آیا شرط ظهور امام زمان (عج) تکمیل شدن 313 نفر است. اساساً این تعداد یاران خاص چه تاثیری در آمدن حضرت دارند ؟



پاسخ:

قبل از پرداختن به نقش یاران حضرت و ضرورت وجود آنان برای تحقق ظهور، لازم است مقدمتاً این مطلب را توضیح دهیم که بنا به قواعد عقلانی و شواهد قرآنی و روائی، واقعه ظهور امام عصر (عج) بایداز طریق اسباب و علل طبیعی و عادی به وقوع بپیوندد نه اینکه یک امری تحمیلی و قهری از راه اعجاز و استخدام نیروی فوق طبیعی باشد. یعنی اصل بر این است که رخداد ظهور دارای یک روند طبیعی است و اگر احیانا در مواردی از معجزه واسباب غیر طبیعی استفاده شود، استثنائی و موردی است که نمی تواند مبنای ظهور باشد.

دلیل این امر نیز روشن است زیرا سنت عام الهی در مورد سرنوشت جامعه بشری، بر این اصل استوار است که باید هر گونه تغییر و تحولی در عرصه حیات فردی و اجتماعی از مسیر خواست و اراده خود انسان انجام گردد. این سنت الهی را قرآن اینگونه بیان فرموده است ان الله لایغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم(1) خدا وضعیت هیچ قوم و گروهی را دگرگون نمی کند مگر اینکه خود چنین تغییر و دگرگونی بخواهند و به دنبال آن باشند هم چنین در احادیث آمده است «یأبی الله ان یجری الامور الا باسبابها» خداوند ابا دارد از اینکه جریان امور بدون اسباب و علل طبیعی آن، پدید آید.

براین اساس پدیده ظهور نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد و در پیدایش خود نیازمند به اسباب و علل طبیعی است چون خود انقلاب جهانی مهدوی برای دگرگونی شرایط جامعه بشری است و تحولات و کارکردهای آن کاملا طبیعی است لذا این رخداد مهم در پیدایش خود منوط به شرایط طبیعی است و تا زمانی که این شرایط و عوامل و اسباب فراهم نگردد، ظهور نیز به وقوع نخواهد پیوست از این نظر واقعه ظهور امام مهدی (عج) پدیده بسیار سترگ و بی نظیری است که بشریت در طول تاریخ به انتظار آن نشسته اند. بدیهی است این رخداد بزرگ با این همه ابعاد و آثار گسترده که به همراه دارد، شرایط و مقدمات متناسب با خود را می طلبد و الا این هدیه الهی به آسانی نصیب جامعه بشری نخواهد شد. به همین جهت وقتی خدمت امام باقر ـ علیه السلام ـ مطرح می شود که وقتی امام مهدی (ع) قیام کند همه امور بر وفق مراد خواهد بود و مشکلات خود به خود حل می شود! حضرت در ردّ این پندار می فرماید: کلا و الذی نفسی بیده لو استقامت لاحد عفوا لاستقامت لرسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ …»(2) هرگز چنین نیست قسم به آن کسی که جانم به دست اوست اگر بنا بود امور بدون مشقت حل و فصل شود این امر به دست پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ واقع می شد در حالی که خون از پیشانی آن حضرت جاری شد و دندان های مبارک حضرت مجروح گردید.

با این توضیح، روشن می گردد که واقعه ظهور یک امراجتماعی و طبیعی است که در بستر جامعه پدید می آید و تحقق آن مستلزم وجود زمینه ها و شرایطی است که این واقعه بدان بستگی دارد. ازجمله این شرایط و زمینه ها، وجود اصحاب و یاران است تا حضرت را در آغاز حرکت اصلاحی شان یاری رسانند و اهداف و منویات امام ـ علیه السلام ـ را به اجرا گذارند زیرا انقلاب جهانی مهدوی همانند دیگر انقلابات بشری است با این تفاوت که این انقلاب تحت رهبری معصوم با اهداف بزرگ انسانی و برنامه صددرصد اسلامی در پهنه گیتی به وقوع می پیوندد اما از نظر روند کاری، همانند دیگر تحولات کوچک وابسته به نیروی انسانی و حمایت مردمی می باشد.

از جمله نیازمند به گروهی از یاران مومن، خالص، شجاع و با صلابت است تا بتوانند تحت فرمان حضرت، اهداف و برنامه های الهی امام ـ علیه السلام ـ را در جامعه تحقق بخشند.

