ترندنیوز مطالب مذهبی+آموزشی+سرگرمی+خبری
اینستکس-روحانی-مقام معظم رهبری
۱۳۹۸/۰۴/۱۵
–
۱۵۲۷ بازدید
لطفا در مورد اینستکس توضیح دهید و بفرمایید این طرح رییس جمهور است یا اروپایی ها و ایا امکان اجرایی شدن ان است، موضع رهبری در این مورد چیست؟
یکی از مهمترین وعده های اتحادیه اروپا پس از خروج آمریکا از برجام، راه اندازی سازوکاری برای ایمن سازی تجارت میان ایران و اروپا بود. در ابتدا طرح کانال ویژه مالی(SPV) ارائه شد و بعد از 9 ماه وعده های پیاپی در نهایت، سازو کار اینستکس به عنوان بخشی از اس پی وی اجرایی شد. به عبارت دیگر اینستکس جایگزین اس پی وی است که از این پس با نام شرکت میزبان اینستکس شناخته می شود.با آغاز به کار شرکت ویژه برای انجام معاملات تجاری با ایران، سازوکار ویژه مالی اروپا برای تجارت با ایران آغاز شد. این شرکت با نام اینستکس(INSTEX) که حروف مخفف Instrument in Support of Trade Exchanges است در ترجمه به معنای ابزار حمایت از فعالیت های تجاری است. مقر این شرکت در ساختمان وزارت اقتصاد دولت فرانسه در پاریس و مدیر عامل آن، پرفیشر یک بانکدار آلمانی از فرانکفورت است. بریتانیا هم نقش حسابرس و بازرس این شرکت را ایفا می کند. این کانال ویژه دو شعبه در ایران و اروپا خواهد داشت و قرار است به عنوان یک نهاد واسطه برای تسویه حساب شرکت های بدهکار و بستانکار در دو طرف عمل کند. به این ترتیب، اینستکس یک شرکت تسویه حساب است و طبق تحریم های آمریکا علیه ایران عمل می‌کند. به عنوان مثال، یک شرکت اروپایی بدهکار به ایران، بدهی خود را به اینستکس پرداخت می‌کند و این شرکت هم به نمایندگی از ایران، این پول را در قالب انتقال وجه یا تخصیص اعتبار به شرکت‌هایی منتقل می‌کند که به ایران کالا صادر کرده و طلبکار هستند. تفاوت اینستکس با اس‌پی‌ویتفاوت کارکردی: هدف اس‌پی‌وی، مقابله با تحریم‌های غیرقانونی ایالات متحده علیه ایران بود که نوعی رویارویی میان اتحادیه اروپا و آمریکا محسوب می شد. در آن ساز و کار قرار بود شرکت های اروپایی بدون نگرانی از تحریم‌های آمریکایی با ایران معامله کرده و در مقابل هم پول ایران را به یورو تحویل دهند. اما اینستکس فقط یک ساز و کار مالی برای تسویه حساب است و تحریم‌های آمریکایی را اساس کار خود قرار داده است و در حال حاضر فقط شامل کالاهای بشردوستانه یعنی مواد غذایی، دارو یا همان کالاهای غیرتحریمی است که اوفک یا سازمان کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز آن را قبلا داده بود. در سازوکار جدید قرار نیست پولی به ایران داده شود و نفتی نیز از ایران خریداری نمی‌شود. فقدان بانک میزبان برای تضمین اعتبار: در اس‌پی‌وی قرار بود یک بانک معتبر یا موسسه مالی، میزبان سازوکار ویژه مالی باشد. اما در اینستکس، هیچ بانک اروپایی تضمین کننده مبادلات نخواهد بود. واکنش ایران: محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در توئیتی نوشت: ایران از اینستکس- گام بسیار پرتاخیر اول- در اجرای تعهدات ماه مه 2018 اعضای اروپایی برجام برای حفظ این توافقنامه با تضمین بهره مندی ایرانیان از مزایای این توافق پس از اعمال مجدد تحریم‌های غیرقانونی آمریکا استقبال می کند. ما برای تعامل سازنده با اروپا با شرایط برابر و احترام متقابل آماده هستیم. واکنش آمریکا:
کاخ سفید و محافل سیاسی در آمریکا موضع محتاطانه‌ای درباره این سازوکار اعلام کرده اند. به طور کلی به نظر می‌رسد انگلیس، آلمان و فرانسه در اینستکس با آمریکا زاویه پیدا نکنند، زیرا در همان بیانیه اشاره کرده اند که دارو و غذا را محور کار قرار داده اند و از تحریم ها تخطی نمی کند. به گفته هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، این مکانیزم، تنها مبادلاتی را پوشش خواهد داد که توسط آمریکا تحریم نشده اند و فعلا در خصوص کالاهای تحریمی تغییری ایجاد نشده است.
