قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
چرا خلفا حفصه را به همسری نگرفتند؟
۱۳۹۸/۱۱/۱۴
–
۹۷۴ بازدید
چرا ابوبکر و عثمان حاضر به گرفتن حفصه نشدند
به خاطر بد اخلاق بودن حفصه آنان با او ازدواج نمی کردند .
به اطلاعاتی از ویکی فقه باره حفصه توجه کنید :
حَفْصه دختر عُمَر بْن خَطّاب از همسران پیامبر اکرم(ص) است که بنابر روایات، او وعایشه مایه آزار پیامبر(ص) شدند. آیه اول و چهارمسوره تحریم به این موضوع اشاره کرده است.
از وقایع زندگی حفصه، تصمیم وی در همراهی با عایشه در خروج بر امام علی(ع) در جنگ جمل است که برادرش او را از این تصمیم منصرف کرد. حفصهاحادیثی از پیامبر اکرم(ص)، بیشتر درباره حج، نماز،ازدواج و روزه نقل کرده است.
زندگینامه
حفصه فرزند عمر بن خطاب و زینب (خواهر عثمان بن مظعون) است.[۱] وی در سال پنجم پیش از بعثت، سال تجدید بنای کعبه به دنیا آمد.[۲]حفصه پیش از هجرت به مدینه، با خُنَیس بن حُذافه سهمی ازدواج کرد[۳] و به همراه خنیس به مدینه هجرت کرد.[۴] خنیس چندی پس از جنگ بدر درگذشت.[۵]ازدواج با پیامبر(ص)
حفصه پس از مرگ شوهرش، در شعبان سال سوم هجرت، دو ماه[۶] یا سه ماه قبل از جنگ احد[۷] به همسری پیامبر اکرم(ص) درآمد.[۸] در برخی گزارش‌های تاریخی گفته شده است که پیش از ازدواج پیامبر(ص) با او، ابوبکر و عثمان بن عفان نیز از وی تقاضای ازدواج کرده بودند؛ اما در صحت این اخبار تردید وجود دارد.[۹]به دستور پیامبر اکرم(ص) زنی به نام شفا، دختر عبداللّه عَدویه، که خود در جاهلیت خواندن و نوشتن می‌دانست، به حفصه کتابت آموخت.[۱۰]آزار پیامبر(ص)
بنابر منابع روایی، حفصه و عایشه مایه آزار پیامبر اکرم(ص) شدند. در صحیح مسلم از قول خلیفه دوم آمده:
«نزد عائشه رفتم، گفتم:ای دختر ابوبکر کارت به آن‌جا رسیده است که رسول خدا را اذیت می‌کنی؟! گفت:ای پسر خطاب! تو با من چه کار داری؟ به فکر مشکلات دختر خودت باش! سپس نزد حفصه رفتم و گفتم: چرا پیامبر خدا را اذیت می‌کنی؟ به خدا سوگند خودت می‌دانی که رسول خدا(ص) تو را دوست ندارد و اگر من نبودم تو را طلاق می‌داد.»[۱۱]برخی از منابع حاکی از آن است که پیامبر اکرم(ص) وی را طلاق داد.[۱۲] اما بعداً به او رجوع کرد.[۱۳]در برخی اخبار گفته شده است که پیامبر(ص) تصمیم به طلاق حفصه گرفته بود، اما جبرئیل او را از این کار برحذر داشت.[۱۴] در اخباری که از طلاق حفصه سخن گفته‌اند نیز رجوع پیامبر(ص) به حفصه را به توصیه جبرئیل دانسته‌اند.[۱۵] این اخبار عموماً در منابع اهل حدیث و حنبلیان رواج داشته است و درباره صحت آنها تردید وجود دارد.[۱۶]در آیه اول و چهارم سوره تحریم به اذیت و آزار آنان نسبت به پیامبر(ص)اشاره شده است.[۱۷]این داستان در بسیاری از منابع اهل سنت دیده می شود[۱۸] و حتی بخاری نیز آن را بیان کرده است.[۱۹]بخاری روایت دیگری در این رابطه به نقل از خلیفه دوم می‌نویسد که در آن عایشه و حفضه علیه پیامبر(ص) هم پیمان شدند.[۲۰] قرطبی[۲۱] و ابن قیم[۲۲]حتی آیه ۱۰ سوره تحریم[۲۳] را نیز برای ترساندن عایشه و حفصه می‌دانند.
