روش‌هایی که در این نوشته به آنها می‌پردازیم می‌توانند یک تکان درست و حسابی به ذهن شما بدهند، به حفظ سلامت ذهنی شما کمک کنند و حتی در نهایت شما را باهوش‌تر کنند.

ورزش کردن

اگر می‌خواهید بدانید که واقعا چگونه باهوش شویم، ورزش کنید. ورزش با تقسیم سلول‌های عصبی، قوی‌تر کردن ارتباط بین آنها و محافظت از آنها باعث می‌شود مغز استفاده از ظرفیتش را بهینه کند. در هنگام ورزش، سلول‌های عصبی پروتئین‌هایی ترشح می‌کنند که به فاکتورهای نوروتروفیک (Neurotrophic factors) مشهور هستند. یکی از این پروتئین‌ها که فاکتور نوروتروفیک مغزی (BDNF) نام دارد باعث ترشح مواد شیمیایی بسیاری می‌شود که سلامت عصبی را افزایش می‌دهند و مستقیما بر بهبود عملکردهای شناختی مثل یادگیری تأثیر می‌گذارند.

خوردن چربی‌های حیوانی امگا۳

دوکوزاهگزائونیک اسید یا DHA یک چربی امگا۳ است که یکی از ترکیبات ساختاری مهم در مغز و شبکیه‌ی چشم است. حدود ۶۰ درصد از مغز شما از چربی تشکیل شده که ۲۵ درصد آن DHA است. DHA یکی از مواد اصلی سازنده‌ی شیر مادر است؛ دانشمندان باور دارند که این یکی از دلایل عمده‌ای است که توضیح می‌دهد چرا کودکانی که از شیر مادرشان تغذیه کرده‌اند نسبت به آنهایی که شیر خشک مصرف کرده‌اند در تست‌های IQ نتایج بهتری به دست می‌آورند.

چربی‌های امگا۳ مانند DHA ضروری هستند، چون بدن شما نمی‌تواند آنها را بسازد و مجبور است آن را از طریق غذای روزانه‌ای که می‌خورید به دست آورد. غذاهای غنی از DHA شامل جگر ماهی و مغز هستند که ما هیچ‌ کدام از آنها را به میزان زیاد مصرف نمی‌کنیم.

DHA به میزان زیاد در نورون‌ها (سلول‌های دستگاه عصبی مرکزی) وجود دارد و از ساختار این نورون‌ها پشتیبانی می‌کند. اگر میزان امگا ۳ ورودی شما کافی نباشد، سلول‌های عصبی شما سخت می‌شوند و بیشتر در معرض التهاب قرار می‌گیرند. در صورت کمبود امگا۳، کلسترول و امگا۶ جایگزین آن می‌شود. وقتی سلول‌های عصبی سخت و ملتهب شوند انتقال پیام عصبی بین سلول‌ها و در داخل آنها تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

خواب سالم و کافی داشتن

یکی از گزینه های این سوال که “چگونه باهوش‌ شویم” خواب است. خواب نه تنها برای سلامتی فیزیکی شما لازم است، بلکه برای به دست آوردن بینش‌های ذهنی جدید ضروری است و این توانایی را به شما می‌دهد که روش‌های خلاقانه و تازه‌ای برای حل مشکلات قدیمی‌ پیدا کنید. خواب محدودیت دید شما را برطرف می‌کند و کمک می‌کند ذهن‌تان را باز کنید تا بتوانید مشکلات‌تان را از زاویه‌ای دیگر ببینید که خودش یکی از ضروریات خلاقیت است.

تحقیقی در دانشگاه هاروارد نشان داده است که افراد بعد از خواب، به میزان ۳۳ درصد بیشتر می‌توانند بین مسائلی که ارتباط کمی با هم دارند ارتباط برقرار کنند. اما تعداد انگشت‌شماری از افراد متوجه می‌شوند که عملکردشان بهبود پیدا کرده‌ است. به علاوه گفته می‌شود که خواب، حافظه را زیاد می‌کند و به شما کمک می‌کند عملکرد شما در به کارگیری مهارت‌های‌تان ‌در مواجهه با چالش‌ها بهتر شود. در حقیقت، فقط ۴ تا ۶ ساعت خواب شبانه می‌تواند تأثیر شگفت‌انگیزی بر عملکرد شما در روز بعد بگذارد.1

خوردن روغن نارگیل

شاید باور نکنید که روغن نارگیل یکی از خوراکی‌هایی است که به ما می‌گوید که چگونه باهوش شویم. در حقیقت یکی از سوخت‌‌های اولیه‌ای که مغز شما به آن نیاز دارد، گلوکز است که تبدیل به انرژی می‌شود. در واقع مغز، انسولین مورد نیاز خود را می‌سازد تا گلوکز موجود در جریان خون را به غذایی که برای ادامه‌ی حیاتش به آن احتیاج دارد تبدیل کند.

اگر تولید انسولین مغز شما کاهش یابد، مغز از انرژی حاصل از گلوکزی که برای عملکرد معمولش به آن احتیاج دارد محروم می‌ماند و به معنای واقعی کلمه، گرسنگی می‌کشد. این همان اتفاقی است که برای مبتلایان به آلزایمر رخ می‌دهد: بخش‌هایی از مغز آنها تحلیل می‌رود -یا گرسنگی می‌کشد- و باعث اختلال در عملکرد و به دنبال آن از دست دادن حافظه، قدرت تکلم، حرکت و هویت می‌شود.

بنابراین اگر مغز شما نسبت به انسولین مقاوم شود یا توانایی تبدیل گلوکز به انرژی را از دست بدهد، ممکن است آنقدر گرسنگی بکشد که ضعیف شود. خوشبختانه مغز می‌تواند از چند نوع منبع انرژی استفاده کند و در اینجا است که نقش روغن نارگیل مشخص می‌شود.

