لخته خون چیست؟ 

هنگامی که رگ خونی آسیب ببیند، لخته شدن خون از خونریزی بیش از حد جلوگیری می‌کند. به طور معمول، وقتی به خود آسیب می‌رسانید، رگ‌های خونی شما باریک می‌شوند. رگ‌های خونی باریک جریان خون به بافت آسیب دیده را کاهش می‌دهند و میزان خونریزی را محدود می‌کنند.

سپس پلاکت خون و پروتئین‌های موجود در پلاسما به ناحیه آسیب دیده رگ متصل می‌شوند. برای کاهش خونریزی 13 ماده در خون و بافت، جامد می‌شود. این مواد از عوامل لخته شدن یا فاکتورهای انعقادی هستند.

به طور معمول، وقتی آسیب برطرف شود، بدن شما به طور طبیعی لخته خون را تجزیه می‌کند. گاهی اوقات در صورت عدم وجود آسیب خارجی در داخل رگ‌ها لخته ایجاد می‌شود و به طور طبیعی تجزیه نمی‎شود.

اگر خون خیلی آهسته جریان یابد و به مرور زمان تجمع یابد، ممکن است تعداد زیادی پلاکت بهم پیوسته به یکدیگر بچسبند و لخته خون ایجاد کنند. وقتی لخته‌های خون بدون دلیل در داخل رگ‌های شما ایجاد می‌شوند و به طور طبیعی تجزیه نمی‌‌شوند، ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشید. این مشکل حتی می‌تواند عوارض جانبی نیز ایجاد کند.

کاهش لخته شدن خون با داروهای گیاهی یکی از بهترین روش‌ها است که برای پیشگیری از فشار و یا ایجاد لخته شدن خون موثر است.1
 

علائم شایع لخته خون 

علائم لخته خون بسته به محل تشکیل لخته متفاوت است. در صورت ایجاد لخته خون در این مکان‌های خاص، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
 

قلب

سنگینی یا درد در قفسه سینه، تنگی نفس، تعریق حالت تهوع، سبکی سر و ناراحتی درقسمت‌های دیگر بدن
 

مغز

ضعف صورت، دست‌ها یا پاها، مشکلات بینایی، مشکل در تکلم، سردرد ناگهانی و شدید و سرگیجه
 

ریه

درد شدید قفسه سینه، تنگی نفس، تب، تعریق و سرفه خونی
 

بازو یا پا

درد، تورم، حساسیت و گرمای ناگهانی یا تدریجی
 

شکم

درد شدید شکمی، استفراغ و اسهال.2

عوامل خطر تشکیل لخته خون چیست؟

برخی از عوامل خطر احتمال بروز لخته خون را افزایش می دهد. بستری طولانی مدت در بیمارستان، مربوط به یک عمل جراحی بزرگ، خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد.

عوامل متداول که می تواند افراد را در معرض خطر متوسط لخته خون قرار دهد عبارتند از:

چاقی

سرطان

بارداری

سیگار کشیدن

قرص های خاص ضد بارداری

سابقه خانوادگی لخته شدن خون

سن، به خصوص بیش از 65 سال

استراحت در رختخواب یا بی تحرک بودن برای مدت طولانی

سفر طولانی، مانند هر مسافرت که باعث می شود بیش از چهار ساعت بنشینید.2
 

راه های تشخیص لخته خون

روند تشخیص می تواند بسته به محل لخته متفاوت باشد. یک پزشک احتمال دارد درباره علائم فرد سوال کند و معاینه بدنی انجام دهد.

طبق اتحاد ملی لخته خون، برخی از آزمایشات معمول عبارتند از:

اسکن ام آرآی

سونوگرافی، که پزشکان معمولاً از آن برای تشخیص DVT استفاده می کنند.

ونوگرافی، که از رنگ برای نشان دادن جریان خون در رگها استفاده می کند.

آنژیوگرام ریوی، که در آن پزشکان از رنگ و اشعه ایکس قفسه سینه برای تعیین وجود آمبولی ریه استفاده می کنند.

پزشکان احتمال دارد از آزمایش سی تی آنژیوگرافی برای بررسی وجود لخته در سر، گردن، قفسه سینه یا شکم استفاده کنند. این آزمایش شامل تزریق ماده حاجب به خون و تصویربرداری رایانه برای نشان دادن جریان خون و آشکار نمودن لخته ها است.

یک پزشک می تواند برای رد سایر علل احتمالی برخی از علائم آمبولی ریوی، مانند ذات الریه، رادیوگرافی قفسه سینه را تجویز کند.2
 

در چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟

تشخیص لخته خونی، صرفاً از روی علایم، به‌شدت دشوار است. مطابق اطلاعات، تقریباً ۵۰ % افراد مبتلا به DVT، فاقد هرگونه علایم ظاهری هستند. به همین دلیل، در صورتی که احساس می‌کنید دچار یکی از این علایم هستید، لازم است با پزشک خود تماس برقرار کنید.

