مذهبی

آيا پس از گذشت سال، به پول كسب كه براى تهيه جهيزيه ذخيره شده -به گونه‏اى كه قادر به تهيه آن يك جا نيستيم – خمس تعلق مى‏گيرد؟ آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى، صافى، مكارم و وحيد: آرى، خمس دارد. آيةاللَّه بهجت: چنانچه پس‏انداز كوتاه مدت (مثلاً تا سه سال) باشد، خمس ندارد. آيات عظام فاضل و نورى: چنانچه بدون ...

آيات عظام امام و فاضل: تصرف در اين خانه حرام و نماز در آن باطل است؛ مگر آنكه بدهى او را بدهند يا تصميم داشته باشند، بدون سهل‏انگارى بپردازند. آيةاللَّه تبريزى: تصرف در اين خانه حرام و نماز در آن باطل است؛ مگر آنكه بدهى او را بدهند يا ضامن شوند كه بپردازند. آيةاللَّه سيستانى: نماز خواندن در اين خانه ...

به جهت نياز وسايلى خريده‏ام؛ ولى با اينكه بيش از يك سال از خريد آنها مى‏گذرد هيچ استفاده‏اى نكرده‏ام، آيا به اينها خمس تعلق مى‏گيرد؟ همه مراجع (به جزآيات عظام سيستانى و وحيد): چنانچه در معرض استفاده بوده، خمس ندارد. آيةاللَّه سيستانى: بايد خمس آن را بپردازد؛ مگر اينكه وجود آن در خانه ضرورى باشد و در وقت نياز نتواند ...

اگر كسى در اواسط سال خمسى‏اش ماشين سوارى جهت مصارف شخصى‏اش بخرد؛ ولى تحويل آن به بعد از سال خمسى‏اش موكول شود، آيا بايد خمس آن را بپردازد؟ همه مراجع (به جزآيت الله سيستانى): خير، لازم نيست خمس بدهد. آيةاللَّه سيستانى: بايد خمس آن را به قيمت روز بپردازد. تبصره. حضرت آيةاللَّه سيستانى در مؤونه شدن اشياء، مصرف فعلى را ...

  همه مراجع: چنانچه اقساط وام را در سال‏هاى آينده دريافت كنند، خمس ندارد. تبصره 1. چنانچه اين وام تا بعد از پرداخت اقساط آن پس‏انداز شود، به آن خمس تعلق مى‏گيرد. تبصره 2. به سود حاصل از وام مزبور – چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد – خمس تعلق مى‏گيرد. منبع:   امام، استفتاءات، ج 1، س 165؛آيت ...

همه مراجع: اگر اموالى داشته كه متعلق خمس بوده، با مرگ او بايد خمس آن را بدهند و نبايد منتظر پايان سال خمسى بود. منبع:   توضيح‏المسائل مراجع، م 1767؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1763؛آيت اللهخامنه‏اى، اجوبة، س 863؛آيت اللهوحيد، توضيح‏المسائل، م 1775.    

همه مراجع (به جزآيت الله بهجت): خير. آيةاللَّه بهجت: چنانچه از مخارج سال زياد بيايد، بنابر احتياط واجب خمس دارد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1754؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1750؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 861؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 1762.آيت الله بهجت، توضيح‏المسائل، م 1378.

همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى و سيستانى): هيچ كدام نمى‏توانيد در آن تصرف كنيد و ادامه شركت با او جايز نيست؛ مگر آنكه از حاكم شرع اجازه بگيريد. آيات عظام تبريزى و سيستانى: اگر شما خمس سهم و درآمد خود را بدهيد، مى‏توانيد در سرمايه مشترك تصرف كنيد. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 1793 ؛آيت الله وحيد، توضيح المسائل، ...

شخصى از درآمد كسب، خانه‏اى خريده و چند سال در آن زندگى مى‏كند، سپس آن را مى‏فروشد تا خانه ديگرى تهيه نمايد؛ چنانچه اين پول تا سر سال خمسى باقى بماند، خمس دارد؟ امام: پول فروش آن فوراً خمس دارد؛ مگر اينكه خانه را با خانه ديگر معاوضه كند. آيات عظام بهجت و نورى: اگر بدون پول فروش، نمى‏تواند خانه ...

