مذهبی

همه مراجع: بدون قصد لذت، اشكال ندارد. منبع: آيت اللّه سيستانى، منهاج‏الصالحين ج‏3، (النكاح)، م‏18؛ آيت اللّه تبريزى، صراطالنجاة،ج‏1، س‏890؛ آيت اللّه مكارم، تعليقات على‏العروة،(النكاح) م‏35؛ آيت‏اللّه بهجت، توضيح‏المسائل م‏1943؛ امام خمينى، آيت اللّه نورى، آيت اللّه فاضل، تعليقات على‏العروة، (النكاح) م‏35، دفتر آيت اللّه صافى.  

همه مراجع (به جزآيات عظام بهجت و سيستانى): آرى، نگاه زن به بدن مرد نامحرم [به جز سر، گردن و دست‏ها و جاهايى كه معمولا آن را نمى‏پوشانند]حرام است؛ هر چند بدون قصد لذت باشد. آيات عظام بهجت و سيستانى: نگاه زن به بدن مرد نامحرم با قصد لذت حرام است و بنابر احتياط واجب بدون قصد لذت و ترس ...

همه مراجع (به جزآيت الله مكارم): خير، نگاه به پاى زن از مچ به پايين نيز – هر چند بدون قصد لذت – حرام است.  آيةاللَّه مكارم: آرى، ولى بهتر آن است كه نگاه نكند. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م2433؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م2429؛ العروة الوثقى، ج1 (الستر)؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م2442؛آيت اللهخامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 438.دفتر:آيت اللهمكارم.    

همه مراجع: پوشيدن اين نوع لباس‏ها (در فرض مذكور) جايز نيست و بايد آنان را با چادر يا مانتوى مناسب و گشاد بپوشاند. منبع: آيت الله مكارم، استفتاءات، ج2، س153 و 156؛آيت الله صافى، جامع‏الاحكام، ج2، س1729؛آيت الله سيستانى، sistani.org، (حجاب)، س5؛ امام، استفتاءات، ج3، (احكام حجاب)، س27؛ آيت الله نورى، استفتاءات،ج1، س485؛آيت الله فاضل، جامع‏المسائل، ج1، س1708؛آيت الله خامنه‏اى، ...

همه مراجع: اگر باعث تهييج شهوت باشد، جايز نيست. منبع: امام، استفتاءات، ج‏3، (احكامحجاب)، س‏27؛ آيت‏الله سيستانى، Sistani.org، (حجاب)، س‏5؛ آيت‏الله فاضل، جامع‏المسائل، ج‏1،س‏1708؛ آيت‏الله مكارم، استفتاءات، ج‏2، س 153 و 1023؛ آيت‏الله نورى، استفتاءات، ج‏2، س‏679؛آيت‏الله تبريزى، صراطالنجاة، ج‏1، س‏907؛ آيت‏الله صافى، جامع‏الاحكام، ج‏2، س‏1694 و 1729؛آيت‏الله خامنه‏اى، استفتاء، س 618 و 559 و دفتر آيت‏الله وحيد و آيت‏الله ...

همه مراجع (به جز آيات عظام امام خمينى، خامنه‏اى و فاضل): نگاه به آن اشكال ندارد. آيات عظام امام خمينى، خامنه‏اى و فاضل: بنابر احتياط واجب نگاه به آن جايز نيست. منبع: آيت اللّه فاضل، جامع‏المسائل، ج‏2،س‏1326؛ امام خمينى، تعليقات على‏العروة، (الستر) م‏1 و (النكاح) م‏46 و 45 و آيت اللّه خامنه‏اى، استفتاء، س 486.آيت اللّه مكارم و آيت اللّه ...

زنى كه مى‏داند به جهت چهره زيبايى كه دارد، مردان نامحرم به او نگاه مى‏كنند، چه وظيفه‏اى دارد؟ آيا پوشاندن آن واجباست؟ آيات عظام امام، سيستانى، فاضل، مكارم و نورى: اگر باعث مفسده نشود، پوشاندن چهره بر او واجب نيست؛ ولى مردان وظيفه دارند به او نگاه نكنند. آيات عظام بهجت، تبريزى و وحيد: اگر باعث جلب توجّه مرد نامحرم شود، ...

