مذهبی

همه مراجع: اختيار طلاق با شوهر است و مى‏تواند در مقابل طلاق افزون بر مهر، تقاضاى دريافت مال كند. منبع: امام، استفتاءات، ج 3، احكام طلاق، س 5؛ آيت الله صافى، هداية العباد، ج 2، كتاب الخلع، م 9 ؛ آيت الله تبريزى و آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، كتاب الطلاق، م1483؛ آيت الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج 3، م ...

همه مراجع: در فرض ياد شده، بر زن لازم نيست عده نگه بدارد، چه اينكه ابتداى عده بعد از تمام شدن صيغه طلاق است؛ هر چندزن از آن آگاهى نداشته است. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2516؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 2584.

همه مراجع: 1. زنى كه نه سالش تمام نشده، 2. زن يائسه. 3. زنى كه شوهرش با او نزديكى نكرده است. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2510 و 2511 و آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 2574 و2575. 

جهيزيه‏اى كه دختر با خود به خانه شوهر مى‏آورد، از آن كيست؟ اگر دختر از شوهرش جدا شود، آيا مى‏تواند آنها را با خود ببرد؟ همه مراجع: جهيزيه ملك دختر است  و مى‏تواند آن را با خود ببرد. منبع: امام خمينى، استفتاءات، ج 3، احكام مهريه، س 34 و دفترهمه مراجع. 

همه مراجع: به هر مقدارى كه در اين مدت تعيين شده، تمكين نكند؛ به نسبت از مهريه او كاسته خواهد شد. منبع: آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، 1305؛ آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 1305؛ آيت الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج‏3، م 237؛ امام خمينى، تحرير الوسيله، ج‏2، النكاح المنقطع، م 6؛ آيت الله صافى، هداية ...

همه مراجع: در اذن پدر، اظهار لازم است و رضايت قلبى كافى نيست. منبع: آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 1457 و صراط النجاة، ج 1، س 826؛ آيت الله سيستانى، سايت، موقت، س 33؛ امام خمينى، استفتاءات، ج 3، اولياء العقد، س 19؛ آيت الله خامنه‏اى، استفتاء، س 87 ؛ آيت الله مكارم، استفتاءات، ج 2، س 917 و دفتر: آيات ...

همه مراجع: اگر طلاق رجعى است، تا هنگامى كه همسرش در عده بسر مى‏برد، نمى‏ تواند با خواهرش ازدواج كند و اگر عده‏ اش تمام شد، اشكال ندارد ولى اگر طلاق باين است بعد از طلاق مى‏تواند با خواهرش ازدواج كند. منبع: العروه الوثقى، ج 2، المحرمات بالمصاهره، م 48.

فرزندى كه از ازدواج موقت متولد مى‏شود، مربوط به پدر است يا مادر؟ همه مراجع: به پدر تعلّق دارد. منبع: امام خمينى، تحرير الوسيله ، ج 2، النكاح المنقطع، م 13؛ آيت الله مكارم، استفتاءات، ج 1، س 755؛ آيت الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج 2، م 357؛ آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، م 1367؛ آيت الله تبريزى، ...

همه مراجع: آرى، بايد دوباره عقد را جارى كنند؛ ولى لازم است مدت عقد اول تمام شود و يا مدت باقى مانده را به او ببخشد و پس از آن عقد جديد بخوانند. منبع: آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، 1311؛ آيت الله خامنه‏اى، استفتاء، س 163 ؛ آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 1311؛ آيت الله ...

همه مراجع: خير، جايز نيست. منبع: دفتر همه مراجع.

آيات عظام امام خمينى، بهجت، صافى و نورى: اگر زن مورد اتهام نباشد، سخنش پذيرفته مى‏شود. آيت الله مكارم: اگر زن مورد اتهام نباشد و بلكه بنا بر احتياط واجب مورد وثوق باشد، سخنش پذيرفته مى‏شود.  آيات عظام تبريزى، سيستانى و فاضل: بنا بر احتياط واجب اگر زن مورد اتهام نباشد، سخنش پذيرفته مى‏شود.  آيت الله خامنه‏اى و آيت الله وحيد: ...

