مذهبی

همه مراجع: چنانچه رايانه و ابراز جنبى آن، مورد نياز و در شأن شخص باشد، خمس ندارد. تبصره. هر چند در رساله‏هاى عمليه، از رايانه سخن به ميان نيامده است؛ ولى قاعده‏اى كه ذكر شده، بر مورد سؤال تطبيق مى‏گردد. منبع: العروة الوثقى، م 61؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 899.

كسى كه سرسال،خمس پولش راداده است؛آيا مى‏تواندآن راپس اندازكندوبراى مخارج زندگى ازدرآمدسال آينده هزينه نمايد؟ همه: آرى، جايز است. منبع: العروة الوثقى، ج 2،(كتاب الخمس)، م 64.

همه مراجع (به جزآيات عظام سيستانى و وحيد): چنانچه در معرض استفاده و در شأن شخص باشد، خمس ندارد؛ هر چند به طور اتفاق، يك سال از آن استفاده نكنيد. آيات عظام سيستانى و وحيد: بايد خمس آن را بپردازد. تبصره. بايد توجه داشت پاسخى كه در رساله و استفتاءات مراجع ذكر شده در مورد كتاب است؛ ولى تفاوتى ميان ...

همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى، سيستانى و وحيد): بايد خمس آن را بدهيد؛ مگر آنكه ميت به دادن خمس عقيده نداشته باشد (مانند پيروان اديان و مذاهب غيرشيعه) آيةاللَّه تبريزى: واجب نيست، خمس آن را بدهيد. آيةاللَّه سيستانى: بايد خمس آنها را بدهيد؛ مگر آنكه ميّت به دادن خمس عقيده نداشته باشد (مانند پيروان اديان و مذاهب غيرشيعه) يا ...

همه مراجع: اگر به اندازه شأن خود مصرف نموده و زياده‏روى نيز نكرده، خمس ندارد. منبع: العروة الوثقى، ج 2، م 72، توضيح‏المسائل مراجع، م 1775؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل،م 1771؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 903.

همه: اگر خمس آن را بدهيد، با چند شرط بقيه مال پاك و حلال مى‏شود: 1. تشخيص و جدا كردن مال حلال از حرام ممكن نباشد؛ 2. صاحب مال حرام معلوم نباشد؛ 3. مقدار مال حلال و حرام را نداند. تبصره. برخى از مراجع تقليد شرط ديگرى نيز افزوده و گفته‏اند: نداند مقدار حرام كمتر از خمس است يا زيادتر. ...

  همه مراجع: چنانچه از درآمد كسب تهيه شده باشد، خمس دارد. تبصره 1. ابزار كار جزء سرمايه محسوب مى‏شود. تبصره 2. فرض مسأله در جايى است كه با پرداخت خمس ابزار كار، مى‏تواند امرار معاش كند.  منبع: آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 971؛ العروة الوثقى، ج 2، كتاب الخمس، م59 و 62؛ آيت الله بهجت، توضيح‏المسائل، م 1401.

آيات عظام امام و خامنه‏اى: بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست. بهجت، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: نسبت به سهم امام بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست و در سهم سادات، بنابر احتياط واجب بايد با اجازه حاكم شرع انجام گيرد. تبريزى، سيستانى و صافى: سهم سادات را مى‏توان داد؛ ولى در سهم امام بايد با اجازه حاكم شرع باشد. تبصره. ...

شخصى سر سال خمسى، مقدارى مواد غذايى (مثلاً 20 كيلو برنج، 3 قوطى روغن و يك قوطى چاى) اضافه آورده و خمس آن را پرداخته است. سپس آنها را در طول سال مصرف مى‏كند و دوباره مقدارى مواد غذايى (مثلاً 50 كيلو برنج، 5 قوطى روغن و 3 قوطى چاى) خريدارى مى‏كند و اندكى از آن را به مصرف مى‏رساند. ...

بنده دو شغل دارم، هم درس مى‏دهم و هم با ماشين كار مى‏كنم، آيا مى‏توانم براى هر كدام حساب سال جداگانه‏اى قرار دهم؟ همه مراجع (به جزآيات عظام خامنه‏اى و مكارم): آرى. آيات عظام خامنه‏اى و مكارم: بنا بر احتياط واجب، بايد درآمد هر دو شغل را آخر سال، يك جا حساب كند. منبع: امام، تحريرالوسيله، ج 1، الخامس، م ...

