آیا بی خوابی درمان دارد؟

در پاسخ به این پرسش باید گفت که بله، بی‌خوابی درمان دارد. به کمک درمان‌های شناختی می‌توان متوجه تغییرات رفتاری ناشی از بی خوابی در افراد شد و از این طریق، بی‌خوابی مداوم را درمان کرد.

ورزش کردن مداوم، داشتن برنامهٔ خواب مشخص، استراحت نیم‌روزی (چُرت زدن کوتاه‌مدت) و پرهیز از مصرف کافئین می‌تواند به درمان بی‌خوابی کمک شایانی بکند.

در برخی از موارد هم نیاز به مصرف انواع قرص خواب به‌وجود می‌آید. تمام قرص های خواب، احتمال به‌وجود آوردن عوارض جانبی را به‌همراه دارند. این خطرات برای اشخاصی که مشکلات کلیوی و کبدی دارند، بیشتر است. پس همیشه قبل از مصرف قرص خواب باید با پزشک مشورت کنید.1
 

آشنایی با انواع قرص خواب آور

۱. بنزودیازپین

این دسته از قرص‌های خواب‌آور که شامل امازپام، تریازولام و… هستند به رفع اختلالات خواب مانند راه رفتن در خواب یا کابوس‌ دیدن کمک می‌کنند. اما باید مراقب عوارض آنها مانند خواب‌آلودگی در طول روز و اعتیادی که به‌همراه می‌آورند هم باشید.
 

۲. دوکسپین (سیلنور)

این قرص هم با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین به خواب بهتر کمک می‌کنند. تنها در صورتی از این قرص استفاده کنید که فرصت ۷ تا ۸ ساعت خوابیدن را داشته باشید.
 

۳. اسزوپیکلون (لونستا)

این قرص هم باعث می‌شود که زود به خواب بروید. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد با مصرف این قرص حدود ۷ تا ۸ ساعت به خواب می‌روند. تنها زمانی از این قرص استفاده کنید که امکان استراحت و خواب کافی به میزان ۷ تا ۸ ساعت برایتان وجود داشته باشد.

زیرا در غیر این صورت، گیجی و خواب آلودگی در روز بعد به سراغ‌تان خواهد آمد. به‌خاطر عوارض جانبی محتملی که اسزوپیکلون دارد، سازمان غذاودارو، شروع مصرف را از ۱ میلی‌گرم بیشتر پیشنهاد نمی‌کند.
 

۴. راملتئون (روزرم)

عملکرد این قرص خواب با موارد دیگر متفاوت است. راملتئون به‌جای تأثیر روی اعصاب مرکزی، روی چرخهٔ بیداری اثر می‌گذارد. این قرص برای افرادی که برای به خواب رفتن دچار مشکل می‌شوند، بسیار مناسب است. راملتئون را می‌توان در بلندمدت مصرف کرد و وابستگی و اعتیاد هم به‌همراه ندارد.
 

۵. سوورکسانت (بلسومرا)

این قرص هم باعث انسداد عملکرد هورمونی می‌شود که علت بیداری و بی‌خوابی است. سوورکسانت در روز بعد از مصرف، کمی خواب‌آلودگی ایجاد می‌کند، اما برای به خواب رفتن و بیدار نشدن در حین خواب مؤثر است.
 

۶. زالپلون (سوناتا)

در میان انواع قرص خواب جدید، مدت ماندگاری زالپلون در بدن از همه کمتر است. یعنی به خوابیدن بدون قرص کمک می‌کند و به‌عنوان محرکی برای به خواب رفتن استفاده می‌شود.

مثلا اگر ساعت ۲ نیمه‌شب شده است و هنوز بیدار هستید، بهتر است از این قرص استفاده کنید. صبح روز بعد هم دچار خواب‌آلودگی نخواهید شد. اما اگر می‌خواهید در طول شب بیدار شوید، مصرف این قرص گزینهٔ خوبی نیست.

۷. زولپیدم (آمبین، ادلوآر، اینترمزو، زولپیمیست)

این قرص‌ها هم خواب‌آورند. آمبین سی‌.آر یکی از انواع رایج این قرص در بازار است که به شما کمک می‌کند به رختخواب رفته و مدت طولانی‌تری در خواب باشید. تأثیر این نوع از قرص های خواب، مدتی طولانی در بدن باقی می‌مانند.

به‌همین خاطر بعد از مصرف این قرص‌ها نباید کارهایی نظیری رانندگی انجام داد. فقط زمانی زولپیدم را مصرف کنید که مطمئن هستید امکان خوابیدن به‌مدت ۷ تا ۸ ساعت برایتان وجود دارد. سازمان غذاوداروی آمریکا، این قرص را در قالب اسپری و با نام زولپیمیست به بازار عرضه کرده است.
 

۸. داروهای کمکی بدون نسخه برای خواب

بیشتر قرص‌های خواب، آنتی‌هیستامین هستند. هیچ شواهدی مبنی بر مفید بودن آنها برای رفع بی‌خوابی وجود ندارد. ضمن اینکه روز بعد از مصرف، خواب‌آلودگی به‌همراه می‌‌آورند. این داروها بدون نسخه به‌فروش می‌رسند، اما اگر داروهای دیگری مثل داروی سرماخوردگی یا حساسیت مصرف می‌کنید، امکان دارد سهوا میزان آنتی هیستامین در بدن‌تان زیادتر از حد لازم شود.1
 

قرص خواب چند ساعت اثر دارد و چه وقت آنرا مصرف کنیم؟

یکی از راه های کم کردن خطر خواب آلودگی روزانه، مصرف قرص خواب در زمان مناسب، یعنی شب است. بیشتر قرص های خواب آور باید درست قبل از رفتن به رختخواب مصرف شوند.