همه مراجع: خير، ازدواج دائم و موقّت با آنان جايز نيست. تبصره. فرقه بهائيت محكوم به كفر است و ازدواج كافر – خواه دائم و خواه موقت – صحيح نيست.   منبع: آيات عظام نورى، آيت الله تبريزى، فاضل، بهجت و سيستانى،توضيح المسائل مراجع، م 2397 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 2461 ؛ آيت الله خامنه‏اى، استفتاء، س 156 ؛ ...

آيا در ازدواج با دختر اهل تسنن، اجازه پدر او لازم است؟ همه مراجع: اگر در مذهب آنان اجازه پدر در ازدواج شرط نباشد، اجازه لازم نيست. منبع: آيت الله خامنه‏اى، استفتاء، س 100 و دفتر همه مراجع.  

ازدواج با دختر اهل تسنن، چه حكمى دارد؟ همه مراجع: اشكال ندارد؛ ولى اگر بترسد كه بر اثر ازدواج با او به گمراهى بيفتد، جايز نيست. تبصره 1 . ازدواج با برخى از فرقه‏ها؛ مانند ناصبى‏ها و خوارج – كه خود را مسلمان مى‏پندارند، ولى در حقيقت محكوم به كفر هستند – جايز نيست. تبصره 2 . عقد ازدواج شيعه ...

آيا در ازدواج موقت  زن و شوهر از يكديگر ارث مى‏برند؟ همه مراجع: خير، از يكديگر ارث نمى‏برند. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2425 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 2489 ؛ دفتر:آيات عظام بهجت و خامنه‏اى؛ نورى، توضيح المسائل، م 2421.

آيات عظام امام، تبريزى، خامنه‏اى، مكارم، سيستانى و وحيد: بنابر احتياط واجب بايد صيغه به عربى صحيح خوانده شود. آيات عظام صافى، فاضل و نورى: بايد صيغه به عربى صحيح خوانده شود. آيت‏الله بهجت: خير شرط نيست؛ بلكه مى‏توانند به هر زبانى كه خواستند بخوانند. اما احتياط مستحب (بهتر) آن است كه به عربى بخوانند.  منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 2370؛ ...

همه مراجع: آرى، تفاوتى بين آن دو نيست. منبع: امام، تعليقات على العروة، اولياء العقد، م 1 و استفتاءات، ج 3، اولياء العقد، س 3 ؛آيت‏الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج 2، اولياء العقد، م 69 ؛ آيت‏الله مكارم و آيت‏الله فاضل، تعليقات على العروة، اولياء العقد، م 1؛ آيت‏الله بهجت، توضيح‏المسائل، م 1891؛ آيت‏الله صافى، هداية العباد، ج 2، اولياء ...

همه مراجع: خير، كافر – هر چند پدر باشد – بر دختر مسلمان ولايت ندارد. منبع: آيت‏الله خامنه‏اى، استفتاء، س 65 ؛ آيت‏الله تبريزى،صراط النجاة، ج 1، س 836 و دفتر همه مراجع.  

همه مراجع: آرى، صحيح است. منبع: آيت الله تبريزى، صراط النجاة، ج 2، س 1101 و دفتر همه مراجع.  

همه مراجع: خير، نفقه او بر شوهر واجب نيست؛ مگر اينكه در ضمن عقد آن را شرط كرده باشند. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2424 ؛ آيت الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج 3، م 413 ؛ آيت الله نورى، توضيح المسائل، م 2420 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م2488؛ دفتر: آيت الله خامنه‏اى.  

همه مراجع: آرى، عقد باطل است و چنانچه زن و مرد و يا يكى از آن دو، بدانند كه عده زن تمام نشده و عقد كردن زن در عده حرام است، آن زن بر او حرام ابدى مى‏شود. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2400 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 2464 ؛ آيت الله نورى، توضيح المسائل، م 2366 ...

