تصمیم‌گیری شاید یکی از مسائلی است که بیشتر از هر چیز در زندگی با آن سر و کار داریم و شاید بیشتر از هر چیز دیگر در سرنوشت‌مان نقش دارد. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم انسان‌های موفق چه راه‌کار‌هایی برای گرفتن تصمیمات هوشمندانه دارند.

ما هر روز با تصمیم‌گیری‌های زیادی مواجه هستیم. مطالعه‌ای در دانشگاه کلمبیا نشان داده که ما روزانه ۷۰ بار تصمیم می‌گیریم. بعضی از این تصمیمات کم‌اهمیت هستند، مثل تصمیم برای اینکه چه غذایی بخوریم، از کدام مسیر سر‌ِ کار برویم یا به چه ترتیب به کارهای روزانه‌مان رسیدگی کنیم. بعضی از تصمیمات هم مهم‌تر هستند مثل انتخاب بین دو پیشنهاد شغلی، اینکه آیا به خاطر کسی که دوستش داریم به شهر دیگری نقل مکان کنیم یا تصمیم‌گیری برای قطع رابطه با افراد سمّی. با همه‌‌ی این تصمیماتی که در روز با آنها مواجه هستیم، خیلی مهم است که بدانیم چطور می‌تواینم آنها را اولیت‌بندی کنیم تا به موفقیت و خوشبختی دست پیدا کنیم. از آنجا که من با استراتژی‌هایی که انسان‌های موفق در تصمیم‌گیری‌های خود به‌کار می‌برند آشنا هستم تعدادی از آنها را در اینجا برای شما می‌آورم.

افراد موفق تصمیمات کوچک را تبدیل به روال روزمره می‌کنند

فرایند تصمیم‌گیری مانند یک عضله کار می‌‌کند و اگر در طول روز زیاد از آن استفاده کنید، خسته می‌شود و در نتیجه نمی‌تواند کار خود را به درستی انجام دهد. یکی از روش‌هایی که افراد موفق به کار می‌برند این است که تصمیمات کوچک را تبدیل به یک روال همیشگی می‌کنند و بدین شکل آنها را حذف کرده و وقت و انرژی ذهنی بیشتری برای تصمیم‌گیری‌های مهم‌تر و پیچیده‌تر می‌گذارند.

همه‌ی ما لباس مشکی یقه‌اسکی استیو جابز را که هر روز سرِ‌ کار می‌پوشید به یاد داریم. مارک زاکربرگ هنوز هم یک سوئیشرت کلاه‌دار می‌پوشد. هر‌ دوی آنها گفته‌اند که دلیل این کارشان این است تا تصمیم‌گیری‌های کوچک را در زندگ حذف کنند. آنها به خوبی می‌دانستند که قابلیت تصمیم‌گیری خوب در روز چقدر مهم است. همینطور باراک اوباما نیز می‌گوید: «دلیل اینکه می‌بینید هر روز کت و شلوار سرمه‌ای یا خاکستری می‌پوشم این است که تصمیم‌گیری‌هایم را کمتر کنم. نمی خواهم درباره‌ی اینکه چه بپوشم یا چه بخورم فکر کنم چون تصمیمات خیلی مهم‌تری برای گرفتن دارم.»

تصمیمات مهم را صبح‌ها می‌گیرند

یکی دیگر از راه‌هایی که می‌توان از خستگیِ ناشی از تصمیم‌گیری فرار کرد این است که تصمیمات کم‌اهمیت‌تر را برای بعد از برگشتن از کار و زمانی که خسته هستیم بگذاریم و تصمیم‌گیری‌های مهم را به صبح‌ها و زمانی که ذهن‌مان شاداب‌تر است موکول کنیم. زمانی که تصمیمات زیادی برای گرفتن دارید بهترین راه این است که صبح زود بیدار شوید و قبل از اینکه درگیر تصمیمات کم‌اهمیت‌تر (تلفن‌ها یا ایمیل‌ها) شوید، تصمیمات مهم را بگیرید. یک روش دیگر هم این است که تعدای از کارهای کوچک‌تر را شب قبل انجام دهید تا روز بعد شروعی تازه داشته باشید. مثلا می‌توانید لباس‌هایتان را شب قبل آماده کنید تا بعد از بیدار شدن حتی به آن فکر هم نکنید.

به احساسات خود توجه می‌کنند

ضرب‌المثلی هست که می‌گوید: «تصمیمات دائمی را بر اساس احساسات زود‌گذر نگیرید.» افراد موفق احساسات خود را به خوبی می‌شناسند و درک می‌کنند (همینطور شدت آنها و تاثیری که بر روی رفتارشان می‌گذارند) و در نتیجه می‌توانند کاملا منطقی و بی‌غرض تصمیم بگیرند. متاسفانه خیلی از افراد نمی‌توانند احساسات خود را درک یا مدیریت کنند. یک شرکت مشاوره‌ی مدیریت کسب‌و‌کار به نام TalentSmart بیشتر از یک میلیون نفر را مورد آزمایش قرار داد و به این نتیجه رسید که فقط ۳۶٪ از انسان‌ها می‌توانند احساسات خود را در لحظه شناسایی کنند. تصمیم‌گیرنده‌های ماهر می‌دانند که ممکن است داشتن روحیه‌ی بد نظر آنها را نسبت به اخلاقیات تحت شعاع قرار دهد و روحیه‌ی خوب هم به آنها اعتماد‌به‌نفس بیش از حد دهد.