همه مراجع: حجاب از ضروريات اسلام است و تمام فرقه‏هاى مسلمين، آن را واجب مى‏شمرند. منبع: آيت اللّه مكارم، استفتاءات، ج‏2،س‏1021؛ آيت اللّه تبريزى، استفتاءات، س‏1612؛ آيت اللّه خامنه‏اى، استفتاء، س 620؛ امام خمينى، استفتاءات، ج‏3: (احكام حجاب)، س‏23؛العروة الوثقى، ج‏2: (الستر).

همه مراجع: اگر باعث جلب توجه نامحرم و مفسده نشود، اشكال ندارد؛ ولى پوشاندن مو واجب است. تبصره. اگر در موردى، روسرى روشن و جذاب باشد – به گونه‏اى كه در نظر عرف زينت محسوب شود – پوشاندن آن واجباست. منبع: آيت اللّه خامنه‏اى،استفتاء، س 477؛ آيت اللّه نورى، استفتاءات، ج‏1، س‏485؛ امام خمينى، استفتاءات، ج‏3، (احكام حجاب)، س‏19 و ...

همه مراجع: خير، بايد زير چانه پوشانده شود.  منبع: العروة الوثقى، ج 1، فى الستر و الساتر، م 6.

همه مراجع: آرى، واجب است. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م‏57 ؛ آيت‏اللّه نورى، توضيح‏المسائل، م‏57 ؛ آيت‏اللّه وحيد،توضيح‏المسائل، م‏57.

همه مراجع: استفاده از پلاتين اشكال ندارد. تبصره. پلاتين طلا نيست و فلز ديگرى است. منبع: آيت اللّه مكارم، استفتاءات، ج‏1، س‏811؛ آيت اللّه تبريزى، استفتاءات، س‏2193؛ امامخمينى، استفتاءات، ج‏1، (لباس نمازگزار)، س‏50؛ آيت اللّه سيستانى، sistani.org، زينت، س‏33؛ آيت اللّه فاضل، جامع‏المسائل، ج‏1،س‏969؛ آيت اللّه خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س‏443؛ آيت اللّه صافى، جامع‏الاحكام، ج‏2، س‏1739؛ دفتر آيات عظام وحيد، ...

آيات عظام امام خمينى، خامنه‏اى و فاضل: استفاده از آن اشكال ندارد؛ ولى بنابر احتياط واجب، بايد كلاه‏گيس را از نامحرم پوشاند. آيات عظام سيستانى، صافى، مكارم و نورى: استفاده از آن اشكال ندارد؛ ولى كلاه‏گيس خود يك نوع زينت است و بايد ازنامحرم پوشانده شود. آيت الله بهجت و آيت الله وحيد: استفاده از آن اشكال ندارد؛ ولى در برابر ...

همه مراجع: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشكال ندارد. منبع: آيت‏الله خامنه‏اى، استفتاء، س 1313 ؛ آيت‏الله مكارم،استفتاءات، ج‏1، س‏789؛ آيت‏الله فاضل، جامع‏المسائل، ج‏1، س‏2093؛ آيت‏الله نورى، استفتاءات، ج‏1، س‏931؛ آيت‏الله صافى، جامع‏الاحكام،ج‏2، س‏1707؛ آيت‏الله بهجت، احكام و استفتاءات پزشكى، ص‏31، س‏12؛ امام، استفتاءات، ج‏3، (نظر)، س‏49 و 50؛ آيت‏الله تبريزى،صراطالنجاة، ج‏5، س‏1022، دفتر آيت‏الله ...

آيات عظام امام خمينى، سيستانى، فاضل، مكارم و نورى: نگاه كردن به عورت بچه مميزى كه خوب و بد را مى‏فهمد، بنابر احتياط واجب جايز نيست؛ هر چند از پشت شيشه و مانند آن باشد. آيات عظام بهجت، خامنه‏اى، تبريزى، صافى و وحيد: نگاه كردن به عورت بچه مميزى كه خوب و بد را مى‏فهمد، جايزنيست؛ هر چند از پشت ...