علایمی که بدون هیچ دلیل منطقی، و به صورت ناگهانی ظاهر می‌شوند، به‌شدت نگران کننده هستند. در صورت وجود هر یک از علایم زیر، بلافاصله با واحد خدمات اورژانس محلی تماس بگیرید:

تنگی نفس ناگهانی

فشار روی قفسه سینه

مشکل در نفس کشیدن، حس بینایی و صحبت کردن

پزشک شما، یا سایر متخصصان درمانگر، هرگونه عامل بالقوه منتهی به نگرانی را بررسی می‌کنند. آن‌ها درخواست آزمایشات بیشتری را صادر می‌کنند، تا بدین وسیله علت اصلی بروز علایم را تشخیص بدهند. در بسیاری موارد، اولین گام انجام یک آزمایش اولتراسوند غیرتهاجمی است. این آزمایش برای تصویربرداری از سیاهرگ‌ها، و سرخرگ‌ها به‌کار می‌رود. بدین ترتیب شرایط مهیا شده تا پزشک تشخیص صحیحی را انجام بدهد.3
 

داروهای گیاهی برای کاهش لخته‌شدن خون 

بعضی از ادویه‌ها و یا سبزیجات با مقداری آب، یک داروی گیاهی را تشکیل می‌دهند. انواع چاشنی و داروهای گیاهی برای کاهش لخته شدن خون شامل موارد زیر می‌شود:

چای زنجبیل

یک فنجان چای زنجبیل دارای خواص شگفت انگیزی است و به عنوان یک رقیق کننده طبیعی خون است. اسید استیل سالیسیلیک حاصل از سالیسیلات مانند آسپرین عمل می‌کند که به جلوگیری از سکته مغزی کمک می‌کند. وجود ترکیبات سالیسیلات در غذاهایی مانند زنجبیل، سیر، توت و فلفل دلمه ای به لخته شدن خون کمک می‌کند.
 

چای دارچین 

دارچین ادویه‌ای نیست که فقط عطر و طعم زیادی به غذاهای شما می‌بخشد. بلکه  یک داروی طبیعی ضد انعقاد قدرتمند است. دارچین در کاهش فشار خون، تسکین التهاب و کاهش خطر لخته شدن خون موثر است. استفاده طولانی مدت از دارچین  توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است باعث آسیب کبدی شود، بنابراین از آن کم استفاده کنید.

برای کاهش لخته شدن خون، می‌توانید دارچین را در چایی یا شیر گرم بریزید و نوشیدنی دلچسبی برای خود درست کنید.
 

زردچوبه

ترکیبات فعال موجود در زردچوبه، معروف به کورکومین، روی پلاکت‌های خون برای جلوگیری از لخته شدن خون اثر می‌گذارد. از خواص دارویی آن نیز می‌توان به بهبود دردهای ناشی از تشکیل لخته خون اشاره کرد. زردچوبه به عنوان یک ماده ضد تورموتیک یا ضد انعقاد عمل می‌کند. عوامل انعقادی شامل  فاکتورهای زیادی هستند که به روند تشکیل لخته کمک می‌کنند.

شما می‌توانید زردچوبه را به غذا و سوپ اضافه کننید یا آن را با آب داغ مخلوط کننید تا یک چای آرامش بخش داشته‌ باشید.
 

سیر 

سیر دارای ترکیبات گوگردی است که به عنوان ذوب کننده لخته‌های خون شناخته می‌شود. صبح یک حبه سیر خام مصرف کنید تا نتایج آن را مشاهده کنید. سیر روی عضلات صاف عروق کار می‌کند و باعث شل‌ شدن و گشاد شدن آن‌ها می‌شود و در نتیجه فشار خون را کاهش می‌دهد. همچنین به عنوان رقیق کننده خون عمل می‌کند. در نتیجه سیر می‌تواند از لخته شدن خون در بیمارانی که در معرض این مشکل قرار دارند، جلوگیری کند.
 

کاین 

فلفل کاین رقیق کننده طبیعی خون است و به دلیل وجود سالیسیلات در بدن تأثیر خوبی دارد. کپسایسین موجود در کاین که به گردش خون و جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کند. این ترکیب به از بین بردن رسوبات تنگ کننده عروق کمک می‌کند و ممکن است به گشاد شدن عروق و رگ‌های خونی کمک کند تا لخته‌ها و دردی را که به همراه دارد از بین ببرد.1

درمان لخته خون

درمان لخته های خون شامل کاهش اندازه لخته و پیشگیری از تشکیل لخته های جدید است.

درمان های معمول برای لخته شدن خون عبارتند از:

جوراب های واریس

درمان ترومبولیتیک برای حل شدن لخته ها

داروهای ضد انعقادی به نام رقیق کننده خون، که از به وجود آمدن لخته های جدید پیشگیری کرده و رشد لخته های موجود را متوقف می کند.

فیلترهای vena cava، دستگاه های کوچکی هستند که جراح می تواند آنها را وارد رگ کند تا از لخته شدن خون به ریه پیشگیری کند.

فرد باید با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی مشورت کند. هنگام استفاده از داروها، آنها باید دوزهایی را که پزشک تجویز کرده، مصرف کنند.2

پینوشتها
1.www.naghashikodakan.com
2.www.pezeshket.com
3.www.darmankade.com