خوردن منابع ویتامین D

گیرنده‌های فعال ویتامین D باعث افزایش رشد عصب‌های مغز شما می‌شوند. محققان همچنین مسیرهای متابولیکی مربوط به ویتامین D را در مناطق مخچه و هیپوکامپ مغز کشف کرده‌اند. این مناطق مربوط به برنامه‌ریزی، پردازش اطلاعات و ایجاد خاطرات جدید است.

مادران باردار حتما باید ویتامین D کافی دریافت کنند تا مغز جنین به خوبی شکل بگیرد. کودک نیز بعد از تولد باید ویتامین D کافی دریافت کند تا مغزش عملکرد نرمال خود را حفظ کند. تحقیقات نشان داده است که در بزرگسالان نیز کمبود ویتامین D با کاهش عملکرد مغز و مقادیر بیشتر آن می‌تواند به حفظ سلامت ذهنی افراد مسن کمک کند.

وقتی صحبت از ویتامین D است، هیچ چیز جای خورشید را نمی‌گیرد. قرار گرفتن در معرض آفتاب به میزان کافی بدن را قادر می‌سازد تا به مقدار مورد نیازش ویتامین D بسازد.

بهینه‌سازی میکروارگانیسم‌های دستگاه گوارش

دستگاه گوارش شما مغز دوم‌تان است و باکتری‌های موجود در آن از طریق عصب واگوس -که دهمین عصب جمجمه‌ای مغز است که از مرکز مغز به دستگاه عصبی داخلی (دستگاه عصبی حفره‌ی معده و روده) می‌رود- اطلاعات را به مغز می‌رسانند. بین بی‌نظمی میکروارگانیسم‌های روده و ایراد در رشد مغز ارتباط نزدیکی وجود دارد. همانطور که در مغز شما نورون وجود دارد در حفره‌ی شکمی هم نورون هست و این نورون‌ها شامل اعصابی می‌شود که انتقال‌دهنده‌های عصبی مثل سروتونین را می‌سازند که در مغز هم وجود دارند و مربوط به خُلق و روحیه می‌شوند.

به همین سادگی، سلامت حفره‌ی شکمی شما می‌تواند تأثیر شگفت‌انگیزی بر عملکرد مغز، اعصاب و رفتار شما بگذارد، چون همه‌ی این موارد از راه‌های مختلفی به هم وابسته و مرتبط هستند.

باکتری‌های روده‌ی شما بخش فعال و کاملی از بدن شما هستند و بستگی زیادی به برنامه‌ی غذایی شما دارند و در برابر سبک زندگی‌تان آسیب‌پذیر هستند.2

خوردن ویتامین B12

کمبود ویتامین B12 به عنوان زنگ خطری برای سلامت آینده‌ی مغز شما شناخته می‌شود. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که این ویتامین برای حفظ قدرت ذهن شما در زمان افزایش سن، اهمیت زیادی دارد. با توجه به آخرین تحقیقات، کسانی که بیشترین کمبود ویتامین B12 را داشته‌اند بیشتر احتمال دارد که در آزمون‌های هوشیاری نمره‌های کمتری کسب کنند و حجم کلی مغز آنها کمتر است. همه‌ی این داده‌ها نشان می‌دهندکه کمبود ویتامین B12 ممکن است با کوچک شدن مغز در ارتباط باشد.

گیجی و اختلال حافظه دو مورد از مهم‌ترین نشانه‌های اخطاردهنده‌ی کمبود ویتامین B12 هستند که همین خودش نشان می‌دهد که چقدر این ویتامین برای سلامت مغز شما مهم است.

گوش کردن موسیقی

یکی از گزینه‌های دیگری که به ما می‌گوید چگونه باهوش شویم، گوش دادن به موسیقی است. این تئوری که گوش کردن به موسیقی می‌تواند قدرت ذهن شما را افزایش دهد از مدت‌ها پیش وجود داشته است. احتمالا در مورد پدیده‌ی «اثر موتزارت» شنیده‌اید که می‌گوید گوش دادن به موسیقی کلاسیک می‌تواند شما را باهوش‌تر کند. در واقع تحقیقات نشان داده است که گوش دادن به موسیقی در هنگام ورزش باعث افزایش سطح هوشیاری و تقویت مهارت‌های گفتاری در افراد مبتلا به بیماری سرخرگ‌های کرونری هستند می‌شود (بین بیماری سرخرگ‌های کرونری و کاهش سطح هوشیاری ارتباط مستقیمی کشف شده‌ است.) در این تحقیقات نشانه‌های پیشرفت مربوط به مهارت‌های گفتاری بعد از گوش دادن به موسیقی در مقایسه با حالت بدون موسیقی بیش از دو برابر شدند.

گوش دادن به موسیقی در بزرگسالان سالم نیز با بهبود عملکرد هوشیارانه و افزایش تمرکز مرتبط است، پس هر زمان که فرصت دارید، این لذت کوچک را فراموش نکنید.

به چالش کشیدن ذهن‌

یکی از ساده‌ترین راه‌های افزایش قدرت مغز، یادگیری است. در واقع وقتی شما چیزی یاد می‌گیرید، اندازه و عملکرد نورون‌ها و ارتباط میان آنها تغییر می‌کند. یاد گرفتن تنها از طریق کتاب‌ها اتفاق نمی‌افتد و ممکن است زمین تا آسمان با یادگیری از طریق درس خواندن فرق کند؛ یادگیری می‌تواند مسافرت کردن باشد یا یادگیری نواختن یک ساز موسیقی یا صحبت کردن به یک زبان خارجی و حتی شرکت در فعالیت‌های اجتماعی.3

پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.vista.ir
3.www.tizland.ir