آشنایی اولیه با گیاه پونه کوهی

گیاه پونه کوهی در ارتفاعات و کوها رشد می‌کند و به همین دلیل به این نوع پونه، پونه کوهی می‌گویند. این گیاه چند ساله، با نام علمی اوریگانوم ولگار (Origanum vulgare)، فواید بیشماری برای سلامتی دارد که اکثر آدم‌ها اطلاعی از آن ندارند.

پونه کوهی که بومی جنوب غربی اوراسیا و منطقه‌ی مدیترانه است و به مدت هزاران سال بخشی از درمان از طریق طب جایگزین یا آشپزی بوده است.

پونه کوهی بسیار به نعناع نزدیک است، و در واقع به خانواده نعنائیان تعلق دارد. به همین دلیل، بسیاری از اجزای آلی این دو گیاه و بسیاری از خواص درمانی آن ها مشابه است.

برگ پونه کوهی بیش از سایر قسمت‌های این گیاه مورداستفاده قرار می‌گیرد. اما عجیب است که عطر و طعم آن پس از خشک شدن به مراتب بیشتر از زمانی است که برگ‌های آن تازه هستند. چنین چیزی برای گیاهان دارویی تا حدی غیرمعمول است.

خواص ضدعفونی کننده و ضد باکتری گیاه پونه کوهی در ابتدا در یونان باستان شناخته شده بود که اغلب برای درمان عفونت‌های باکتریایی روی پوست یا زخم و همچنین برای محافظت از غذا از باکتری استفاده می‌شد.1
 

روغن پونه کوهی چیست؟

روغن پونه کوهی از طریق تقطیر بخار برگ تازه پونه کوهی خارج می شود. اجزای اصلی آن عبارتند از کارواکرول، تیمول، کیمن، کاریوفیلن، پینن، بیسابولن، لینالول، بورنئول، گرانیل استات، لینال استات و ترپینن.

از این روغن گیاهی در روش‌های مختلفی مانند آروماتراپی استفاده می‌شود که برای دهه‌های گذشته مورد استفاده قرار گرفته است. شما همچنین می‌توانید روغن پونه کوهی را به صورت موضعی بر روی پوست یا روغن حامل مانند روغن نارگیل برای حفظ سلامت پوست خود استفاده کنید.

در نهایت شما می‌توانید آن را در مقدار بسیار کم به عنوان یک مکمل غذایی که معمولا با عسل و یا سایر نوشیدنی‌های غیر لبنی رقیق شده است، مصرف کنید.1
 

چگونه می توان از پونه کوهی روغن درست کرد؟

استخراج روغن پونه کوهی نیاز به فرایند تقطیر خاصی دارد، با این حال، راه های ساده ای برای ایجاد روغن پونه کوهی در خانه وجود دارد.
 

مواد لازم برای تهیه روغن پونه کوهی

برگ پونه کوهی، خرد شده و یا له شده

 روغن زیتون، روغن بادام و یا روغن هسته انگور

 ظرف ایزوله ی کامل با درب
 

روش تهیه روغن پونه کوهی

آب در یک ظرف بجوشانید. سپس از آن تا به جوش رسید، شعله را خاموش می کنیم.

روغن خود را از انتخاب کرده و به همراه برگ پونه خرد شده در ظرف سس بریزید.

ظرف را در آب گرم قرار دهید و اجازه دهید حدود پنج تا 10 دقیقه گرما بگیرد. این گرم شدن به روغن کمک می کند تا روغن طبیعی پونه کوهی آزاد کند.

شیشه را از آب برداشته و آن را در کنار یک پنجره آفتاب گیر برای یک تا دو هفته قرار دهید. (لرزاندن شیشه در هر چند روز یکبار).

هنگامی که دو هفته گذشت روغن از برگ خارج شده و در ظرف باقی می ماند. روغن در جای خنک و تاریک نگهداری شود.

برای حفظ روغن، اضافه کردن چند قطره بیشتر از روغن دانه انگور مفید خواهد بود.2
 

روش مصرف روغن پونه

روغن پونه را می توان به صورت مکمل مصرف نمود، یعنی یک دوز 500 میلیگرم باشد، همچنین روغن کوهی را می توان به مقدار کم در غذا استفاده کرد.

این روغن را در قالب کپسول، قرص و مایع می توان مصرف نمود و یا برای استعمال موضعی مورد استفاده قرار داد. همچنین می توانید آن را با نسبت برابر با روغن زیتون رقیق کنید.

مطالعه و تحقیق کافی برای اثبات خاصیت این روغن در برابر اختلالات به جز خواص آن مانند سمیت، دفع حشرات و سقط جنین وجود ندارد.