آيات عظام امام، خامنه‏اى و نورى: خير، خمس ندارد. آيات عظام بهجت، تبريزى، سيستانى، صافى، فاضل، مكارم و وحيد: چنانچه تا قبل از سال خمسى استفاده شود، خمس ندارد. تبصره. سوغاتى حكم هديه را دارد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1753؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س850؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1749.آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 1761.

همه مراجع: آرى، سر سال بايد خمس آن را بدهيد؛ چون حكم سرمايه را دارد. منبع: دفتر: همه مراجع.

همه مراجع: اصل رهن (قرض) خمس ندارد؛ ولى به سود آن، چنانچه تا سر سال خمسى اضافه آيد، خمس تعلق مى‏گيرد. تبصره 1. پولى كه به عنوان اجاره خانه گرفته مى‏شود؛ چنانچه تا سر سال خمسى در نيازهاى زندگى هزينه نشود، به آن خمس تعلق مى‏گيرد. تبصره 2. اصطلاح “رهن” در رهن و اجاره خانه غلط مشهور است، اصطلاح قرض ...

آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى، مكارم و وحيد: چنانچه سال خمسى از آن بگذرد، خمس دارد. آيةاللَّه بهجت: اگر بدون پس‏انداز كردن، نمى‏توانند وسايل مورد نياز خود را در آينده تهيه كنند؛ چنانچه پس‏انداز كوتاه مدت (مثلاً تا سه سال) باشد، خمس ندارد. آيات عظام فاضل و نورى: اگر بدون پس‏انداز كردن، نمى‏توانند وسايل مورد نياز خود را در آينده ...

كسى كه با سختى سرمايه‏اى را تهيه كرده است كه اگر خمس آن را بدهد با بقيه آن نمى‏تواند كارى را شروع نمايد كه با آن مى‏خواهد امرار معاش كند آيا بايد خمس اين سرمايه را بدهد؟ آيات عظام امام، فاضل، سيستانى و مكارم: چنانچه با پرداخت خمس آن (هرچند به صورت اقساط)، نمى‏تواند امرار معاش كند، خمس ندارد. آيات ...

كسى كه مقدارى از نيازهاى زندگى خود را به صورت اقساط بلند مدت (مثلاً سه ساله) تهيه كرده است، آيا مى‏تواند سر سال خمسى، همه بدهى خود را از درآمد سال كسر كند؟ آيات عظام امام، سيستانى، مكارم و نورى: خير، تنها قسطهايى كه در آن سال بايد بپردازد، جزء مخارج آن سال شمرده مى‏شود. آيات عظام بهجت، تبريزى، خامنه‏اى، ...

آيات عظام امام، خامنه‏اى و نورى: اگر به عنوان هديه باشد، خمس ندارد. آيات عظام بهجت، فاضل و مكارم: اگر به عنوان هديه باشد و تا سر سال خمسى زياد بيايد، بنابراحتياط واجب خمس دارد. آيات عظام تبريزى و وحيد: اگر به عنوان هديه بوده و ارزش آن زياد و قابل توجه باشد، چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد، ...

آيا به پول درآمدى كه براى تهيه خودروى مورد نياز، به حساب ريخته مى‏شود و سال هم بر آن مى‏گذرد، خمس تعلق مى‏گيرد؟ آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى، صافى و وحيد: خمس دارد. آيات عظام بهجت، فاضل و نورى: چنانچه خودرو مورد نياز بوده و تنها راه تهيه آن، واريز نمودن پول به حساب است، خمس ندارد. آيةاللَّه خامنه‏اى: چنانچه ...

اگر مال مخمس با مال غير مخمس، در يك حساب بانكى جمع شود؛ آيا مى‏توانيم براى مخارج زندگى نيت كنيم مال غيرمخمس كسر شود؟ آيات عظام امام، بهجت، تبريزى، سيستانى و نورى: آرى، جايز است. آيات عظام خامنه‏اى، فاضل، مكارم و وحيد: خير، جايز نيست؛ بلكه بايد در پايان سال، خمس باقى‏مانده را به نسبت اموال بپردازيد؛ مگر آنكه پيش ...

همه مراجع: چنانچه از درآمد كسب تهيه شده و يك سال از آن گذشته باشد، خمس دارد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1757؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1753؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 996؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 1765.

