هزاره های لاچين

هزاره ها بسیار پیش تر از مغول ها در افغانستان و خراسان بزرگ زندگی می کردند. نام هزاره بسیار پیشتر از ورود مغولان در افغانستان وجود داشته است. دلیل آن هزاره های لاچین است. لاچين كلمه تركي و از نظر واژه گانی باز شكاري معنا می دهد. لاچين، نام قبيله یي هزاره بوده است كه در اطراف بلخ، بلخاب و سانچارك سكونت داشته اند.

دولت شاه ثمرقندي در این باره می نویسد: «درآن هنگام (يورش چنگيز) هزاره لاچين، که امير خسرو دهلوي از آن مردم است، از آب خيز بلخ، از لشكر مغول رميده بودند، هشت صد مرد ديگر بر سلطان جلال الدين منكبرني جمع شده، قلعه «كركس بال» را فتح كردند.»

قاسم هندوشاه فرشته می نویسد: «اميرسيف الدين محمود از اميرزاده هاي هزاره ي  بلخ است كه در قرب حمله چنگيز خان به هندوستان آمد.»

در تذكره ميخانه آمده است: «پدر امير خسرو، از هزاره ي لاچين است كه با جمعي ازخويشان و دوستان در “سان و چارك” (سنگ چارك كنوني) در نواحي بلخ مقام كردند و از آن جا كوچ نموده به غوربند آمدند و از آن جا از ترس چنگيز خان با جمع كثيري از قبيله خود به سوي هندوستان فرار كردند.»

امين احمد رازي: «پدر امير خسرو، پدر امير خسرو لاچين از هزاره هاي بلخ بود كه در غايله مغول به هندوستان گريخت.»

احمد علي كهزاد می نویسد: «قوم لاچين، كه در شاهنامه فردوسي آمده، احتمال داده كه قوم لاچين كه در گذشته هاي دور در مركز افغانستان بوده همين مردم هزاره ي فعلي است.»

حاج کاظم یزدانی در کتاب پژوهشی در تاریخ هزاره در باره لاچین آورده است که: “در ولسوالی سرخ و پارسا در دره ترکمن و سرقافزار منطقه یی است به نام دره ی لاچین و مناطقی به نام های ده لاچین، غار لاچین و قاده ی لاچین معروف است.”

فردسي در باره مردم لاچين مي سرايد:

هزاران سواران ايران گروه

ز لاچين دليران ابرگرد كوه

و

من اي در بمانم، نيابم به راه

نيابم به افغان و لاچين سپاه

و

كه نزديك زابل به سه راه روز

يكي كوه بد سر كشسده به ماه

به سوي او پشت خرگاه بود

ديگر دشت زين هندوان راه بود

نشسته در آن دشت بسيار كوچ

ز افغان و لاچين و كرد و بلوچ.

با توجه به این منابع تاریخی چگونه می توان گفت: هزاره ها از بازماندگان مغولند. چگونه می توان واژه هزاره را نوساز دانیست و آن را به لشکر هزار نفری چنگیز خان نسبت داد. اگر چنین باشد با واژه هزاره در هزاره لاچین چه کنیم.

باری، هزاره ها از بومیان افغانستان اند. هزاره های لاچین یکی از ده ها طایفه هزاره است که پیش از مغول ها در افغانستان می زیسته اند.