واکنش شرکت‌های اروپایی:
بسیاری از شرکت‌های کوچک و بزرگ اروپایی با تردید به این پدیده می‌نگرند. به نوشته نشریه آمریکایی وال استریت ژورنال، به طور کلی شرکت های بزرگ اروپایی اعلام کرده اند که حتی در صورت عملیاتی شدن این کانال مالی، تمایلی به فعالیت اقتصادی در ایران ندارند وخطر بازگشت به ایران و مشمول تحریم‌های آمریکا بودن را نخواهند پذیرفت. به عنوان مثال، پاتریک پویانه، مدیر اجرایی توتال فرانسه گفته بود: «با وجود راهکارهای اتحادیه اروپا برای استمرار معاملات با ایران، نمی‌توانیم در این کشور فعالیت کنیم، زیرا ممکن است از معاملات با آمریکا محروم شویم.»
www.iribnews.ir/fa/news/
2347655
آقای ظریف علی رغم اعلام رضایت اولیه از این ساز و کار در ادامه با آن مخالفت کردند و اظهار داشتند. در جلسه ۳ کشور و جلسات بعدی، اروپایی‌ها ۱۱ تعهد را اعلام کردند. این یازده شامل فروش نفت ایران، بازگشت پول نفت ایران، سرمایه‌گذاری در ایران، حمل و نقل، هوانوردی و کشتیرانی است. این تعهدات در همان روز به‌طور رسمی اعلام شد و اروپایی‌ها متعهد شدند که آنها را انجام دهند.
اما در هیچ کدام از تعهدات ۱۱ گانه اروپا، اینستکس یا ساز و کار ویژه مالی وجود ندارد. اینستکس اگر عملیاتی بشود، تازه مقدمه‌ای می‌شود بر ۱۱ تعهد؛ لذا اروپایی‌ها باید یازده تعهد را انجام بدهد.
در ماده ۳ ضمیمه برجام به‌صراحت آمده که اینکه اروپا اقدامی کرده و قانونی لغو کرده، کافی نیست بلکه آثار آن را باید نشان دهد؛ لذا ما صریحاً گفته‌ایم که تا زمانی که اروپا به برجام متعهد باشد ما هم متعهد خواهیم بود، منتها همانطور که اروپایی‌ها تعهداتشان را انجام دهند ما هم انجام می‌دهیم.
آقای روحانی نیز در واکنش به اینستکس گفت:
امروز اینستکس تنها ساز و کاری بدون پول است و اینستکسِ توخالی به هیچ دردی نمی‌خورد، اما اگر اینستکس فعال شده و پول فروش نفت ایران به آنها به واسطه آن حاصل شود با وجود ایرادات آن، می‌توان تا حدی آن اقدام را قبول کرد.اگر اقدام عملی از سوی طرف‌های مقابل انجام نشود، ایران از ۱۶ تیر اقدامات بعدی را انجام خواهد داد، در ۱۶ تیرماه سطح غنی‌سازی ایران دیگر ۳.۶۷ نخواهد بود و این تعهد را کنار گذاشته و به هر مقداری که ضرورت و نیاز ما باشد، ارتقاء خواهیم داد.
www.khabaronline.ir/amp/1276021/
مقام معظم رهبری در این مورد فرمودند: در قضیه برجام که قراردادی میان ایران و شش کشور بود، بعد از خروج طرف امریکایی، اروپایی ها باید در مقابل امریکا می ایستادند و ضمن پایبندی به تعهدات خود، تحریمها را برمی داشتند که تاکنون ایستادگی نکرده اند. آنها دائماً به ایران نیز توصیه می کنند که در برجام بماند ولی خودشان عملاً از برجام خارج شده اند، زیرا تحریم های جدیدی را ضد ایران وضع کردند.
این کانال مالی بیشتر شبیه یک شوخی تلخ است و هیچ معنایی ندارد.
میان وظایف اروپایی ها در برجام با آنچه انجام می‌دهند، زمین تا آسمان تفاوت وجود دارد…اروپایی ها در قضیه برجام نیز از پشت خنجر زدند.(بیانات در حرم مطهر رضوی 1398/1/1)
مواردی که عملیاتی شدن اینستکس را با تردید مواجهه می کند:
اینستکس در ابتدا با تمرکز بر بخش های حیاتی تر برای مردم ایران مانند دارو، لوازم پزشکی و مواد غذایی از مبادلات مشروع اروپا با ایران حمایت می کند. این بخش به نظر می رسد همان اقدامات بشردوستانه مبتنی بر اوفک است.