حفصه و عایشه در زمان بیماری پیامبر(ص) پس از اینکه متوجه شدند پیامبر(ص) می‌خواهد امام علی(ع) را به جای خود برای اقامه نماز به مسجد بفرستند، به سراغ پدران خود رفتند و آن دو را نزد پیامبر(ص) آوردند.[۲۴]در زمان عثمان
حفصه، در زمان عثمان بن عفان دستور قتل کنیز خود که وی را سحر کرده بود صادر کرد و این مایه ناراحتی عثمان شد.[۲۵]گفته شده است حفصه از کاتب مصحف خواسته بود زمانی که به نگارش آیه ۲۳۸ سوره بقره می‌رسد، وی را خبر دهد تا آیه را به صورتی که او می‌گوید کتابت کند.[۲۶]وی همچنین پس از مرگ پدرش عمر، به وصیت او، صحف قرآنی را که در زمان خلافت ابوبکر تدوین شده بود، نزد خود نگهداری می‌کرد و هنگامی که عثمان دست به تدوین نهایی قرآن و یکی نمودن مصحف‌ها زد، آنها را در اختیار عثمان نهاد و پس از اتمام کار، آن صُحُف به حفصه برگردانده شد.[۲۷]شرکت نکردن در جنگ جمل
از دیگر رویدادهای زندگی حفصه، تصمیم وی در همراهی با عایشه در خروج بر حضرت علی(ع) و وقوع جنگ جمل است که برادرش او را از این تصمیم منصرف نمود.[۲۸]هنگامی که حضرت علی(ع) به ذی قار رسید، عایشه به حفصه نامه‌ای نوشت و در آن از محاصره شدن حضرت علی(ع) و یارانش برای وی توضیح داد، حفصه هم از سر شادمانی، کودکان بنی تیم و بنی عدی را جمع کرد و به کنیزکان خود دف‌هایی داد تا با خواندن اشعاری در این باب، شادی و پایکوبی کنند. این خبر چون به ام ّسلمه، همسر پیامبر(ص)، رسید ناراحت شد و ام کلثوم دختر حضرت علی (ع)، به نیابت از او به‌طور ناشناس به مجلس شادی حفصه رفت و وی را سرزنش کرد و حفصه شرمنده شد و از این کار دست برداشت.[۲۹]جایگاه او نزد اهل سنت
در کتب اهل سنت، حفصه احادیثی از پیامبر اکرم(ص)، بیشتر درباره حج و نماز و ازدواج و روزه، نقل کرده است[۳۰] و کسانی چون برادرش عبدالله بن عمر، عبدالله بن صفوان جَمحی، و عمرو بن رافع از او روایت کرده‌اند.[۳۱] بَقْی‌بن مَخْلَد، در مسند خود، شصت حدیثاز حفصه نقل کرده است.[۳۲]همچنین در متون فقهی اهل سنت، پاره‌ای از اجتهادات فقهی حفصه ذکر شده است.[۳۳]ابن ابی طاهر(ابن طیفور)[۳۴] دو خطبه از خطبه‌هایی را که به نقل از حفصه شهرت داشته، نقل کرده است[۳۵] ابن شهر آشوب[۳۶] از حفصه شعری در مدح حضرت فاطمه(س) نقل کرده است.