همه مراجع: حكم نگاه به عكس و فيلم دوران حيات آنان را دارد و هيچ تفاوتى نمى‏كند. منبع: آيت اللّه تبريزى، صراطالنجاة، ج‏5،س‏1271 و دفتر همه مراجع.  

همه مراجع (به جزآيت الله سيستانى): بايد از ديد مرد نامحرم، پوشانده شود. آيت الله سيستانى: پوشاندن گردن‏بند از ديد نامحرم واجب است؛ ولى پوشاندن النگو، دستبند، حلقه ازدواج وانگشتر واجب نيست.  منبع:آيت الله تبريزى، صراطالنجاة، ج‏1، س‏882 و 883 و 884؛ امام،تعليقات على‏العروة، (الستر)، م‏1 و استفتاءات، ج‏3، (احكام حجاب)، س‏36؛ آيت الله فاضل، توضيح‏المسائل، م‏796 و جامع‏المسائل، ج‏1، 1707؛ ...

آيا زن بايد در هنگام نماز زيور آلات خود را بپوشاند؟ همه: خير، پوشاندن آن هنگام نماز واجب نيست؛ ولى پوشاندن بدن واجب است. منبع: العروة الوثقى، ج 1، فى الستر و الساتر، م 4.

آيات عظام امام خمينى، خامنه‏اى، فاضل و وحيد: اگر عرفاً زينت محسوب شود، پوشاندن آن واجب است. آيات عظام سيستانى، مكارم و نورى: پوشاندن آن واجب نيست. آيت الله بهجت و آيت الله صافى: زينت محسوب مى‏شود و بايد پوشانده شود. آيت الله تبريزى: اگر نزد زنان كهنسال و يا نزديك به آنان متعارف است، پوشاندن آن واجب نيست و ...

حكم تراشيدن سبيل و بلند گذاشت آن چيست؟ همه مراجع  : تراشيدن آن اشكال ندارد ولى بلند نمودن آن به مقدارى كه هنگام خوردن و آشاميدن با غذا يا آب برخورد كند مكروه است و اگر شبيه گروه‏هاى منحرف مذهبى گردد اشكال دارد. منابع : حضرت امام، استفتاءات، ج 2، مكاسب محرمه، س 80 و 85؛آيت الله  خامنه ‏اى، اجوبة، س ...

حكم نگاه به صورت استاد زن، در هنگام تدريس چيست؟ همه مراجع (به جز آيت‏الله صافى): اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشكال ندارد. آيت‏الله صافى: بنابر احتياط واجب بدون قصد لذت نيز جايز نيست؛ ولى اگر نگاه اتفاقى باشد، اشكال ندارد. منبع : توضيح‏المسائل مراجع م‏2433؛العروةالوثقى ج‏2 النكاح،م‏31؛ آيت‏الله نورى،توضيح‏المسائل، م 2429؛ آيت‏الله وحيد، توضيح‏المسائل ...

انگشتر طلا و حلقه ازدواج بانوان در برابر نامحرم چگونه است؟ آيات عظام امام، بهجت، فاضل و صافى: بايد از نامحرم پوشانده شود. آيات عظام تبريزى، سيستانى، نورى و مكارم: پوشاندن آن لازم نيست. منابع : آيات عظام بهجت، فاضل و صافى، مسائل جديد از ديدگاه علما و مراجع تقليد، ج 2،ص 72، (قم: انتشارات علمى فرهنگى، 1380 )؛ حضرت امام، ...

آيات عظام امام و بهجت: آرى، آنان نجس هستند. آيات عظام تبريزى، خامنه‏اى، فاضل، سيستانى، نورى و وحيد: خير، اهل كتاب پاك‏اند؛ ولى بهتر است (احتياط مستحب) از آنان اجتناب شود.تبصره. با توجه به اينكه امام خمينى و آيت اللّه بهجت رجوع به مرجع مساوى را جايز مى‏دانند آيت اللّه مكارم و آيت اللّه صافى،احتياط واجب دارند، مقلدان ايشان مى‏توانند به ...