تاکید بر تصویب FATF:
اینستکس با رعایت دقیق ترین استانداردهای جهانی در زمینه مبارزه علیه پولشویی، تامین مالی تروریسم و با رعایت تحریم های اتحادیه اروپا و سازمان ملل عمل خواهد کرد. در این راستا، اینستکس انتظار دارد که ایران هر چه سریعتر به تمامی تعهدات خود در چارچوب مفاد اف ای تی اف عمل کند.
تقلیل اتحادیه اروپا به سه کشور:
28 کشور اتحادیه اروپا به سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه تقلیل پیدا کرده است. بر مبنای اعلام مقامات اروپایی، این مکاینزم در ابتدا سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس را دربرمی‌گیرد و به تدریج دیگر کشورهای اروپایی به آن خواهند پیوست. تفسیر آنها این است که چون فقط سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه طرف مذاکرات برجام بودند، در این مرحله تعهد این سه کشور کافی است.
تدریجی و چند مرحله ای بودن فرایند:
در این بیانیه بر چند مرحله‌ای بودن فرایند تاکید شده است و در عین حال، هیچ زمان بندی مشخصی ارائه نشده است.
بنابراین ،سازوکار مالی اتحادیه اروپا موسوم به اینستکس که قرار بود تضمین کننده منافع اقتصادی ایران از برجام باشد، عملا به یک کانال تسویه حساب برای خرید دارو و غذا تقلیل یافته است. این کانال همچنین شامل کالاهای تحریمی آمریکا از جمله نفت ایران نمی‌شود.
اینستکس از سویی هیچ عملیات بانکی بجز «تسویه» را انجام نداده و از سویی دیگر هیچ تضمینی برای خرید «نفت» ایران صورت نمی‌دهد. علاوه بر این خواسته‌های فرابرجامی از جمله رعایت استانداردهای FATF نیز در آن گنجانده شده بود.از این جهت نمی توان به تاثیر آن برای حفظ برجام دل خوش کرد و به تعبیر مقام معظم رهبری این کانال مالی شوخی تلخ است و هیچ معنایی ندارد.
کاخ سفید و محافل سیاسی در آمریکا موضع محتاطانه‌ای درباره این سازوکار اعلام کرده اند. به طور کلی به نظر می‌رسد انگلیس، آلمان و فرانسه در اینستکس با آمریکا زاویه پیدا نکنند، زیرا در همان بیانیه اشاره کرده اند که دارو و غذا را محور کار قرار داده اند و از تحریم ها تخطی نمی کند. به گفته هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، این مکانیزم، تنها مبادلاتی را پوشش خواهد داد که توسط آمریکا تحریم نشده اند و فعلا در خصوص کالاهای تحریمی تغییری ایجاد نشده است.
واکنش شرکت‌های اروپایی:
بسیاری از شرکت‌های کوچک و بزرگ اروپایی با تردید به این پدیده می‌نگرند. به نوشته نشریه آمریکایی وال استریت ژورنال، به طور کلی شرکت های بزرگ اروپایی اعلام کرده اند که حتی در صورت عملیاتی شدن این کانال مالی، تمایلی به فعالیت اقتصادی در ایران ندارند وخطر بازگشت به ایران و مشمول تحریم‌های آمریکا بودن را نخواهند پذیرفت. به عنوان مثال، پاتریک پویانه، مدیر اجرایی توتال فرانسه گفته بود: «با وجود راهکارهای اتحادیه اروپا برای استمرار معاملات با ایران، نمی‌توانیم در این کشور فعالیت کنیم، زیرا ممکن است از معاملات با آمریکا محروم شویم.»
www.iribnews.ir/fa/news/
2347655
آقای ظریف علی رغم اعلام رضایت اولیه از این ساز و کار در ادامه با آن مخالفت کردند و اظهار داشتند. در جلسه ۳ کشور و جلسات بعدی، اروپایی‌ها ۱۱ تعهد را اعلام کردند. این یازده شامل فروش نفت ایران، بازگشت پول نفت ایران، سرمایه‌گذاری در ایران، حمل و نقل، هوانوردی و کشتیرانی است. این تعهدات در همان روز به‌طور رسمی اعلام شد و اروپایی‌ها متعهد شدند که آنها را انجام دهند.
اما در هیچ کدام از تعهدات ۱۱ گانه اروپا، اینستکس یا ساز و کار ویژه مالی وجود ندارد. اینستکس اگر عملیاتی بشود، تازه مقدمه‌ای می‌شود بر ۱۱ تعهد؛ لذا اروپایی‌ها باید یازده تعهد را انجام بدهد.