آيا نگاه به دخترى كه مى‏خواهم با او ازدواج كنم بدون قصد لذت جايز است؟ همه مراجع: آرى، بدون قصد لذت جايز است و چنانچه با نگاه اول آگاهى پيدا نشد، تكرار نگاه اشكال ندارد. منبع: آيت الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج 2، كتاب النكاح، م 28؛ آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 1580؛ آيات عظام فاضل، نورى، مكارم، تعليقات على ...

آيا هزينه درمان و معالجه جزء نفقه واجب محسوب مى‏شود؟ همه مراجع: آرى، هزينه درمان و معالجه به مقدار متعارف جزء نفقه واجب محسوب مى‏شود. منبع: امام خمينى، تحرير الوسيله، ج 2،نفقات، م 9؛ آيت‏اللّه صافى، هداية العباد، ج 2، نفقات، م 9 ؛ آيت‏اللّه فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1686 ؛ آيت‏اللّه مكارم، استفتاءات، ج 1،س 847؛ آيت‏اللّه ...

آيا مخارج تحصيل زن بر عهده شوهر و جزء نفقه واجب است؟ همه مراجع: مخارج تحصيل، جزء نفقه واجب نيست. منبع : دفتر همه مراجع.  

آيا تهيه زيورآلات زن جزء نفقه واجب زن محسوب مى‏شود؟ همه مراجع: خير، تهيه زيورآلات، جزء نفقه واجب زن محسوب نمى‏شود. منبع: دفتر همه مراجع.  

اگر پدر دختر به ازدواج دائم با جوانى اجازه دهد؛ آيا آنان مى‏توانند براى آشنايى از خصوصيات يكديگر، بدون اطلاع خانواده او، عقد موقت بخوانند؟ همه مراجع : در اين فرض نيز اعتبار اجازه پدر براى خواندن عقد موقت ساقط نمى‏شود. منبع : دفتر همه مراجع  

همه مراجع: آرى، سقط جنين پس از انعقاد نطفه در هر ماهى كه باشد، جايز نيست. منبع: آيت الله بهجت، استفتاءات پزشكى، سقط جنين، ص 43؛آيت اللهخامنه‏اى، اجوبه، س 1263؛آيت اللهمكارم، استفتاءات، ج 1، س 1498؛آيت اللهفاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 1752؛ آيت اللهصافى، جامع الاحكام، ج 1، س 1408؛آيت اللهنورى، استفتاءات، ج 2، س 876؛آيت اللهتبريزى، استفتاءات، س 2099؛ امام، ...

همه مراجع: جايز نيست. منبع: آيت الله خامنه‏اى، اجوبه، س 1266؛آيت الله بهجت، استفتاءات پزشكى، سقط جنين، ص 42؛آيت الله مكارم، استفتاءات، ج 1، س 1498؛آيت الله سيستانى، سايت، سقط و دفتر: همه مراجع.

  خانمى كه عادت ماهانه (عدديه) دارد؛ اكنون به علت زايمان تا يك ماه يا بيشتر خون مى‏بيند، تكليف عباداتش چه مى‏شود؟  آيات عظام امام، بهجت، خامنه‏اى، سيستانى، فاضل و نورى: بايد به اندازه روزهاى عادتش نفاس قرار دهد و بعد از آن تا ده روز، به احكام استحاضه عمل كند (هر چند اين ده روز در ايام عادتش باشد) ...

درمواردى كه حاصل حاملگى، به وجودآمدن جنين داراى نقص يابيمارى ژنتيكى است، آيامى‏توان زن يامرد را عقيم كرد؟ آيات عظام امام، بهجت، صافى، فاضل، نورى، وحيد: خير، عقيم كردن جايز نيست. آيةاللَّه تبريزى: اگر اين كار باعث زيان جدى (مانند قطع عضو) شود و يا نگاه و لمس حرام را به دنبال داشته باشد، حرام است و در غير اين ...