كسى كه سر سال، خمس پولش را داده است؛ آيا مى‏تواند آن را پس‏انداز كند و براى مخارج زندگى از درآمد سال آينده هزينه نمايد؟ همه مراجع: آرى، جايز است. منبع: العروة الوثقى، ج 2، (كتاب الخمس)، م 64.

من كارمند دولت هستم و هر ماه حقوقم را به حساب جارى‏ام در بانك واريز مى‏كنند. دو روز پيش از سر سال خمسى، حقوقم را به بانك ريخته‏اند و من از آن بى‏خبر بوده‏ام و ده روز پس از سال خمسى متوجه شدم و اگر مى‏دانستم آن را در نيازهاى زندگى صرف مى‏كردم، آيا به آن خمس تعلق مى‏گيرد؟ همه ...

همه مراجع (به جزآيت الله خامنه‏اى): جلو انداختن حساب سال به هر اندازه، اشكال ندارد؛ ولى تأخير آن جز با اجازه حاكم شرع جايز نيست. آيةاللَّه خامنه‏اى: تقديم و تأخير سال خمسى جز با اجازه حاكم شرع جايز نيست، مگر با شرايط خاص. تبصره. البته جلو انداختن سال خمسى در صورتى جايز است كه به صاحبان خمس ضررى وارد نيايد، ...

بدهى كه به جهت نياز زندگى بوده و چند ماه بعد از سال خمسى، زمانش فرا مى‏رسد؛ آيا مى‏توان هنگام محاسبه مقدار آن را از درآمد كم كرد؟ همه مراجع: اگر بدهى را پيش از سال خمسى ادا كند، به مقدار آن، از درآمد كسر مى‏شود. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 1786 و 1787 و دفتر:آيت الله خامنه‏اى .

آيات عظام امام، بهجت، خامنه‏اى و مكارم: بنابر احتياط واجب، بايد خمس آن را پس از بلوغ بدهد. آيةاللَّه تبريزى: خير، واجب نيست بعد از بلوغ خمس آن را بدهد. آيات عظام سيستانى، فاضل، صافى، نورى و وحيد: آرى، بر ولى او واجب است خمس آن را بدهد و چنانچه آن را نپرداخت، بايد خود طفل بعد از بلوغ، خمس ...

كسانى كه حقوق ثابت دارند (مانند كارمند، كارگر و …) و از پول خمس داده هزينه‏هاى زندگى خود را تأمين كرده‏اند؛ آيا مى‏توانند اين مقدار از مؤونه را از حقوق دريافتى ماه‏هاى بعد كسر كنند؟ و در نتيجه سر سال خمس زايد را بپردازند؟ به عنوان مثال صد هزار تومان پول مخمس دارند و آن را در زندگى خرج مى‏كنند ...

همه مراجع: آرى، بايد خمس ساعات باقى مانده را بدهد. منبع: العروة الوثقى، م 61؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 899.

همه: خير، پرداخت خمس به صورت اقساط جايز نيست؛ ولى اگر حاكم شرع صلاح بداند، مى‏تواند با او يا نماينده‏اش، مقدار بدهى خود را دستگردان كند و به ذمه بگيرد و به صورت اقساط بپردازد. منبع: آيت الله مكارم، توضيح المسائل، م 1568؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س773.دفتر: همه.

  جنسى كه به آن خمس تعلق گرفته فروخته‏ام؛آيامى‏توانم درپولى كه به دست آورده‏ام،تصرف كنم؟ وظيفه‏ام چيست؟ همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى و سيستانى): معامله يك پنجم جنس فضولى است و نياز به اجازه حاكم شرع )مجتهد جامع شرايط( دارد. اگر آن را امضا كرد، خريدار بايد خمس جنس را به حاكم شرع بدهد و به مقدار آن از ...

خمس سرمايه (مثل زمين، مغازه، ماشين و…) را داده‏ام؛ پس از چند سال، قيمت آن افزايش پيدا كرده است آيا به قيمت افزوده، خمس تعلق مى‏گيرد؟ همه مراجع: آرى، خمس دارد. تبصره. پاسخ ياد شده در جايى است كه فروش آن ممكن و پول آن قابل دريافت باشد. منبع: امام، تحريرالوسيله، ج 2 م 8؛ اجوبة، س 858؛آيت الله سيستانى، ...