در ماده ۳ ضمیمه برجام به‌صراحت آمده که اینکه اروپا اقدامی کرده و قانونی لغو کرده، کافی نیست بلکه آثار آن را باید نشان دهد؛ لذا ما صریحاً گفته‌ایم که تا زمانی که اروپا به برجام متعهد باشد ما هم متعهد خواهیم بود، منتها همانطور که اروپایی‌ها تعهداتشان را انجام دهند ما هم انجام می‌دهیم.
آقای روحانی نیز در واکنش به اینستکس گفت:
امروز اینستکس تنها ساز و کاری بدون پول است و اینستکسِ توخالی به هیچ دردی نمی‌خورد، اما اگر اینستکس فعال شده و پول فروش نفت ایران به آنها به واسطه آن حاصل شود با وجود ایرادات آن، می‌توان تا حدی آن اقدام را قبول کرد.اگر اقدام عملی از سوی طرف‌های مقابل انجام نشود، ایران از ۱۶ تیر اقدامات بعدی را انجام خواهد داد، در ۱۶ تیرماه سطح غنی‌سازی ایران دیگر ۳.۶۷ نخواهد بود و این تعهد را کنار گذاشته و به هر مقداری که ضرورت و نیاز ما باشد، ارتقاء خواهیم داد.
www.khabaronline.ir/amp/1276021/
مقام معظم رهبری در این مورد فرمودند: در قضیه برجام که قراردادی میان ایران و شش کشور بود، بعد از خروج طرف امریکایی، اروپایی ها باید در مقابل امریکا می ایستادند و ضمن پایبندی به تعهدات خود، تحریمها را برمی داشتند که تاکنون ایستادگی نکرده اند. آنها دائماً به ایران نیز توصیه می کنند که در برجام بماند ولی خودشان عملاً از برجام خارج شده اند، زیرا تحریم های جدیدی را ضد ایران وضع کردند.
این کانال مالی بیشتر شبیه یک شوخی تلخ است و هیچ معنایی ندارد.
میان وظایف اروپایی ها در برجام با آنچه انجام می‌دهند، زمین تا آسمان تفاوت وجود دارد…اروپایی ها در قضیه برجام نیز از پشت خنجر زدند.(بیانات در حرم مطهر رضوی 1398/1/1)
مواردی که عملیاتی شدن اینستکس را با تردید مواجهه می کند:
اینستکس در ابتدا با تمرکز بر بخش های حیاتی تر برای مردم ایران مانند دارو، لوازم پزشکی و مواد غذایی از مبادلات مشروع اروپا با ایران حمایت می کند. این بخش به نظر می رسد همان اقدامات بشردوستانه مبتنی بر اوفک است.
تاکید بر تصویب FATF:
اینستکس با رعایت دقیق ترین استانداردهای جهانی در زمینه مبارزه علیه پولشویی، تامین مالی تروریسم و با رعایت تحریم های اتحادیه اروپا و سازمان ملل عمل خواهد کرد. در این راستا، اینستکس انتظار دارد که ایران هر چه سریعتر به تمامی تعهدات خود در چارچوب مفاد اف ای تی اف عمل کند.
تقلیل اتحادیه اروپا به سه کشور:
28 کشور اتحادیه اروپا به سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه تقلیل پیدا کرده است. بر مبنای اعلام مقامات اروپایی، این مکاینزم در ابتدا سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس را دربرمی‌گیرد و به تدریج دیگر کشورهای اروپایی به آن خواهند پیوست. تفسیر آنها این است که چون فقط سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه طرف مذاکرات برجام بودند، در این مرحله تعهد این سه کشور کافی است.
تدریجی و چند مرحله ای بودن فرایند:
در این بیانیه بر چند مرحله‌ای بودن فرایند تاکید شده است و در عین حال، هیچ زمان بندی مشخصی ارائه نشده است.
بنابراین ،سازوکار مالی اتحادیه اروپا موسوم به اینستکس که قرار بود تضمین کننده منافع اقتصادی ایران از برجام باشد، عملا به یک کانال تسویه حساب برای خرید دارو و غذا تقلیل یافته است. این کانال همچنین شامل کالاهای تحریمی آمریکا از جمله نفت ایران نمی‌شود.
اینستکس از سویی هیچ عملیات بانکی بجز «تسویه» را انجام نداده و از سویی دیگر هیچ تضمینی برای خرید «نفت» ایران صورت نمی‌دهد. علاوه بر این خواسته‌های فرابرجامی از جمله رعایت استانداردهای FATF نیز در آن گنجانده شده بود.از این جهت نمی توان به تاثیر آن برای حفظ برجام دل خوش کرد و به تعبیر مقام معظم رهبری این کانال مالی شوخی تلخ است و هیچ معنایی ندارد.