درگذشت
درباره تاریخ وفات حفصه اختلاف‌نظر وجود دارد[۳۷]، برخی سال ۲۷[۳۸] و گروهی سال ۴۱[۳۹]را گفته‌اند اما بیشتر مورخان، از جمله ابن سعد[۴۰] و زبیر بن بکّار،[۴۱]سال ۴۵ را ذکر کرده‌اند. مروان بن حکم، که در آن هنگام امیر مدینه بود، بر جنازه وی نماز خواند.[۴۲] جسد او را در بقیع دفن کردند.[۴۳]در قبرستان باب الصغیر دمشق نیز قبری به وی منسوب است..[۴۴]( نقل از دانشنامه جهان اسلام )
پانویس
۱.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۲.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۴، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۶.۳.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۶، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.۴.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۵.↑ امینه خرّاط، امّالمؤمنین حفصة بنت عمر: الصّوّامة القوّامة، ص ۱۲ـ۱۵، دمشق ۱۴۲۱/۲۰۰۰.۶.↑ معمر بن مثنی ابوعبیده، تسمیة أزواج‌النبی‌صلی‌اللّه‌علیه‌و سلم و اولاده، ص ۵۹، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.۷.↑ زبیر بن بکّار، المنتخب من کتاب أزواج النبی صلی‌اللّه‌علیه‌وسلم، ص ۳۹، چاپ سکینه شهابی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.۸.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۶، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.۹.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۰.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۴، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۶.۱۱.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۳۹۳، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۲.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۳.↑ ابن قتیبه، المعارف، ص ۱۳۵، چاپ ثروت عکاشه، قاهره ۱۹۶۰، که به حیات خنیس در زمانی متأخرتر اشاره کرده است.۱۴.↑ زبیر بن بکّار، المنتخب من کتاب أزواج النبی صلی‌اللّه‌علیه‌وسلم، ص ۳۹، چاپ سکینه شهابی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.۱۵.↑ ابن قتیبه، المعارف، ص ۱۵۸، چاپ ثروت عکاشه، قاهره ۱۹۶۰.۱۶.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۴، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۶.۱۷.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۳، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۸.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۲۱۷، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۹.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱۸۳، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۲۰.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۴ـ۵۵، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۶.۲۱.↑ احمد بن عبداللّه طبری، السَّمط الثَّمین فی مناقب أمّهات المؤمنین، ص ۶۷ـ۶۸، قاهره (۱۴۰۲/ ۱۹۸۳).۲۲.↑ د. اسلام، چاپ دوم، ذیل مادّه.(EI۲, sv “Hafsa” (by L Veccia Vaglieri)۲۳.↑ معمر بن مثنی ابوعبیده، تسمیة أزواج‌النبی‌صلی‌اللّه‌علیه‌و سلم و اولاده، ص ۶۰، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.۲۴.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱۸۳، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۲۵.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۶ـ۱۸۷، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.۲۶.↑ ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، قسم ۴، ص ۱۸۱۱، چاپ علی‌محمد بجاوی، قاهره (۱۳۸۰/ ۱۹۶۰).۲۷.↑ ابن هشام، السیرةالنبویة، ج ۴، ص ۲۹۴، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری، و عبدالحفیظ شلبی، بیروت: داراحیاء التراث‌العربی.۲۸.↑ زبیر بن بکّار، المنتخب من کتاب أزواج النبی صلی‌اللّه‌علیه‌وسلم، ص ۳۹، چاپ سکینه شهابی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳، که صورت متفاوتی از مهریه حفصه عرضه کرده است.۲۹.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۴، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۳۰.↑ احمد بن یحیی بلاذری، فتوح‌البلدان، ص ۶۶۱، چاپ عبداللّه انیس طبّاع و عمرانیس طبّاع، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.۳۱.↑ تحریم/سوره۶۶، آیه۱. ۳۲.↑ تحریم/سوره۶۶، آیه۴. ۳۳.↑ محمد بن جریر طبری، جامع البیان فی تفسیرالقرآن، ذیل آیات، بیروت ۱۴۰۰ـ۱۴۰۳/۱۹۸۰ـ ۱۹۸۳.۳۴.↑ علی بن احمد واحدی نیشابوری، اسباب نزول‌القرآن، روایة بدرالدین ابی‌نصر محمدبن عبداللّه ارغیانی، ص ۶۸۵ـ۶۸۹، چاپ ماهر یاسین فحل، ریاض ۱۴۲۶/۲۰۰۵.۳۵.↑ احمد بن عبداللّه طبری، السَّمط الثَّمین فی مناقب أمّهات المؤمنین، ص ۱۴۰ـ۱۴۴، قاهره (۱۴۰۲/ ۱۹۸۳).۳۶.↑ محمد بن احمد ذهبی، العبر فی خبر من غبر، ج ۲، ص ۲۲۹، چاپ صلاح الدین منجد، کویت ۱۹۶۰-۱۹۶۶۳۷.↑ معمر بن مثنی ابوعبیده، تسمیة أزواج‌النبی‌صلی‌اللّه‌علیه‌و سلم و اولاده، ص ۷۷، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.۳۸.↑ ابن حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج ۳، ص ۴۷۸، بیروت : دارصادر.۳۹.↑ زبیر بن بکّار، المنتخب من کتاب أزواج النبی صلی‌اللّه‌علیه‌وسلم، ص ۴۰، چاپ سکینه شهابی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.۴۰.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۷ـ۱۸۸، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.۴۱.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۴، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۴۲.↑ ابن حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج ۳، ص ۴۷۸، بیروت : دارصادر.۴۳.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۹، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت 44.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۸، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴-۱۴۰
به اطلاعاتی از ویکی فقه باره حفصه توجه کنید :
حَفْصه دختر عُمَر بْن خَطّاب از همسران پیامبر اکرم(ص) است که بنابر روایات، او وعایشه مایه آزار پیامبر(ص) شدند. آیه اول و چهارمسوره تحریم به این موضوع اشاره کرده است.