آيابه طلاوزيورآلات زنانه -كه زن ازدرآمدشخصى تهيه كرده وخودراباآن زينت مى‏كند-بعد از فروختن،خمس تعلق مى‏گيرد؟ امام: اگر در همان سال (سال خريد) فروخته شود. چنانچه پول آن تا سر سال خمسى زياد بيايد، بايد خمس آن را بپردازد و اگر بعد از آن سال بفروشد، بايد فوراً خمس آن را بدهد. آيةاللَّه بهجت: چنانچه پول فروش تا سر سال خمسى ...

همه مراجع: خير، در سهم سادات فقر شرط است. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1834؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1830؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س  1020؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 1843.

آيا مرد مى‏تواند سهم سادات را به همسر و فرزندان سيد خود بدهد، تا در مخارجى كه بر عهده مرد نيست، به مصرف برسانند؟ آيات عظام امام و خامنه‏اى: بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست. آيات عظام بهجت، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: نسبت به سهم امام بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست و در سهم سادات، بنابر احتياط واجب، ...

همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى، سيستانى و وحيد): اگر يقين نداشته باشند كه به اموال او خمس تعلق گرفته، استفاده از آنها جايز و بر آنان تكليفى نيست. آيات عظام تبريزى و سيستانى: بر آنان تكليفى نيست و مى‏توانند از غذاى او استفاده كنند. آيةاللَّه وحيد: اگر يقين نداشته باشند به غذاى آنها خمس تعلق گرفته و شك دارند، ...

همه مراجع(به جزآيات عظام امام، بهجت و نورى): بنابر احتياط واجب جايز نيست؛ مگر با اجازه حاكم شرع. آيات عظام امام، بهجت و نورى: آرى، جايز است. منبع: امام، استفتاءات، ج 1، (خمس)، س 175؛آيت الله بهجت، وسيلة النجاة، ج 1، م 1419؛آيت اللهنورى، تعليقات على العروة، ج 2، (كتاب الخمس)، م 75.آيت الله صافى، هداية العباد، ج 16731؛آيت الله وحيد، ...

همه مراجع (به جزآيات عظام بهجت و سيستانى): اگر دادن خمس به او، كمك به معصيتش باشد، جايز نيست. آيات عظام بهجت و سيستانى: اگر دادن خمس به او، كمك به معصيتش باشد، بنابر احتياط واجب جايز نيست. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1838؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 834؛ تعليقات على العروة الوثقى، قسمة الخمس، م 1؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م ...

كسى كه به دادن خمس عقيده ندارد (مانند پيروان اديان و مذاهب غيرشيعه) مالى به من هديه مى‏كند، آيا بايد خمس آن را بدهم؟ همه مراجع (به جزآيت الله بهجت): خير. آيةاللَّه بهجت: اگر به مال هديه شده خمس تعلق گرفته، در صورتى كه معاشرت و تعامل با آنان به حد ضرورت برسد، تصرف در آن جايز است. منبع: توضيح‏المسائل ...

آيات عظام امام، خامنه‏اى و نورى: هديه، خمس ندارد. آيات عظام بهجت، فاضل و مكارم: چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد، بنابر احتياط واجب، بايد خمس آن را بدهد. آيات عظام تبريزى و وحيد: چنانچه مقدار آن زياد و قابل توجه باشد و از مخارج سال زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1753؛آيت الله ...

همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى، خامنه‏اى و سيستانى): خير، لازم نيست به مجتهد اعلم (مرجع تقليد) داد، بلكه جايز است به مجتهد ديگرى كه همانند مجتهد اعلم به مصرف مى‏رساند، پرداخت كرد. آيةاللَّه تبريزى: بايد خمس را به مجتهد اعلم (مرجع تقليد) داد و اگر بخواهد به مجتهد ديگرى بدهد بنا بر احتياط واجب بايد از مجتهد اعلم اجازه ...

همه مراجع: چنانچه خودكار و دفتر بدون استفاده تا سر سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد. منبع: العروة الوثقى، ج 2، م 67؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 922.

همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى و سيستانى): بر شخص گيرنده واجب است، خمس آن را بدهد. آيات عظام تبريزى و سيستانى: خمس آن بر عهده بخشنده است و بر شخص گيرنده چيزى واجب نيست. منبع:   توضيح المسائل مراجع، ج 2، م 1763؛آيت الله بهجت، وسيلة النجاة، ج 1، م 1422.

خانمى از حقوق خود طلا و زيورآلاتى كه هميشه خود را با آن زينت مى‏كند، خريده است. شوهرش پولى كه وى بتواند در اين زمينه صرف كند، ندارد؛ آيا دادن خمس اين گونه خريدها بر زن لازم است؟ همه مراجع: اگر به مقدار متعارف و مناسب شأن او باشد، خمس ندارد. منبع: العروة الوثقى، ج 2، م 83؛ توضيح‏المسائل مراجع، ...

