خویله یا خوله حنفیه همسر سوم امام علی عپدر خَولَه، شخصی است به نام: جعفر بن قیس بن مسلمة بن عبید بن ثَعلبة بن یَربوع بن ثعلبة بن دُئل بن حَنفیة بن لُجَیم (1) بن صَعب بن علی بن بکر بن وائل بن قاسط بن هِنب بن اقصی بن دُعمی بن جَدیلة بن اَسَد بن رَبیعة بن نِزار بن مَعَد (2).مادر خَولَه، اسماء، دختر عمرو بن اَرقم بن عبید بن ثعلبة، از بنی حنفیه است (3).خَولَه، همسر امام علی (علیه السّلام) یا کنیز آن حضرت:در اینکه « خَولَه » زنِ امام علی (علیه السّلام) بود یا کنیز آن حضرت به شمار می رفت، اقوالی هست؛ برخی گفته اند: خَولَه، زن آن حضرت است که بعد از اُمامه، او را به عقد خود درآورد، و گفته شده است: امام علی (علیه السّلام) با خَولَه ازدواج نکرد، بلکه به عنوان ام ولد، نزد آن حضرت باقی ماند.
از دلایلی که خَولَه زن آزاده ی امام علی (علیه السّلام) بود، سخن سید مرتضی در تنزیه الأنبیا است که با استناد به آنچه بَلاذُرِی در انساب الأشراف ( به سند خود از خراش بن اسماعیل عِجلی ) آورده، می گوید:
بنو اسد بن خزیمه، بر بنی حنیفه حمله ور شدند و « خَولَه » (دختر جعفر ) را به اسارت گرفتند و او را در اول خلافت ابوبکر به مدینه آوردند و به علی فروختند. این خبر، به قوم وی رسید، به مدینه پیش علی آمدند، خَولَه را شناختند و علی را از جایگاه و منزلت خَولَه در میان خود آگاه کردند. علی، او را آزاد ساخت و مهری برایش تعیین نمود و به همسری خود درآورد. خَولَه، برای آن حضرت، محمد ( پسرش ) را زایید (4).
در الإصابه ( اثر ابن حجر ) و دیگر منابع آمده است که این اسارت در دوران رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) صورت گرفت و آن حضرت خَولَه را در منزلش دید و خندید، سپس فرمود:
ای علی، بدان که بعد از من، تو خَولَه را به عقد خویش درخواهی آورد و او برایت پسری می زاید، او را به اسم من بنام و کنیت مرا بر او گذار (5).
این مطالب نشان می‌دهد که محمد حنفیه فرزند امام است نه فرزندخوانده .
برگرفته از پایگاه راسخون
پی نوشت‌ها :
1- تاریخ طبری 162:3؛ انساب الإشراف 412:2؛ طبقات ابن سعد 19:3 ( و جلد 5، ص 91 ).
2- التحبیر فی المعجم الکبیر 341:2؛ اللباب فی تهذیب الأنساب 397:1.
3- مناقل الکوفی 48:2؛ و بنگرید به، سر السلسلة العلویه:81؛ عمدة الطالب: 353.
4- تنزیه الأنبیا: 191؛ انساب الأشراف 422:2.
5- الإصابه 617:7، ترجمه 11108.