همه مراجع: پاك است. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 95 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 96 ؛ آيت الله خامنه‏اى، اجوبه، س 276.  

در برخى موارد مرثيه خوانى و يا مداحى زنان در مجلس خودشان، به گونه‏اى است كه صداى آنان با بلندگو به گوش مردان رهگذر مى‏رسد، آيا اين عمل جايز است؟  همه مراجع (به جزآيت الله مكارم): اگر صداى آنان در معرض ريبه، تلذّذ و تهييج شهوت باشد، جايز نيست.  آيةاللَّه مكارم: خير، جايز نيست. منبع:   آيت الله فاضل، جامع ...

  همه مراجع: گوش دادن به غنا حرام است ؛ خواه خواننده، ايرانى باشد و يا خارجى. منبع:   آيت الله تبريزى، استفتاءات، س1069 ؛آيت اللهخامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، 1142 ؛آيت اللهفاضل، جامع‏المسائل، ج1، س1724 ؛آيت اللهصافى، جامع‏الاحكام، ج2، س1671 ؛آيت اللهنورى، استفتاءات، ج2، س549 ؛آيت اللهمكارم، استفتاءات، ج2، س709 و ج1، س531 ؛آيت اللهسيستانى، sistani.org، (موسيقى)، س23 ؛ دفتر:آيات عظام ...

  استفاده از موسيقى غربى براى موزيك متن فيلم و برنامه‏هاى راديويى و تلويزيونى چه حكمى دارد (با توجه به اينكه به جهت انس نداشتن ذائقه ايرانى با آن، طرب‏انگيز هم نيست)؟  همه مراجع: اگر از نوع موسيقى حرام باشد، جايز نيست و تفاوتى بين زبان‏ها و كشورهاى محل توليد نيست. منبع:   امام، استفتاءات، ج 2، (مكاسب محرمه)، س ...

  همه مراجع: در موسيقى حرام تفاوتى بين شاد و غم‏انگيز بودن آن نيست و گوش دادن به هر دو حرام است. منبع:   امام، استفتاءات، ج 2، (مكاسب محرمه)، س 40 و 45 ؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 1131 ؛آيت اللهمكارم، استفتاءات، ج 1، س 527 ؛آيت اللهصافى، جامع الاحكام، ج 1، س 1007 ؛آيت اللهتبريزى، استفتاءات، س 1084 ...

همه مراجع: جايز نيست. منبع: آيت الله مكارم، استفتاءات، ج 1، س 821 ؛ دفتر: همه مراجع.

همه مراجع: اين كار نيز نوعى رقص محسوب مى‏شود و حكم رقص را دارد. منبع: آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 1179 ؛ دفتر: همه مراجع.

آيات عظام امام و خامنه‏اى: اگر باعث تحريك شهوت يا ارتكاب گناه و يا ترتب مفسده شود، حرام است و در غير اين صورت اشكال ندارد. آيات عظام بهجت، سيستانى، فاضل، نورى و وحيد: بنابر احتياط واجب، زن نمى‏تواند براى محارم خود برقصد. آيات عظام تبريزى، صافى و مكارم: رقص زن براى مردان حرام است، خواه محرم باشند يا نامحرم. ...

همه مراجع: خير، تفاوتى بين آنها نيست. منبع: آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 1169 ؛ دفتر: همه مراجع.

همه مراجع: حرام است. منبع: آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 1067 ؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 1168 ؛ دفتر: همه مراجع.

آيات عظام امام، بهجت، خامنه‏اى، صافى مكارم و وحيد: چنانچه به نحو متعارف (غيرلهوى) باشد، اشكال ندارد. آيات عظام تبريزى، سيستانى و فاضل: اشكال ندارد. آيةاللَّه نورى: دست زدن به تنهايى حرام نيست ؛ ولى اگر جلف و سبك باشد بايد از آن خوددارى شود. منبع: امام، استفتاءات، ج 2، س 33 ؛آيت الله مكارم، استفتاءات جديد، ج 1، س ...