آيات عظام امام و خامنه‏اى: خير، خمس ندارد. آيات عظام بهجت و فاضل: چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد، بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهد. آيات عظام تبريزى، سيستانى، صافى، مكارم و وحيد: چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد. آيةاللَّه نورى: اگر به عنوان هبه باشد، خمس ندارد. تبصره. برخى از مراجع عيدى و ...

كسى كه براى نيازهاى زندگى مبلغى قرض كرده و در آن راه صرف نموده است، آيا مى‏تواند سر سال مبلغ بدهى را از درآمد سال كم كند؟ آيات عظام امام، سيستانى، مكارم و نورى: اگر براى نياز سال جارى قرض كند، مى‏تواند به مقدار بدهى كسر نمايد؛ ولى اگر بدهى او براى نياز سال‏هاى گذشته‏اش بوده، كسر آن جايز نيست؛ ...

كسى كه درآمد او كمتر از مخارجش باشد و در عين حال سر سال مقدارى پول، خوراكى و… زياد مى‏آورد، باز هم واجب است حساب سال داشته باشد و خمس بپردازد؟ همه مراجع (به جزآيات عظام بهجت و نورى): آرى و اگر درآمد او تا يك سال در نيازهاى زندگى مصرف نشود و سر سال زياد بيايد، بايد خمس آن ...

اشخاصى كه حقوق بگير دولت هستند، آيا به مجرد واريز شدن حقوق در حساب بانكى‏شان، در حالى كه قبض نكرده‏اند و سال خمسى آنها برسد، بر آن خمس تعلق مى‏گيرد و يا اينكه تا قبض نشده، خمس آن واجب نيست؟  همه مراجع: به مجرد واريز شدن به حساب بانكى، خمس تعلق مى‏گيرد؛ هر چند دريافت نكند. منبع: آيت الله نورى، ...

همه مراجع: آغاز سال خمسى براى كسى كه شغلى ندارد و اتفاقاً معامله‏اى مى‏كند و سود مى‏برد؛ از هنگام فايده بردن است و چنانچه از مخارج سال زياد آمد، بايد خمس آن را بپردازد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1765؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1761؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م  1773.  

 آيات عظام امام و خامنه‏اى: جايزه، خمس ندارد. آيات عظام فاضل، بهجت و مكارم: بنابر احتياط واجب، خمس آن را بدهند. آيت الله نورى: اگر به عنوان هديه باشد، خمس ندارد.  آيات عظام تبريزى و وحيد: اگر مال كم‏ارزشى باشد كه نوعاً تا آخر سال مصرف مى‏شود، خمس ندارد و در غير اين صورت خمس دارد.  آيت الله سيستانى: مى‏تواند ...

كسى كه دو جور مال دارد و از يكديگر جدا هستند (يكى مخمس و ديگرى غيرمخمس)آيا مى‏تواند مخارج سال خود را تنها از مال غيرمخمس تأمين كند و مال مخمس را پس‏انداز كند؟ همه مراجع: آرى، اين كار جايز است. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1779؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1775؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س  1025؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 1787.

همه مراجع: بايد به قيمت فعلى محاسبه شود. تبصره. اگر مواد غذايى از سوى نهادهاى دولتى با قيمت پايين به كارمندان داده شود و در حقيقت بخشى از آن مجانى و در برابر قسمتى، پول دريافت كنند، طبق فتواى (آيات عظام امام، خامنه‏اى و نورى) هديه خمس ندارد. تنها از مواد غذايى باقيمانده به نسبت مقدارى كه پول در برابر ...

از درآمد، زمينى خريده‏ام تا اينكه دو سال ديگر آن را بسازم و در آن زندگى كنم، آيا سر سال به آن خمس تعلق مى‏گيرد؟ همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى، سيستانى، مكارم و وحيد): چنانچه براى تهيه خانه مسكونى، راهى جز نگه داشتن زمين تا چند سال نيست، خمس ندارد. آيات عظام تبريزى و وحيد: بايد خمس زمين را ...

همه مراجع: چنانچه از درآمد كسب تهيه شده و سال خمسى از آن گذشته باشد، خمس دارد. تبصره. بر اساس نظر كسانى كه معتقدند به “هديه” خمس تعلق مى‏گيرد، با مبلغ پس‏انداز شده، چنانچه از راه هديه به دست آمده باشد، بايد سر سال خمس آن پرداخته شود. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1752؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1748؛آيت الله وحيد، ...