از وقایع زندگی حفصه، تصمیم وی در همراهی با عایشه در خروج بر امام علی(ع) در جنگ جمل است که برادرش او را از این تصمیم منصرف کرد. حفصهاحادیثی از پیامبر اکرم(ص)، بیشتر درباره حج، نماز،ازدواج و روزه نقل کرده است.
زندگینامه
حفصه فرزند عمر بن خطاب و زینب (خواهر عثمان بن مظعون) است.[۱] وی در سال پنجم پیش از بعثت، سال تجدید بنای کعبه به دنیا آمد.[۲]حفصه پیش از هجرت به مدینه، با خُنَیس بن حُذافه سهمی ازدواج کرد[۳] و به همراه خنیس به مدینه هجرت کرد.[۴] خنیس چندی پس از جنگ بدر درگذشت.[۵]ازدواج با پیامبر(ص)
حفصه پس از مرگ شوهرش، در شعبان سال سوم هجرت، دو ماه[۶] یا سه ماه قبل از جنگ احد[۷] به همسری پیامبر اکرم(ص) درآمد.[۸] در برخی گزارش‌های تاریخی گفته شده است که پیش از ازدواج پیامبر(ص) با او، ابوبکر و عثمان بن عفان نیز از وی تقاضای ازدواج کرده بودند؛ اما در صحت این اخبار تردید وجود دارد.[۹]به دستور پیامبر اکرم(ص) زنی به نام شفا، دختر عبداللّه عَدویه، که خود در جاهلیت خواندن و نوشتن می‌دانست، به حفصه کتابت آموخت.[۱۰]آزار پیامبر(ص)
بنابر منابع روایی، حفصه و عایشه مایه آزار پیامبر اکرم(ص) شدند. در صحیح مسلم از قول خلیفه دوم آمده:
«نزد عائشه رفتم، گفتم:ای دختر ابوبکر کارت به آن‌جا رسیده است که رسول خدا را اذیت می‌کنی؟! گفت:ای پسر خطاب! تو با من چه کار داری؟ به فکر مشکلات دختر خودت باش! سپس نزد حفصه رفتم و گفتم: چرا پیامبر خدا را اذیت می‌کنی؟ به خدا سوگند خودت می‌دانی که رسول خدا(ص) تو را دوست ندارد و اگر من نبودم تو را طلاق می‌داد.»[۱۱]برخی از منابع حاکی از آن است که پیامبر اکرم(ص) وی را طلاق داد.[۱۲] اما بعداً به او رجوع کرد.[۱۳]در برخی اخبار گفته شده است که پیامبر(ص) تصمیم به طلاق حفصه گرفته بود، اما جبرئیل او را از این کار برحذر داشت.[۱۴] در اخباری که از طلاق حفصه سخن گفته‌اند نیز رجوع پیامبر(ص) به حفصه را به توصیه جبرئیل دانسته‌اند.[۱۵] این اخبار عموماً در منابع اهل حدیث و حنبلیان رواج داشته است و درباره صحت آنها تردید وجود دارد.[۱۶]در آیه اول و چهارم سوره تحریم به اذیت و آزار آنان نسبت به پیامبر(ص)اشاره شده است.[۱۷]این داستان در بسیاری از منابع اهل سنت دیده می شود[۱۸] و حتی بخاری نیز آن را بیان کرده است.[۱۹]بخاری روایت دیگری در این رابطه به نقل از خلیفه دوم می‌نویسد که در آن عایشه و حفضه علیه پیامبر(ص) هم پیمان شدند.[۲۰] قرطبی[۲۱] و ابن قیم[۲۲]حتی آیه ۱۰ سوره تحریم[۲۳] را نیز برای ترساندن عایشه و حفصه می‌دانند.
