منابع استرس

منابع استرس

عواملی وجود دارند که می توانند تولید استرس نمایند . این عوامل متعدد و متنوع می باشند :

١- عوامل بدنی و جسمانی – مانند هر نوع عفونت ، سوختگی ، بیماری ، تب و …

۲- رقابت ها – مانند دانش آموزانی که برای به دست آوردن معدل بالا با یکدیگر رقابت می کنند . به یاد داشته باشید ما انسان ها اسب های مسابقه نیستیم که با یکدیگر رقابت کنیم و زندگی میدان مسابقه نیست ، بلکه زندگی محل مبارزه است ، مبارزه با مشکلات و استرس ها .

٣- ناکامی ها و محرومیت ها – مانند دانش آموزی که نتوانسته رتبه ی مورد نظرش را به دست آورد یا فردی که عزیزی را از دست داده است .

۴- باورها و عقاید ، انتظارات نگرش ها – مانند دانش آموزی که انتظار دارد در کنکور فقط در رشته ی بسیار بالا و در یک دانشگاه درجه ی یک قبول شود و جز این هدف دیگری ندارد . در حالی که در شرایط حاضر ، رقابت ها به صورتی است که قبولی در دانشگاه ، حتی در دانشگاه های درجه چندم نیز کار بسیار سختی است . باورها و عقاید افراد یکی از مهم ترین منابع استرس فعلی می باشند . در این گونه موارد به این نوع استرس ها ، استرس های درون زاد گفته می شود ، زیرا محرکی از بیرون بر فرد فشار نمی آورد ، بلکه این نوع دیدگاه و باورهای فرد است که او را دچار استرس کرده است . فردی که بسیار کمال گراست و از خود انتظار دارد که همیشه بهترین عملکرد را داشته باشد ، خود را با استرس سنگینی روبه رو ساخته است . زیرا یک انسان به لحاظ انسان بودن ، همیشه دارای محدودیت هایی است .

گاهی این انتظارات مربوط به دیگران است . مانند والدینی که انتظار دارند فرزندشان حتما در المپیادها قبول شود ، شاگرد اول یا نمونه باشد ، در مدرسه ی تیزهوشان قبول شود ، در حالی که او یک دانش آموز معمولی و عادی است .

۵- شخصیت – یکی از مهم ترین منابع استرس ، نوع شخصیت افراد است . براساس مطالعات انجام شده ، سبک شخصیتی خاصی وجود دارد که بسیار مستعد بیماری قلبی است و به آن شخصیت الف می گویند . این افراد دارای ویژگی ها و خصوصیات زیر هستند :

 به شدت به زمان حساس اند .

 برای این افراد معطلی در صف یک بانک به شدت مشکل است .

 همیشه مایل اند در حداقل زمان ، حداکثر کار را انجام دهند .

 عصبانی هستند و خصومت زیادی دارند ، به خصوص زمانی که با مانعی در راه رسیدن به اهداف شان مواجه شوند .

 مشکلات و شکست های شان را به دیگران نسبت می دهند و دیگران را به عنوان مقصر اعلام می کنند ؛ به همین دلیل از دیگران عصبانی هستند .

 ملاک ارزش خود را فعالیت ها و کارهای شان می دانند .

 بسیار کمال گرا هستند و انتظارات زیادی از خود دارند .

 چندان به استراحت و آرامش خود توجهی ندارند ، به طوری که در روزهای تعطیل از این که کاری انجام نمی دهند ، احساس گناه و عذاب وجدان می کنند .

در نهایت چنین شرایطی باعث می شود که این افراد در خطر بالای ابتلا به اختلالات روان تنی ، به خصوص بیماری ها و اختلالات دستگاه قلب و عروق ، دچار شوند . برخلاف شخصیت الف ، شخصیت ب ، افرادی انعطاف پذیر و واقع بین ترند که ارزش خود را از موقعیت های اجتماعی و اقتصادی جدا می کنند و آن را بالاتر از هر هدفی می دانند . اوقاتی را برای استراحت و لذت بردن از زندگی خود اختصاص می دهند . حساسیت زیادی به زمان ندارند و هر گاه که مشکلی پیش آید ، به صورت سازگارانه و واقع بینانه ای به حل آن می پردازند و در فرآیند حل مسأله بسیار خلاق اند . نکته ی مهم آن است که شخصیت الف برخلاف فشار سنگینی که بر جسم و روان خود می آورد ، در مقایسه با شخصیت ب از موفقیت و پیشرفت کمتری برخوردارند .

۶- تعارض ها- در تعارض فرد مجبور است از میان دو موقعیتی که بار یکسانی دارند ، یک مورد را انتخاب کند و انتخاب یک موقعیت مانع از انتخاب موقعیت دیگر می شود . مانند دانش آموزی که باید از بین دو وضعیت رفتن به یک مهمانی و مطالعه ی دروس برای کنکور ، یک مورد را انتخاب کند .

۷- فشارها – فشارهای ناشی از زندگی های فعلی ، یکی دیگر از منابع استرس می باشند . فشار جامعه برای مدرک تحصیلی ، برای خانه و زندگی مرفه ، برای امکانات مادی و … باعث می شود افراد فشار زیادی تحمل کنند تا به سطح انتظارات جامعه برسند .

منبع : کتاب مهارت مقابله با استرس (ویژه ی دانش آموزان) – ربابه نوری

برچسب‌ها: مهارت مقابه با استرس