آيات عظام امام، تبريزى و خامنه‏اى: اگر باعث تحريك شهوت يا ارتكاب گناه و يا ترتب مفسده نشود، اشكال ندارد (ولى براى سزاوار است مؤمن از لهو اجتناب كند). آيات عظام بهجت، سيستانى، فاضل، نورى و وحيد: بنابر احتياط واجب، رقص مرد در حضور مردان جايز نيست. آيات عظام صافى و مكارم: رقص مرد در حضور مردان حرام است. منبع: ...

همه مراجع: نگاه به رقص از تلويزيون، اگر باعث تحريك شهوت يا استماع موسيقى حرام و يا مفسده گردد، جايز نيست. منبع: آيات الله مكارم، استفتاءات، ج 1، س 821 ؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 1169 و دفتر: همه مراجع.  

همه مراجع: گوش دادن به موسيقى حرام جايز نيست و صرف افزايش تمايل به همسر، مجوز شرعى براى استماع آن محسوب نمى‏شود. منبع: آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 1152 و 1155 ؛آيت الله صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 999 و 1005 ؛آيت اللهتبريزى، استفتاءات، س 1083 و صراط النجاة، ج 5، س 1149 ؛ دفتر: آيات عظام امام، بهجت، ...

همه مراجع (به جزآيات عظام بهجت و صافى): اگر از آلاتى است كه به لهو و حرام اختصاص دارد. نواختن آن (در هر حال) جايز نيست ولى اگر ازآلات مشترك باشد استفاده از آن به منظور منافع مشروع و حلال اشكال ندارد. آيات عظام صافى و بهجت: به طور كلى نواختن باآلات موسيقى (لهو) حرام است. منبع: امام، استفتاءات، ج ...

گوش دادن به آهنگى كه هيچ گونه توجهى به اشعار همراه با آن نمى‏شود و يا اصلاً به زبانى خوانده مى‏شود كه معناى آن فهميده نمى‏شود، چه حكمى دارد؟ همه مراجع: گوش دادن به موسيقى حرام جايز نيست و توجه نداشتن به محتوا و عدم شناخت زبان خواننده، هيچ تأثيرى در آن ندارد. منبع: آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 1141 ...

همه مراجع: اگر احتمال تأثير مى‏دهيد – با فراهم بودن ساير شرايط – بايد نهى از منكر كنيد و اگر نمى‏پذيرند، چنانچه حضور شما در آنجا باعث استماع موسيقى حرام و يا تأييد گناه گردد، مجلس را ترك كنيد ؛ مگر آنكه باعث فتنه و فساد شود. در اين صورت ماندن در آن محل، به مقدار ضرورت اشكال ندارد. البته ...

امروزه موسيقى براى معالجه بعضى از بيمارى‏هاى روانى (مانند افسردگى، اضطراب، مشكلات جنسى و سرد مزاجى زنان) به كار مى‏رود، حكم آن چيست؟ همه مراجع: اگر نظر پزشك متخصص و امين بر اين است كه تنها راه معالجه و درمان آن، استفاده از موسيقى است، گوش دادن آن به مقدارى كه درمان بيمار اقتضا مى‏كند، اشكال ندارد. تبصره. فرض فوق ...

همه مراجع: مجوّز وزارت ارشاد يا هر نهاد ديگرى، هيچ تأثيرى در حكم ندارد. منبع: آيت الله تبريزى، استفتاءات، س1043 ؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س1128 و 1139 ؛آيت اللهنورى، استفتاءات،ج1، س439 و ج2، س 547 و 548 ؛آيت اللهسيستانى، sistani.org، (موسيقى)، س23 ؛آيت اللهفاضل، جامع‏المسائل، ج1، س992 و 995 ؛آيت اللهصافى، جامع‏الاحكام، ج2، س1608 ؛آيت اللهمكارم، استفتاءات، ج1، س533 ...