آيات عظام امام، بهجت، تبريزى، خامنه‏اى، فاضل و نورى: اگر همه خون‏هايى كه ديده با روزهايى كه در وسط پاك شده، روى هم ده روز يا كمتر از آن باشد، همه آنها نفاس محسوب مى‏شود؛ حتى روزهايى كه در وسط پاك شده است. بنابر اين اگر در روزهايى كه پاك شده، روزه گرفته است، بايد آنها را قضا كند؛ ولى ...

همه مراجع (به جزآيات عظام خامنه‏اى و سيستانى): اگر راهى، جز نازايى دائمى نباشد، اشكال ندارد. آيات عظام خامنه‏اى و سيستانى: در فرض ياد شده، اشكال ندارد. منبع: امام، استفتاءات، ج 3، جلوگيرى از باردارى، س 21 ؛آيت الله بهجت، احكام پزشكى، ص 38 تا 41 ؛آيت اللهتبريزى، استفتاءات، س 2091 ؛آيت اللهمكارم، استفتاءات، ج 2، س 1777 و 1776 ...

آيا به جهت كنترل جمعيت، زن و مرد مى‏توانند با استفاده از عمل جراحى كارى كنند كه ديگر نتوانند فرزندى بياورند؟ همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى، خامنه‏اى و سيستانى): خير، اين كار جايز نيست. آيةاللَّه تبريزى: اگر اين كار باعث زيان جدى (مانند قطع عضو) شود و يا نگاه و لمس حرام را به دنبال داشته باشد، حرام است ...

آيات عظام امام، بهجت، فاضل، نورى و وحيد: اگر در روز غسل‏هايى را كه براى نمازهاى روزش واجب است به جا نياورد، روزه‏اش باطل مى‏شود و بنابر احتياط واجب بايد غسل نماز مغرب و عشاى شبى كه مى‏خواهد فرداى آن را روزه بگيرد، به جا آورد. آيات عظام تبريزى و مكارم: اگر در روز غسل‏هايى را كه براى نمازهاى روزش ...

  خانمى است كه عادت ماهانه ثابتى ندارد بعد از زايمان به طور پى در پى تا يك ماه يا بيشتر خون مى‏بيند، تكليفش چيست؟ همه مراجع: ده روز اول خون نفاس و ده روز دوم استحاضه است و خونى كه بعد از آن مى‏بيند، اگر نشانه‏هاى خون حيض را دارد، حيض است وگرنه استحاضه محسوب مى‏شود. تبصره . اگر ...

آيات عظام بهجت، سيستانى، خامنه‏اى، فاضل، مكارم و نورى: اگر طبق تشخيص دكتر متخصص و مورد اطمينان، بقاى حمل براى مادرش خطر جانى داشته باشد چنانچه روح در او دميده نشده سقط آن اشكال ندارد.  آيات عظام تبريزى و نورى: اگر مادر از هر راهى (هر چند از گفته پزشك) اطمينان يا خوف داشته باشد كه اين بچه موجب مرگ ...

همه مراجع: اگر تا روز دهم خون نبيند، اين زن خون نفاس ندارد و بايد در اين ايام، عبادت‏هاى خود را به جا آورد. منبع: العروة الوثقى، ج 1، احكام النفاس، م 1.

همه مراجع: خير، پاك است [مگر آنكه همراه آن خون بيرون بيايد]. منبع: آيت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1 س 75 و دفتر: همه مراجع.

آيات عظام امام، خامنه‏اى، فاضل، نورى و وحيد: روزه‏اش باطل است و بايد بعد از ماه رمضان قضا كند. آيات عظام بهجت و صافى: بنابر احتياط واجب روزه‏اش باطل است و بايد بعد از ماه رمضان قضا كند. آيات عظام تبريزى و سيستانى: روزه‏اش صحيح است. آيةاللَّه مكارم: استحاضه متوسطه حكم استحاضه قليله را دارد و استحاضه قليله غسل ندارد. ...

  همه مراجع: اگر بعد از نماز صبح به كثيره تبديل شود، بايد براى نماز ظهر و عصر يك غسل و براى نماز مغرب و عشا غسل ديگرى به جا آورد، اگر اين حالت بعد از نماز ظهر و عصر اتفاق بيفتد، بايد براى نماز مغرب و عشا غسل كند. تبصره . آيةاللَّه سيستانى در مسئله تفصيل و توضيح بيشترى ...