بنابراین وجود یاران و اصحاب ویژه برای حضرت در هنگام ظهور، امری ضروری و لازم است. همان گونه که هیچ انقلابی بدون کادر اولیه انقلاب که بار اصلی انقلاب را به دوش می کشند، ممکن نمی باشد. در انقلاب مهدوی نیز این حرکت بزرگ نیازمند مجموعه خاصی است که در هسته اصلی انقلاب حضور داشته باشند و برنامه های حضرت را عملی سازند.

تعداد اصحاب ویژه حضرت 313 نفر ذکر شده است. این ها همان کسانی اند که امام مهدی ـ علیه السلام ـ آنان را فرمانروایان گوشه گوشه جهان قرار می دهند. امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرماید: اصحابه ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا عدة اهل بدر و هم اصحاب الولایة و حکام الله فی ارضه علی خلقه»(3) اصحاب مهدی ـ علیه السلام ـ سیصد و سیزده مرد است به تعداد یاران رسول خدا در جنگ بدر، آنان صاحبان ولایت و فرمانروائی اند و حاکمان خدا در زمین بر مردمان اند. در حدیث دیگر آمده است: حضرت مهدی ـ علیه السلام ـ یارانش را به سراسر جهان گسیل می دارد و با امر به اجرای عدالت و رفتار نیک، آنان را فرمانروایان کشورها قرار می دهد.(4) «بهم یفتح شرق الارض و غربها»(5) بوسیله آنان شرق و غرب را فتح می کند.

این 313 نفر اصحاب ویژه حضرت که در آغاز ظهور به حضرت می پیوندند، دارای چنین مقام ارجمندی هستند که نقش کلیدی در پیروزی و بسط حکومت عدل جهانی مهدوی خواهند داشت و لذا وجود این تعداد از یاران خاص حضرت یکی از مهم ترین شرایط وقوع ظهور می باشد چنان که در روایات اشاره شده است. بنابراین تأثیر و نقش این افراد در تحقق ظهور واضح و روشن است. البته کسی غیر از حضرت، زمان رسیدن به حدّ نصاب را نمی داند.

اما اینکه چرا تعداد آنان به عدد 313 تعیین شده است؟ فلسفه و حکمت تعیین عدد 313 در روایات بیان نشده است آنچه در روایات بر آن تأکید شده است وجود این افراد با این عدد است که به عنوان شرط ظهور مطرح شده است.

البته این به معنای محدود بودن یاران حضرت به عدد 313 نیست بلکه این افراد دارای ویژگی های برجسته اند که در نخستین لحظات ظهور فراخوانده می شوند و در ادامه کار نیز مهم ترین مسئولیت ها بر عهده آنان گذارده می شود چنان که در روایات قبلی بدان اشاره گردید. دیگر یاران حضرت که تعداد آنان تا ده هزار نفر در روایات عنوان شده است نیز در انقلاب جهانی امام مهدی ـ علیه السلام ـ نقش دارند اما آنان کسانی اند که در مرحله بعد به حمایت از حضرت می پردازند و به سپاه حضرت می پیوندند و امام ـ علیه السلام ـ را در حرکت انقلابی ایشان یاری می رسانند.

امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرماید: ابو بصیر می گوید: امام صادق فرمود: حضرت قائم خروج نمی کند مگر وقتی که حلقه کامل گردد. از حضرت سئوال کردم: با چه تعداد حلقه کامل می شود؟ حضرت فرمود: ده هزار نفر(6). این روایت ناظر به آغاز حرکت حضرت از مکه به سوی مدینه و کوفه است یعنی امام مهدی ـ علیه السلام ـ بعد از ظهور و پیوستن 313 اصحاب منتظر می ماند تا تعداد بیشتری از حامیان حضرت به سپاه وی بپیوندد آنگاه قیام خود را آغاز می نماید که در آن لحظه حداقل تعداد ده هزار نفر به جمع یاران حضرت می پیوندند و در انقلاب جهانی حضرت سهیم می شوند.

پاورقی:

1. رعد : 11.

2. الغیبة النعمانی، ص294. الزام الناصب، ج2، ص112.

3. بصائر الدرجات، ص311، کمال الدین، ص673، الخصال، ص649.

4. روزگار رهائی، ج2، ص63.

5. الغیبة النعمانی، ص252.

6. الغیبة النعمانی ،ص 320