با توجه به اختلافی که در اصل و ریشه واژه شیطان وجود دارد، در معنای آن نیز اختلاف است.
در معنای شیطان سه دیدگاه وجود دارد.
الف. شیطان ازماده شاط به معناى احتراق و شعلهور شدن از غضب و خشم است.
ب. از ریشه “شاطن” به معناى “خبیث و پست” آمده است.
ج. شیطان از شطن یشطن، به معناى دور شدن است.
با توجه به این که ابلیس به واسطه بندگى بندگان خشمناک و عصبانی می شود، یا به دلیل این که موجود سرکش و متمرّدی است و یا به جهت رانده شدنش از درگاه خداوند، او را شیطان می گویند.
نام ابلیس در عبرانى و یا به سریانی عزازیل است و در عربى حارث، برخی نیز گفته اند که نامش نابل و کنیه اش ابا کدوس بود.