گزینه‌های خود را بی‌طرفانه سبک‌و‌سنگین می‌کنند

افراد موفق زمانی که درگیر تصمیم‌گیری هستند گزینه‌های خود را با یک سری معیار‌های از پیش تعیین شده می‌سنجند، زیرا می‌دانند این کار تصمیم‌گیری را آسان‌تر و موثر‌تر می‌کند. اینها چند نمونه از معیار‌ها هستند: این تصمیم چه نفعی برای من دارد؟ این تصمیم چه زیان‌هایی برای من دارد؟ چه منفعتی برای… دارد؟ چه زیانی برای… دارد؟ آیا این تصمیم بازتابی از ارزش‌های من هست؟ آیا از این تصمیم پشیمان خواهم شد؟ آیا از نگرفتن این تصمیم پشیمان خواهم شد؟

تا روز بعد صبر می‌کنند

زمانی که بعد از تصمیم‌گیری، شب را استراحت کرده باشید،‌ فردای روز بعد می‌توانید با افکار شفاف‌تری به آن نگاه کنید. همچنین این زمان به احساسات شما اجازه می‌دهد که دوره‌ی خود را سپری کنند. زمانی که وقت بیشتری برای تمرکز بر تصمیم‌تان می‌گذارید، متوجه جنبه‌های مهم‌تری می‌شوید که شاید قبلا آنها را نادیده گرفته بودید.

ولی مدت زیادی صبر نمی‌کنند

افراد موفق می‌دانند که باید تا آنجا که می‌توانند اطلاعات جمع‌کنند ولی در عین حال می‌دانند که نباید اجازه دهند تجزیه و تحلیل بیش از حدِ داده‌ها آنها را زمین‌گیر کند. این آدم‌ها به جای اینکه منتظر شوند، برای تصمیم خود برنامه‌ی زمانی تعیین می‌کنند و به محض اینکه تاریخ تصمیم‌گیری را مشخص کردند، برای انجام تکالیف‌شان و رسیدن به آن تاریخ خود را آماده می‌سازند.2

از تمرینات ورزشی برای شارژ مجدد خود استفاده می کنند

استرسِ یک تصمیم گیری مهم به صورت طبیعی باعث ترشح کورتیزول می شود. کورتیزول ماده ای شیمیایی است که واکنش جنگ و گریز را در بدن شما بر می انگیزد. این ماده تفکر منطقی و شفاف شما را با اختلال مواجه می کند. هنگامی که در مواجهه با یک تصمیم احساس اضطراب کردید، کمی ورزش کنید. تنها 30 دقیقه ورزش به شما کمک خواهد کرد با اندورفین ترشح شده به شفافیت ذهنی مورد انتظار خود بازگردید. ورزش کردن با به کار گیری کورتیزول باعث می شود از آن حالت جنگ و گریز خارج شوید. تحقیقات نشان داده است انجام تمرینان ورزشی به صورت دراز مدت، عملکرد کلی بخش هایی از مغز که با تصمیم گیری در ارتباط هستند را بهبود می بخشد.

همیشه به راهنمای اخلاقی خود رجوع می کنند

آنها از اهمیت پایبند بودن به چارچوب های اخلاقی در هنگام تصمیم گیری های مهم به خوبی آگاه اند. وقتی احساستان شما را به سمت دیگری می کشد، چارچوب اخلاقی شما را در مسیر درست قرار خواهد داد.

از بیرون مشاوره می گیرند

ما هنگام مواجهه با یک موقعیت تصمیم گیری، به جای آنکه ابتدا به جمع آوری اطلاعات و سپس به انتخاب جهتگیری مناسب بپردازیم، تمایل داریم راه جایگزینی را در نظر بگیریم و در حمایت از آن اطلاعات جمع کنیم. راه خوبی که برای اجتناب از این کار وجود دارد کمک گرفتن از کسانی است که نظرات و توصیه های متفاوتی با خود به ارمغان می آورند. دیدگاه های آنان به شما کمک خواهد کرد بیطرفانه تر به ارزیابی گزینه های خود اقدام کنید و تمایلات شخصی یا غیر منطقی تان را بشناسید.

به تصمیم های قبلی خود فکر می کنند

مارک تواین ماهیت پیچیده ی تصمیم گیری را اینگونه توصیف می کند: «تصمیمات خوب از تجربه ناشی می شوند و تجربه از تصمیم های بد». این بدان معنی نیست که تنها راه تبدیل شدن به یک تصمیم گیر حرفه ای، پشت سر هم اشتباه کردن است. بلکه معنای گفته ی مارک تواین این است که از نظر گذراندن تصمیمات گذشته برای گرفتن تصمیمات بهتر در آینده اهمیت دارد. افراد موفق در شرایط مشابه قادرند از تجربیات گذشته ی خود نهایت استفاده را ببرند.3

پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.vista.ir
3.www.digiato.com