حفصه و عایشه در زمان بیماری پیامبر(ص) پس از اینکه متوجه شدند پیامبر(ص) می‌خواهد امام علی(ع) را به جای خود برای اقامه نماز به مسجد بفرستند، به سراغ پدران خود رفتند و آن دو را نزد پیامبر(ص) آوردند.[۲۴]در زمان عثمان
حفصه، در زمان عثمان بن عفان دستور قتل کنیز خود که وی را سحر کرده بود صادر کرد و این مایه ناراحتی عثمان شد.[۲۵]گفته شده است حفصه از کاتب مصحف خواسته بود زمانی که به نگارش آیه ۲۳۸ سوره بقره می‌رسد، وی را خبر دهد تا آیه را به صورتی که او می‌گوید کتابت کند.[۲۶]وی همچنین پس از مرگ پدرش عمر، به وصیت او، صحف قرآنی را که در زمان خلافت ابوبکر تدوین شده بود، نزد خود نگهداری می‌کرد و هنگامی که عثمان دست به تدوین نهایی قرآن و یکی نمودن مصحف‌ها زد، آنها را در اختیار عثمان نهاد و پس از اتمام کار، آن صُحُف به حفصه برگردانده شد.[۲۷]شرکت نکردن در جنگ جمل
از دیگر رویدادهای زندگی حفصه، تصمیم وی در همراهی با عایشه در خروج بر حضرت علی(ع) و وقوع جنگ جمل است که برادرش او را از این تصمیم منصرف نمود.[۲۸]هنگامی که حضرت علی(ع) به ذی قار رسید، عایشه به حفصه نامه‌ای نوشت و در آن از محاصره شدن حضرت علی(ع) و یارانش برای وی توضیح داد، حفصه هم از سر شادمانی، کودکان بنی تیم و بنی عدی را جمع کرد و به کنیزکان خود دف‌هایی داد تا با خواندن اشعاری در این باب، شادی و پایکوبی کنند. این خبر چون به ام ّسلمه، همسر پیامبر(ص)، رسید ناراحت شد و ام کلثوم دختر حضرت علی (ع)، به نیابت از او به‌طور ناشناس به مجلس شادی حفصه رفت و وی را سرزنش کرد و حفصه شرمنده شد و از این کار دست برداشت.[۲۹]جایگاه او نزد اهل سنت
در کتب اهل سنت، حفصه احادیثی از پیامبر اکرم(ص)، بیشتر درباره حج و نماز و ازدواج و روزه، نقل کرده است[۳۰] و کسانی چون برادرش عبدالله بن عمر، عبدالله بن صفوان جَمحی، و عمرو بن رافع از او روایت کرده‌اند.[۳۱] بَقْی‌بن مَخْلَد، در مسند خود، شصت حدیثاز حفصه نقل کرده است.[۳۲]همچنین در متون فقهی اهل سنت، پاره‌ای از اجتهادات فقهی حفصه ذکر شده است.[۳۳]ابن ابی طاهر(ابن طیفور)[۳۴] دو خطبه از خطبه‌هایی را که به نقل از حفصه شهرت داشته، نقل کرده است[۳۵] ابن شهر آشوب[۳۶] از حفصه شعری در مدح حضرت فاطمه(س) نقل کرده است.
درگذشت
درباره تاریخ وفات حفصه اختلاف‌نظر وجود دارد[۳۷]، برخی سال ۲۷[۳۸] و گروهی سال ۴۱[۳۹]را گفته‌اند اما بیشتر مورخان، از جمله ابن سعد[۴۰] و زبیر بن بکّار،[۴۱]سال ۴۵ را ذکر کرده‌اند. مروان بن حکم، که در آن هنگام امیر مدینه بود، بر جنازه وی نماز خواند.[۴۲] جسد او را در بقیع دفن کردند.[۴۳]در قبرستان باب الصغیر دمشق نیز قبری به وی منسوب است..[۴۴]( نقل از دانشنامه جهان اسلام )
پانویس
۱.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۲.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۴، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۶.۳.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۶، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.۴.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۵.↑ امینه خرّاط، امّالمؤمنین حفصة بنت عمر: الصّوّامة القوّامة، ص ۱۲ـ۱۵، دمشق ۱۴۲۱/۲۰۰۰.۶.↑ معمر بن مثنی ابوعبیده، تسمیة أزواج‌النبی‌صلی‌اللّه‌علیه‌و سلم و اولاده، ص ۵۹، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.۷.↑ زبیر بن بکّار، المنتخب من کتاب أزواج النبی صلی‌اللّه‌علیه‌وسلم، ص ۳۹، چاپ سکینه شهابی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.۸.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۶، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.۹.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۰.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۴، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۶.۱۱.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۳۹۳، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۲.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۳.↑ ابن قتیبه، المعارف، ص ۱۳۵، چاپ ثروت عکاشه، قاهره ۱۹۶۰، که به حیات خنیس در زمانی متأخرتر اشاره کرده است.