را مى خواهد و از شان خداست که آن را درآینده اى نزدیک یا با تاخیر برآورده سازد، اما بنده مرتکب گناهى مى شود، پس، خداوند تبارک و تعالى به فرشته مى گوید: حاجت او را برمیآور و او را از آن محروم گردان؛ زیرا که او خود را در معرض خشم من نهاد و مستوجب محرومیت ازسوى من شد . »( بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۳۲۹، ح ۱۱ (
۳. ترک امر به معروف و نهى از منکر
کسانى که این دو فریضه الهى را ترک مى کنند دعایشان مستجاب نخواهد شد. چنانکه پیامبرگرامى اسلام دراین باره فرموده است: «لتامرن بالمعروف ولتنهن عن المنکر او لیسلطن الله شرارکم على خیارکم ویدعوا خیارکم فلا یستجاب لهم— ) یا) امر به معروف و نهى از منکر کنید، و یا ) این نتیجه پیش مى آید که ( خداوند، بدترین شما را بر بهترین شما مسلط مى کند، و خوبترین شما دعا مى کنند، ولى مستجاب نمى شود»( بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۳۱۱)
۴.ستم و تجاوز به حقوق دیگران
یکى دیگر ازموانع پذیرش دعا، تجاوز به حقوق دیگران است که در روایات فراوانى براین مطلب تاکید شده است . على علیه السلام فرمودند: «ان الله عزوجل اوحى الى عیسى بن مریم علیه السلام: قل للملاء من بنى اسرائیل . . . انى غیر مستجیب لاحد منکم دعوة – ولاحد من خلقى – قبله مظلمة — خداوند به عیسى بن مریم وحى فرمود: به اشراف ) و بزرگان ( بنى اسرائیل بگو: … من هرگز دعاى کسى از شما یا دیگر آفریدگانم را که برگردنش حقى ازدیگران است، اجابت نخواهم کرد( الخصال، ص ۳۳۷، ح ۴۰ (
۵.کسب حرام
پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه وآله فرمود: «ان العبد لیرفع یده الى الله ومطعمه حرام، فکیف یستجاب له وهذا حاله — همانا بنده دستش را ) براى دعا ( به درگاه خدا بالا مى برد در حالى که خوراکش حرام است . با چنین حالى، چگونه دعایش مستجاب مى شود؟»( ارشاد القلوب، ص ۱۴۹ (
۶.غفلت و بى خبرى
۷.مخالفت با حکمت الهى
در برخى از موارد، انسان به خاطر نداشتن آگاهى، چیزى را از خدا مى خواهد که با حکمت الهى سازگارى ندارد و به مصلحت او نیست، از این رو دعایش مستجاب نمى شود .
امام على علیه السلام در این باره مى فرماید: «ان کرم الله لا ینقض حکمته؛ فلذلک لا تقع الاجابة فى کل دعوة — به راستى که کرم ) و بزرگوارى ( خداى سبحان، حکمت او را نقض نکند؛ و از این رو هر دعایى اجابت نشود» (غررالحکم، ح۳۴۷۸)
۸.انجام ندادن فرامین الهی