آيات عظام فاضل، مكارم و نورى: در اين گونه مكان‏هاى مقدس، بايد از دست زدن پرهيز شود. آيات عظام امام، بهجت، تبريزى، خامنه‏اى، سيستانى و صافى: بهتر است در اين گونه مكان‏هاى مقدس، از دست زدن پرهيز شود. آيةاللَّه وحيد: بنا بر احتياط واجب، از دست زدن خوددارى شود. تبصره 1 . كلام آيات عظام: بهجت، سيستانى، تبريزى و صافى ...

 همه مراجع (به جزآيات عظام بهجت و صافى): اگر از آلات موسيقى مختص به لهو باشد، استفاده از آن جايز نيست و اگر از آلات مشترك است، استفاده از آن به منظور منافع مشروع و حلال اشكال ندارد.  آيات عظام بهجت و صافى: استفاده از آلات موسيقى و لهو جايز نيست. منبع: امام، استفتاءات، ج 2، مكاسب محرم س30 ؛آيت ...

آيات عظام امام، بهجت، خامنه‏اى، صافى، صافى، فاضل و مكارم: اگر دست زدن به نحو متعارف (غيرلهوى) باشد، اشكال ندارد ؛ ولى اين كار با مجالس اهل بيت‏عليهم السلام مناسبت ندارد و بهتر است فضاى اين مراسم، به ذكر صلوات و تكبير و مانند آن معطر گردد. آيةاللَّه نورى: دست زدن در اين گونه مجالس اگر سبك و جلف نباشد، ...

همه مراجع(به جزآيات عظام سيستانى و مكارم): آواز خوانى زن در شب عروسى اشكال ندارد ولى بايد از دف و دايره زدن اجتناب شود. آيات عظام سيستانى و مكارم: آواز خوانى زن در شب عروسىبنابر احتياط واجب جايزنيست و دف و دايره زدن حكم ساير آلات موسيقى را دارد.  تبصره. دف و دايره زدن در اين نوع مجالس غالباً به ...

آيات عظام امام، تبريزى و خامنه‏اى: اگر باعث تحريك شهوت يا ارتكاب گناه و يا ترتب مفسده نشود، اشكال ندارد (ولى سزاوار است مؤمن از لهو اجتناب كند). آيات عظام بهجت، سيستانى، فاضل، نورى و وحيد: بنابر احتياط واجب جايز نيست. آيات عظام صافى و مكارم: رقص زن براى زن حرام است. منبع: آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 1042 ؛آيت ...

آيات عظام امام، خامنه‏اى، فاضل و نورى: گوش دادن به هر آهنگى كه مطرب و لهوى و مناسب مجالس گناه و خوش‏گذرانى است، جايز نيست (هر چند مشتمل بر كلام نباشد). آيات عظام بهجت و صافى: گوش دادن به هر آهنگى كه مطرب و لهوى و مناسب مجالس گناه و خوش‏گذرانى است، جايز نيست و گوش دادن به آهنگى كه ...

همه مراجع: دختر و پسر نابالغ تكليف ندارند و ديدن آن نيز اگر باعث مفسده نشود اشكال ندارد ؛ ولى بهتر است آنان را به رقص تشويق نكنند. منبع: آيت الله مكارم، استفتاءات، ج 1، س 536 ؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 1175 ؛ دفتر: همه مراجع.  

آيات عظام امام، خامنه‏اى، صافى، فاضل و نورى: ملاك حرمت آنها، هر دو مورد است. آيات عظام بهجت، تبريزى، سيستانى، مكارم، و وحيد: ملاك حرمت آنها، مناسب بودن با مجالس لهو و خوش‏گذرانى است. منبع: امام، استفتاءات، ج 2،(مكاسب محرمه)، س 27 و ج 3، سؤالات متفرقه، س 107 و تحريرالوسيله، ج 1، (مكاسب محرمه)، م 13 ؛آيت الله فاضل، ...