بنابراین، هنگام استفاده از این روغن، چه در مصرف خوراکی و چه در مصرف موضعی، باید نهایت دقت را داشته باشد. قبل از استفاده از روغن پونه به دلیل خواص دارویی آن ، باید اقدامات احتیاطی جدی را زیر نظر پزشک انجام دهید.

همچنین افرادی که به روغن ریحان، اسطوخودوس، مرزنگوش، نعناع یا مریم گلی حساسیت دارند، معمولا به پونه کوهی و روغن گیاهی آن نیز آلرژی خواهند داشت.4
 

۶ فایده روغن پونه کوهی

روغن پونه کوھی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات قدرتمندی است که برای سلامتی بسیار مفیدند. از روغن پونه کوھی، هم می‌توان به صورت خوراکی و هم به صورت موضعی بر روی پوست، استفاده کرد.‌
 

خاصیت آنتی‌اکسیدانی

مقدار آنتی‌اکسیدان موجود در روغن پونه کوھی، ۳ تا ۳۰ برابر بیشتر از سایر گیاهان است. همچنین، آنتی‌اکسیدان پونه کوھی، ۴۲ برابر بیشتر از آنتی‌اکسیدان سیب و ۴ برابر بیشتر از آنتی‌اکسیدان بلوبری است. علت این امر بیشتر به خاطر وجود اسید رزمارینیک در آن است.‌
 

درمان عفونت قارچی

روغن پونه کوھی، با پنج نوع عفونت مختلف کاندیدا مبارزه می‌کند (از جمله عفونت‌های کاندیدا در دهان و واژن). عفونت شدید ناشی از کاندیدا می‌تواند به بروز مشکلات روده‌ای مثل بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو هم منجر شود.‌

روغن پونه کوھی، با پنج نوع عفونت مختلف کاندیدا مبارزه می‌کند (از جمله عفونت‌های کاندیدا در دهان و واژن). عفونت شدید ناشی از کاندیدا می‌تواند به بروز مشکلات روده‌ای مثل بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو هم منجر شود.
 

بهبود سلامتی روده‌ها

پونه کوھی به چند دلیل می‌تواند از سلامتی روده‌ها محافظت کند. مشکلات رودهای مثل اسهال، درد و نفخ از شایع‌ترین مشکلات این اندام بدن هستند که گاهی در اثر میکروب‌ها به وجود می‌آیند. روغن پونه کوھی، بسیاری از این میکروب‌ها رو از بین می‌برد.‌
 

خواص ضدالتهابی

بروز التهاب در بدن بر روی سلامتی، اثر منفی می‌گذارد. به نظر می‌رسد که روغن پونه کوھی التهاب را از بین می‌برد.‌
 

تسکین درد

اثر روغن پونه کوھی در تسکین درد، مشابه اثر داروهایی مثل فنوپروفن و مورفین است که احتمالاً به دلیل وجود کارواکرول در پونه کوھی است.‌
 

ضد سرطان

این احتمال وجود دارد که کارواکرول موجود در روغن پونه کوھی خاصیت ضدسرطانی داشته باشد. این روغن در محیط آزمایشگاهی، اثراتی ضد سرطان‌های ریه، کبد و سینه از خود نشان داده است. این روغن، رشد سلول‌های سرطانی رو محدود می‌کند و سلول سرطانی را از بین می‌برد.‌3
 

اقدامات احتیاطی روغن پونه

این روغن بسیار مضر است به همین دلیل مصرف کمی آن می تواند باعث مرگ انسان و حیوان شود.

زنان باردار و شیرده به دلیل خاصیت سقط جنین باید از مصرف آن اجتناب کنند.

برای استفاده از آروماتراپی توصیه نمی شود زیرا استنشاق آن در مقادیر کمی باعث آسیب جدی دستگاه های تنفسی، ریه ها و کبد می شود.

برای استفاده از این روغن چه از نظر موضعی و چه به صورت خوراکی باید نهایت دقت لازم را داشته باشید.

از آن روی پوست استفاده نکنید.

استفاده بیش از حد می تواند کشنده باشد.

این روغن با روغنهای گیاهی شمعدانی، سیترونلا، رزماری، لاوندین و مریم گلی ترکیب می شود.

روغن پونه برای انسان و حیوانات دیگر بسیار سمی است. مصرف آن حتی در دوزهای کم می تواند باعث مرگ شود.

علاوه بر این، اگرچه چندین ویژگی دارویی این روغن در متن بالا مورد بحث قرار گرفته است، اما بیشتر آنها از نظر سنتی مورد استفاده بوده و صحت آنها تضمین نمی شود.4

پینوشتها
1.www.zoomlife.ir
2.www.mamanam.com
3.www.tebyan.net
4.www.namnak.com