همه مراجع: خير، خمس ندارد.  تبصره 1. كمك هزينه تحصيلى وامى است كه در مدت تحصيل، به دانشجويان پرداخت مى‏شود و اقساط آن چند سال بعد، باز پس گرفته مى‏شود. تبصره 2. چنانچه كمك هزينه تحصيلى تا پس از پرداخت اقساط آن پس‏انداز شود، به اصل و سود آن خمس تعلق مى‏گيرد. تبصره 3. به سود حاصل از كمك هزينه ...

همه مراجع: آرى، چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1752؛ آيت الله نورى، توضيح‏المسائل،م 1748 و آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 995؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 1760.  

همه مراجع: آرى، بايد خمس آن را بدهد؛ ولى اگر مقدارى از آن را در نيازهاى زندگى خرج كرده باشد، تنها بايد خمس باقى مانده را بدهد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1757؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1753؛ العروة الوثقى، ج 2، م 83؛آيت اللهخامنه‏اى، اجوبة، س 997؛ دفتر:آيت اللهوحيد.    

 همه مراجع: آرى، اشكال ندارد؛ ولى تا پيش از اداى خمس نمى‏تواند در اموال تصرف كند. منبع: العروة الوثقى، ج 2، (كتاب الخمس)، م 75.

همه مراجع: آرى، چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد. تبصره. دانشجويان بورسيه دبيرى و غيره كسانى‏اند كه چند سالى آموزش مى‏بينند و در اين مدت حقوقى از سوى دانشگاه يا وزارتخانه مربوطه دريافت مى‏كنند و تعهد مى‏دهند كه پس از پايان تحصيلات، در مقابل حقوق دريافت شده، خدمت كنند. اين حقوق تفاوتى با ساير درآمدها ندارد؛ از ...

آيات عظام امام، خامنه‏اى و نورى: خير، خمس ندارد. آيات عظام بهجت، فاضل و مكارم: اگر تا سر سال خمسى زياد بيايد، بنابر احتياط واجب خمس دارد. آيات عظام تبريزى و وحيد: اگر ارزش آن زياد و قابل توجه باشد و تا سر  سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد.  آيات عظام سيستانى و صافى: اگر تا سر سال خمسى زياد ...

همه مراجع (به جزآيات عظام فاضل، مكارم و صافى): خمس ندارد. آيةاللَّه فاضل: مقدار افزوده، جزء درآمد سال شمرده مى‏شود و چنانچه تا سر سال زياد بيايد، بنابر احتياط خمس آن را بدهد. آيات عظام مكارم و صافى: مقدار افزوده، جزء درآمد سال فروش شمرده مى‏شود و چنانچه تا سر سال زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهد. منبع: امام، ...

همه مراجع: اگر جوان مجرد، درآمد شخصى – هر چند به مقدار كم – داشته باشد، بر او واجب است كه سال خمسى داشته باشد و درآمد سالانه خود را محاسبه كند تا اگر چيزى از درآمد او تا پايان سال زياد آمد، خمس آن را بپردازد. تبصره. كسانى كه معتقدند به سودهايى مانند هديه، جايزه و… خمس تعلق مى‏گيرد، ...

آيا جايز است شخص قبل از رسيدن سال، اموال خود را به قصد فرار از خمس به همسرش ببخشد تا بعد از سال خمسى، او دوباره همان پول را به شوهرش ببخشد؟ همه مراجع (به جزآيت الله مكارم): خير، بايد خمس آن را سر سال بپردازد.  آيةاللَّه مكارم: بنابر احتياط واجب، بايد خمس آن را سر سال بپردازد. منبع: امام، ...

همه مراجع: اگر وسيله كسب نباشد و مورد نياز و در شأن شخص و خانواده‏اش باشد، خمس ندارد. تبصره. فرض مسأله جايى است كه وسايل نقليه را از درآمد همان سال تهيه كرده باشد. منبع: العروة الوثقى، ج 2، م 61؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 923.