آيات عظام امام، خامنه‏اى و نورى: خير، هديه خمس ندارد. آيات عظام فاضل، تبريزى، سيستانى، بهجت، صافى، مكارم و وحيد: چنانچه زينت‏آلات مزبور، مورد نياز و يا در شأن او باشد، خمس ندارد.  منبع: امام، توضيح‏المسائل، م 1753؛ آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 850؛ آيت الله نورى،توضيح‏المسائل، م 1749. آيت الله مكارم، استفتاءات، ج 1، س 306؛ آيت الله صافى، ...

از درآمد خود زمينى مورد نياز، خريده و آن را به تدريج در مدت دو سال براى سكونت ساخته‏ام، آيا در سالى كه خانه ناتمام بوده، خمس داشته است؟ همه مراجع (به جزآيات عظام بهجت، تبريزى، سيستانى و وحيد): خير، مصالح تهيه شده براى خانه مسكونى، خمس ندارد. آيةاللَّه بهجت: چنانچه نمى‏تواند خانه را يك مرتبه تهيه كند، به مصالح ...

از درآمد كسب زمينى تهيه كرده و سر سال، خمس آن را پرداخته‏ام. آن را نگه داشته‏ام تا قيمت آن افزايش يابد، آيا به قيمت افزوده آن پس از چند سال، خمس تعلق مى‏گيرد؟ همه مراجع: به مقدار افزايش ارزش زمين، خمس تعلق مى‏گيرد. تبصره. پاسخ ياد شده در جايى است كه فروش زمين ممكن و پول آن قابل دريافت ...

آيات عظام امام، خامنه‏اى و نورى: چنانچه به فرزندان ببخشند، خمس ندارد. آيات عظام بهجت، فاضل و مكارم: اگر به فرزندان ببخشند و تا سر سال خمسى زياد بيايد، بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهند. آيات عظام تبريزى و وحيد: اگر به فرزندان ببخشند و مال زيادى باشد كه از مخارج سال زياد بيايد، خمس دارد. آيات عظام ...

همه مراجع (به جزآيات عظام امام، خامنه‏اى و نورى): چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد. آيات عظام امام و نورى: اگر به عنوان هديه باشد، خمس ندارد. آيةاللَّه خامنه‏اى: پاداش خمس ندارد. منبع: آيات عظام سيستانى، توضيح المسائل مراجع، م 1753 ؛آيت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 865؛دفتر:آيات عظام امام ،نورى ،خامنه اي،تبريزى، سيستانى، وحيد، ...

از درآمد خود زمينى تهيه كرده كه آن را بسازم ولى متأسفانه موفق به ساخت آن نشدم، سر سال مالى، خمس زمين را پرداختم، چندين سال از آن گذشت و قيمت زمين چند برابر شده است (بدون آنكه قصد تجارت داشته باشم) آيا در اين فرض، به افزايش قيمت زمين خمس تعلق مى‏گيرد؟ آيات عظام امام، بهجت و فاضل: در ...

خانه‏اى دو طبقه تهيه و بيش از يك سال در هر دو طبقه زندگى كرده‏ايم (هر دو طبقه مورد نياز است)؛اكنون تصميم گرفته‏ايم به طور موقت يك طبقه آن را براى اداره زندگى اجاره بدهيم؛ آيا به اين طبقه سر سال خمس تعلق مى‏گيرد؟ همه مراجع: به اصل طبقه خانه خمس تعلق نمى‏گيرد؛ ولى به پول اجاره – چنانچه تا ...

امام: بنابر احتياط واجب، چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد. آيةاللَّه بهجت: چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد. آيات عظام تبريزى، خامنه‏اى، مكارم و وحيد: در هر حال خمس ندارد. آيات عظام فاضل، صافى و نورى: اگر در بين همان سال (سال خريد)، نيازش از آن برطرف شود و تا سر سال خمسى زياد ...

اينجانب اتومبيل سوارى خود را كه مورد نيازم بود، دو سال پيش خريدم و اكنون آن را فروخته و با پول آن اتومبيل نو و مدل جديد خريدارى كرده‏ام و بقيه پول آن را نيز، از درآمد سال پرداختم؛ آيا بايد خمس بپردازم؟ همه مراجع (به جز امام “ره”): اگر اتومبيل جديد مورد نياز و در شأن شما باشد، خمس ...

