“ملا عبد الرزاق لاهیجی” در کتاب گوهر، مراد چه راه هایی برای تبیین ضرورت وحی و نبوت بیان می کند؟

مرحوم لاهیجی از چهار طریق ضرورت نبوت را اثبات می نماید:

1.طریقه ای که امام صادق (ع) در جواب زندیقی فرموده اند بر این مبنا که هنگامی که ما برای عالم خالقی متعالی و منزه از مشاهده خلق اثبات کردیم، آن گاه از این خالق حکیم قبیح است که سفیران خویش را به سوی خلق نفرستد و آنها را در راه رسیدن به سعادت و مصالح و منافعشان بی سرپرست قرار دهد.

2. طریقه متکلمان: نبوت فواید بسیاری برای انسان ها در بر دارد و از آن جایی که می دانیم خداوند متعال حکیم است و از آفرینش انسان هدف و غرضی والا داشته است؛ لذا هیچ گاه انسان ها را به حال خود رها نخواهد کرد و به همین منظور به یقین پیامبرانی را برای انسان ها خواهد فرستاد.

3. طریقه حکما: به این بیان که انسان مدنی بالطبع است و برای جلوگیری از اختلاف در جامعه نیاز به قانونی جامع و عادلانه است که واضعی الاهی داشته باشد و از نوع انسان و صاحب معجزه باشد، این واضع همان نبی و پیامبر است.

4. طریقه صوفیه: صوفیه غایت وجود انسان را سیر و سلوک به سوی حق می دانند و برای این سیر و سلوک چهار مرتبه قائل اند: الف. (سیر از خلق به سوی خدا)، ب. (سیر در خدا)، ج. (سیر همراه خدا)، د. (سیر از خدا به سوی خلق)، که آن بازگشت مسافر از عالم وجوب و مطلق است به عالم امکان که در این سفر اوامر و نواهی الاهی را برای هدایت انسان های عالم خاکی به همراه می آورد و پیامبر همین مسافر سفر چهارم است که البته سه سفر قبلی را طی نموده است.