۱۴.↑ زبیر بن بکّار، المنتخب من کتاب أزواج النبی صلی‌اللّه‌علیه‌وسلم، ص ۳۹، چاپ سکینه شهابی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.۱۵.↑ ابن قتیبه، المعارف، ص ۱۵۸، چاپ ثروت عکاشه، قاهره ۱۹۶۰.۱۶.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۴، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۶.۱۷.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۳، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۸.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۲۱۷، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۱۹.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱۸۳، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۲۰.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۴ـ۵۵، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۶.۲۱.↑ احمد بن عبداللّه طبری، السَّمط الثَّمین فی مناقب أمّهات المؤمنین، ص ۶۷ـ۶۸، قاهره (۱۴۰۲/ ۱۹۸۳).۲۲.↑ د. اسلام، چاپ دوم، ذیل مادّه.(EI۲, sv “Hafsa” (by L Veccia Vaglieri)۲۳.↑ معمر بن مثنی ابوعبیده، تسمیة أزواج‌النبی‌صلی‌اللّه‌علیه‌و سلم و اولاده، ص ۶۰، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.۲۴.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۱۸۳، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۲۵.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۶ـ۱۸۷، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.۲۶.↑ ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، قسم ۴، ص ۱۸۱۱، چاپ علی‌محمد بجاوی، قاهره (۱۳۸۰/ ۱۹۶۰).۲۷.↑ ابن هشام، السیرةالنبویة، ج ۴، ص ۲۹۴، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری، و عبدالحفیظ شلبی، بیروت: داراحیاء التراث‌العربی.۲۸.↑ زبیر بن بکّار، المنتخب من کتاب أزواج النبی صلی‌اللّه‌علیه‌وسلم، ص ۳۹، چاپ سکینه شهابی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳، که صورت متفاوتی از مهریه حفصه عرضه کرده است.۲۹.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۴، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۳۰.↑ احمد بن یحیی بلاذری، فتوح‌البلدان، ص ۶۶۱، چاپ عبداللّه انیس طبّاع و عمرانیس طبّاع، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.۳۱.↑ تحریم/سوره۶۶، آیه۱. ۳۲.↑ تحریم/سوره۶۶، آیه۴. ۳۳.↑ محمد بن جریر طبری، جامع البیان فی تفسیرالقرآن، ذیل آیات، بیروت ۱۴۰۰ـ۱۴۰۳/۱۹۸۰ـ ۱۹۸۳.۳۴.↑ علی بن احمد واحدی نیشابوری، اسباب نزول‌القرآن، روایة بدرالدین ابی‌نصر محمدبن عبداللّه ارغیانی، ص ۶۸۵ـ۶۸۹، چاپ ماهر یاسین فحل، ریاض ۱۴۲۶/۲۰۰۵.۳۵.↑ احمد بن عبداللّه طبری، السَّمط الثَّمین فی مناقب أمّهات المؤمنین، ص ۱۴۰ـ۱۴۴، قاهره (۱۴۰۲/ ۱۹۸۳).۳۶.↑ محمد بن احمد ذهبی، العبر فی خبر من غبر، ج ۲، ص ۲۲۹، چاپ صلاح الدین منجد، کویت ۱۹۶۰-۱۹۶۶۳۷.↑ معمر بن مثنی ابوعبیده، تسمیة أزواج‌النبی‌صلی‌اللّه‌علیه‌و سلم و اولاده، ص ۷۷، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.۳۸.↑ ابن حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج ۳، ص ۴۷۸، بیروت : دارصادر.۳۹.↑ زبیر بن بکّار، المنتخب من کتاب أزواج النبی صلی‌اللّه‌علیه‌وسلم، ص ۴۰، چاپ سکینه شهابی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.۴۰.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۷ـ۱۸۸، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.۴۱.↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۸۴، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۴۲.↑ ابن حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج ۳، ص ۴۷۸، بیروت : دارصادر.۴۳.↑ احمد بن یحیی بلاذری، کتاب جُمَل من انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۹، چاپ سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت 44.↑ سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۸، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴-۱۴۰