شوهرم براى من مقدارى زيورآلات تهيه كرده است؛ ولى به طور اتفاق تا سر سال خمسى، مورد استفاده قرار نگرفت، آيا بايد خمس آن را بدهم؟ همه مراجع (به جزآيات عظام سيستانى و وحيد): چنانچه در معرض استفاده و در شأن شخص باشد، خمس ندارد؛ هر چند به طور اتفاق، يك سال از آن استفاده نكنيد. آيات عظام سيستانى و ...

  آيات عظام امام، بهجت، فاضل و نورى: اگر بدهكار مستحق است، بايد با اجازه حاكم شرع باشد. آيةاللَّه تبريزى: اگر بدهكار مستحق است، در مورد سهم سادات مى‏تواند طلب خود را بابت خمس حساب كند؛ ولى نسبت به سهم امام(ع) بنابر احتياط واجب، بايد با اجازه حاكم شرع باشد. آيةاللَّه سيستانى: اگر بدهكار مستحق است، در مورد سهم سادات ...

شخصى به جهت نياز زندگى، مبلغ پانصد هزار تومان قرض كرده و از طرفى، مبلغ يك ميليون تومان از درآمد سال به كسى قرض داده است؛ آيا جايز است هنگام دريافت قرض، پول بدهى را كسر كند؟ آيات عظام امام، سيستانى، مكارم و نورى: اگر براى نياز سال جارى قرض كرده، مى‏تواند هنگام دريافت طلب، به مقدار بدهى كسر كند ...

همه مراجع: خير، لازم نيست گفته شود؛ بلكه مى‏تواند به عنوان هديه به او بدهد و نيت خمس كند.  تبصره. فرض مسئله جايى است كه شخص براى به مصرف رساندن سهم سادات (طبق برخى فتاوا) و سهم امام(ع)، از حاكم شرع اجازه گرفته باشد. منبع: آيت الله مكارم، توضيح المسائل، م 1582 ودفتر: همه مراجع.    

از درآمد كسب، وسايل مورد نياز (مانند يخچال، رايانه و كتاب) تهيه و بعد از مدتى فروخته مى‏شود، آيا به پول آن خمس تعلق مى‏گيرد؟ امام: اگر در همان سال فروخته شود، چنانچه پول آن تا سر سال خمسى زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهد و اگر بعد از آن سال بفروشد، پول آن بلافاصله خمس دارد؛ مگر آنكه ...

همه مراجع: چنانچه سرسال خمسى دريافت آن (بدون زحمت) ممكن باشد، بايد خمس آن را بپردازد و در غير اين صورت هر زمان دريافت كرد، بايد فوراً خمس آن را بدهد. منبع: امام، استفتاءات، ج 1، س 96؛آيت الله فاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 833؛آيت اللهمكارم، استفتاءات، ج 1، س 319؛آيت اللهبهجت، توضيح‏المسائل، م 1379؛آيت اللهسيستانى، منهاج الصالحين، ج 1، ...

وسيله نقليه (مانند ماشين سوارى و وانت) كه از درآمد تهيه شده، گاهى براى استفاده شخصى و گاهى براى باربرى و اجرت و كسب و كار است، آيا خمس دارد؟ همه مراجع: به آن مقدار از وسيله كه با آن كار مى‏كند، خمس تعلق مى‏گيرد و به مقدارى كه جهت نياز شخصى مورد استفاده قرار مى‏گيرد و با موقعيت او ...

مردى كه همسر و فرزندانش سيّد هستند، مى‏تواند به آنان سهم سادات بدهد تا به مصرف مخارج خود كه بر عهده او است (مثل خوراك و پوشاك) برسانند؟ همه مراجع (به جزآيات عظام خامنه‏اى، مكارم و وحيد): بنابر احتياط واجب، جايز نيست. آيات عظام خامنه‏اى، مكارم و وحيد: خير، جايز نيست. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1841 و 1842؛آيت الله نورى، ...

همسرم برايم طلا و زيورآلاتى تهيه كرده و آن را به من بخشيده است؛ ولى پس از چند سال استفاده آن را فروخته‏ام. آيا به پول آن خمس تعلق مى‏گيرد؟ آيات عظام امام، تبريزى، خامنه‏اى، سيستانى، فاضل، مكارم و وحيد: پول فروش آن در هر حال خمس ندارد. آيةاللَّه بهجت: اگر پول فروش تا سر سال خمسى زياد بيايد، بنابر ...