همه مراجع: آرى، جايز است. منبع: آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 254 و دفتر: همه مراجع.

همه مراجع (به جزآيت الله سيستانى): اگر چهار ماه او تمام شده [و بدنش سرد شده باشد ]و با بدن مادر تماس پيدا كرده است، بر مادر غسل مس ميت واجب مى‏شود. آيةاللَّه سيستانى: اگر چهار ماه او تمام شده و با بدن مادر تماس پيدا كرده است، بر مادر غسل مس ميت واجب مى‏شود بلكه اگر ظاهر بدن او ...

همه مراجع: بايد به اندازه روزهاى عادتش نفاس و بقيه [حداقل تا ده روز پس از آن] را استحاضه قرار دهد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 517

همه مراجع: مستحاضه قليله سه وظيفه دارد: 1. براى هر نماز (در صورت خون ديدن) يك وضو بگيرد؛ به عنوان مثال براى نماز ظهر يك وضو و براى نماز عصر وضوى ديگر. 2. براى هر نماز بنابر احتياط واجب، پنبه (نوار بهداشتى) را عوض كند. 3. ظاهر فرج را اگر خون به آن رسيده، تطهير كند. تبصره 1 . نسبت ...

  اگر زن مستحاضه بعد از نماز ظهر يا مغرب، خونش قطع شود، آيا بايد براى نماز بعد (نماز عصر يا عشا)، دوباره كارهاى استحاضه را انجام دهد؟  همه مراجع: آرى، بايد براى نماز بعد كارهاى استحاضه را انجام دهد؛ ولى براى نمازهاى بعدى لازم نيست. منبع:   توضيح‏المسائل مراجع، م 403 ،آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 409 و دفتر:آيت ...

  همه مراجع (به جزآيات عظام بهجت و مكارم): روزه‏هايى كه گرفته صحيح است و بايد براى روزه‏هاى بعد غسل كند.  آيات عظام بهجت و مكارم: بنابر احتياط واجب روزه‏هايى كه گرفته باطل است و بايد قضا كند و براى روزه‏هاى بعد غسل كند. منبع:   توضيح‏المسائل مراجع، م 1641؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 1649آيت الله مكارم تعليقات على العروه، ...

همه مراجع: آرى، بايد روزه بگيرد و مانند زن حائض نيست. تبصره . بايد براى روزه گرفتن كارهاى استحاضه را بجا آورد. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 418 وآيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 424 و دفتر:آيت الله خامنه‏اى.

همه مراجع: خير، لازم نيست؛ چه اينكه غسل جنابت به خودى خود واجب نيست و تنها براى نماز و آنچه طهارت در آن شرط است، واجب مى‏شود و در زمان حيض خواندن نماز و آنچه كه طهارت درآن شرط است، بر حائض حرام است. بنابر اين پس از پاك شدن از حيض يك غسل به نيت حيض و جنابت به ...

همه مراجع: آرى، مى‏تواند اين امور را انجام دهد؛ چه اينكه وضو شرط صحت غسل حيض نيست. تبصره . اگر بخواهد نماز بخواند و يا دست به آيات قرآن بزند، بين مراجع تقليد اختلاف نظر هست. برخى مى‏گويند براى اين امور بايد وضو بگيرد؛ ولى عده‏اى مى‏گويند همان غسل براى آنها كافى است. منبع: العروة الوثقى، ج 1، احكام الحائض، ...

همه مراجع: اگر داراى شرايط خون حيض باشد، خون حيض محسوب مى‏شود؛ وگرنه استحاضه است. تبصره . يكى از شرايط خون حيض آن است كه سه روز پى در پى ببيند؛ بنابراين اگر كمتر از آن خون ببيند، حيض نيست و استحاضه است. منبع: امام، استفتاءات، ج 1، احكام حيض، س 165 و 166؛آيت الله صافى، جامع الاحكام، ج 1، ...