همه مراجع: آرى، بايد خمس آن را بدهد؛ ولى اگر مقدارى از آن را در نيازهاى زندگى خرج كرده باشد، تنها بايد خمس باقى مانده را بدهد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1757؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1753؛ العروة الوثقى، ج 2، م 83؛آيت اللهخامنه‏اى، اجوبة، س 997؛ دفتر:آيت اللهوحيد.    

 همه مراجع: آرى، اشكال ندارد؛ ولى تا پيش از اداى خمس نمى‏تواند در اموال تصرف كند. منبع: العروة الوثقى، ج 2، (كتاب الخمس)، م 75.

آيات عظام امام، خامنه‏اى و نورى: خير، خمس ندارد. آيات عظام بهجت، فاضل و مكارم: اگر تا سر سال خمسى زياد بيايد، بنابر احتياط واجب خمس دارد. آيات عظام تبريزى و وحيد: اگر ارزش آن زياد و قابل توجه باشد و تا سر  سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد.  آيات عظام سيستانى و صافى: اگر تا سر سال خمسى زياد ...

همه مراجع (به جزآيات عظام فاضل، مكارم و صافى): خمس ندارد. آيةاللَّه فاضل: مقدار افزوده، جزء درآمد سال شمرده مى‏شود و چنانچه تا سر سال زياد بيايد، بنابر احتياط خمس آن را بدهد. آيات عظام مكارم و صافى: مقدار افزوده، جزء درآمد سال فروش شمرده مى‏شود و چنانچه تا سر سال زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهد. منبع: امام، ...

همه مراجع: اگر جوان مجرد، درآمد شخصى – هر چند به مقدار كم – داشته باشد، بر او واجب است كه سال خمسى داشته باشد و درآمد سالانه خود را محاسبه كند تا اگر چيزى از درآمد او تا پايان سال زياد آمد، خمس آن را بپردازد. تبصره. كسانى كه معتقدند به سودهايى مانند هديه، جايزه و… خمس تعلق مى‏گيرد، ...

آيا جايز است شخص قبل از رسيدن سال، اموال خود را به قصد فرار از خمس به همسرش ببخشد تا بعد از سال خمسى، او دوباره همان پول را به شوهرش ببخشد؟ همه مراجع (به جزآيت الله مكارم): خير، بايد خمس آن را سر سال بپردازد.  آيةاللَّه مكارم: بنابر احتياط واجب، بايد خمس آن را سر سال بپردازد. منبع: امام، ...

همه مراجع: اگر وسيله كسب نباشد و مورد نياز و در شأن شخص و خانواده‏اش باشد، خمس ندارد. تبصره. فرض مسأله جايى است كه وسايل نقليه را از درآمد همان سال تهيه كرده باشد. منبع: العروة الوثقى، ج 2، م 61؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 923.

آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى، صافى و مكارم: خمس دارد. آيت‏الله خامنه‏اى: اگر براى تهيه هزينه‏هاى ازدواج درآينده نزديك (مثلاً تا سه ماه پس از سال خمسى)، پس‏انداز شده باشد و باپرداخت خمس آن، نتواند آنها را تهيه كند، خمس ندارد. آيات عظام بهجت و فاضل: چنانچه پس‏انداز كوتاه مدت ودر حد متعارف (مثلاً تا سه سال) باشد، خمس ندارد. ...

همه مراجع: آرى، مى‏تواند. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 1786 و 1787؛ايت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 873؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 1782 و1783؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 1794 و 1795.

آيات عظام امام و خامنه‏اى: بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست. بهجت، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: نسبت به سهم امام بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست و در سهم سادات، بنابر احتياط واجب بايد با اجازه حاكم شرع انجام گيرد. تبريزى، سيستانى و صافى: سهم سادات را مى‏توان داد؛ ولى در سهم امام بايد با اجازه حاكم شرع باشد. تبصره. ...

  همه مراجع: چنانچه از درآمد كسب تهيه شده باشد، خمس دارد. تبصره 1. ابزار كار جزء سرمايه محسوب مى‏شود. تبصره 2. فرض مسأله در جايى است كه با پرداخت خمس ابزار كار، مى‏تواند امرار معاش كند.  منبع: آيت الله خامنه‏اى، اجوبة، س 971؛ العروة الوثقى، ج 2، كتاب الخمس، م59 و 62؛ آيت الله بهجت، توضيح‏المسائل، م 1401.