شما باید قرص خواب را تنها برای داشتن یک خواب خوب شبانه مصرف کنید. این بدان معنا است که شما باید دارو را حداقل هفت تا هشت ساعت قبل از این که از خواب بیدار شوید، مصرف کرده باشید.

اما یک مطالعه جدید نشان می دهد که بسیاری از افراد در اواسط شب، قرص خواب آور مصرف می کنند. محققان ایم مطالعه را بر روی تقریبا 2000 نفر را که برای شان قرص خواب تجویز شده بود، بررسی کردند.

نتایج نشان می دهد که 20 درصد از شرکت کنندگان، مصرف یک داروی خواب در اواسط شب، گزارش کرده اند. برخی از آنها حتی قرص خواب را دو بار در یک شب مصرف کردند.

مصرف قرص خواب در اواسط شب، به شدت خطر خواب آلودگی در طول روز را افزایش می دهد. این امر همچنین منجر به افزایش خطر برخاستن از رختخواب در حالی که هنوز کاملا هوشیار نیستید، می شود. این موضوع نیز به نوبه خود می تواند منجر به مشکلی مانند “خواب در حین رانندگی” شود.2

نحوه‌ی مصرف قرص خواب و دوز مصرفی

دوز داروی مصرفی در هر فرد متفاوت است و پزشک با صلاحدید خود و با توجه به نوع بی خوابی، بهترین دارو را تجویز خواهد کرد.

زمانی که این امکان وجود دارد که حداقل ۷ تا ۸ ساعت خواب کامل در شب داشته باشید، از قرص خواب استفاده کنید. این کار باعث می‌شود در طول روز احساس خواب آلودگی و سرگیجه نداشته باشید یا سایر عوارض جانبی را تجربه نکنید.

بلافاصله بعد از رفتن به رختخواب قرص خواب را مصرف کنید.
 

عوارض جانبی قرص خواب

قرص‌های خواب آور می‌توانند یک درمان موثر برای بی خوابی مزمن باشند. اما مانند هر داروی دیگری، عوارض جانبی مختلفی دارند. این عوارض به نوع دارو، دوز دارو و مدت زمان ماندگاری آن در بدن بستگی دارد.

عوارض جانبی ممکن است در افرادی که مشروبات الکلی مصرف می‌کنند، افراد مسن و افراد مبتلا به آپنه‌ی خواب، بدتر ظاهر شود. زیرا ممکن است هنگام استفاده از قرص‌های خواب، تنفس آن‌ها مختل شود.

یکی از عوارض جانبی آن‌ها، خواب آلودگی در طول روز است. عوارض جانبی احتمالی دیگر شامل موارد زیر هستند:
 

اعتیاد

اگر فرد به قرص‌های خواب اعتیاد پیدا کرده باشد، با قطع قرص، بی خوابی شدیدتر از حالت اولیه بروزمی‌کنند.
 

مقاومت به دارو

گاهی دیده شده است که پس از مصرف طولانی مدت قرص خواب، فرد به دارو مقاوم شده است. فرد وارد چرخه‌ی معیوبی می‌شود که در آن برای تاثیرگذاری کافی قرص خواب، دوز مصرفی را افزایش می‌دهد و میزان مقاومت نیز افزایش می‌یابد.

تاری دید

سردرد

فراموشی

کندی ذهن 

اختلال در توجه

سرگیجه

ضعف

از دست دادن تعادل

خشکی دهان و گلو 

احتباس ادرار

یبوست / اسهال

نفخ

تغییر در اشتها

سوزش سردل

واکنش آلرژیک (آنافیلاکسی)

تورم صورت (آنژیوادم)

قدم زدن در خواب

لرزش غیرقابل کنترل یک قسمت از بدن

رویاهای غیرمعمول.3

موارد احتیاط مصرف قرص خواب

هرگز قرص خواب را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید.

حتما پزشک را از داروهایی که مصرف می‌کنید مطلع کنید.

در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای از جمله فشار خون بالا، مشکلات کبدی و آسم، پزشک خود را آگاه کنید.

قرص‌های خواب آور می‌توانند در تنفس طبیعی اختلال ایجاد کنند. این موضوع در افرادی که مشکلات مزمن ریه دارند مانند آسم ، آمفیزم یا بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) می‌تواند خطرناک باشد.

راهنمای نوشته شده روی بسته‌ی دارویی را با دقت بخوانید.

قرص خواب را بیش‌تر از دوز تجویزی پزشک، مصرف نکنید.

سعی کنید اولین قرص را، در شبی مصرف کنید که صبح روز بعد لازم نیست به جایی بروید.

قرص خواب را در زمان نزدیک به خواب بخورید.

هرگز پس از مصرف قرص خواب، رانندگی نکنید.

در صورت بروز هرگونه مشکل هنگام مصرف داروی خواب، فورا با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.

اگر برای مدت طولانی از داروهای خواب آور استفاده کرده‌اید، برای جلوگیری از علائم ترک مانند اضطراب، حالت تهوع و گرفتگی عضلات، ناگهان قرص را قطع نکنید.

قرص خواب در شیردهی فقط باید در کوتاه مدت مصرف شود.

بهتر است از مصرف قرص‌های خواب با آب گریپ فروت اجتناب کنید.2

پینوشتها
1.www.chetor.com
2.www.behrest.com
3.www.doctoreto.com