جایگاه الفاظ در وحی الاهی کجاست؟

هر چیزی از چهار نحوه وجود برخوردار است: وجود لفظى، وجود کتبى، وجود ذهنى و وجود خارجى. وحی نیز همین چهار گونه وجود را دارا است؛ به عنوان مثال در باره وجود خارجی قرآن می گوییم که این قرآن با همین الفاظ از طریق وحی توسط پیامبر دریافت شد، و از اصل و حقیقتی برخوردار است که همان وجود عینی و اجمالی قرآن است، این نوع از وجود عاری از کلمه، حرف و آیه است و آن گاه که همین حقیقت به مرحله تفصیل در می آید، دارای الفاظ، حدود و اشکال می شود. این مرحله تفصیل خود دو گونه است: گونه یک پارچه که در “شب قدر” اتفاق افتاده است و گونه تدریج که در مدت 23 سال رسالت پیامبر اسلام (ص) روی داده است. برای سهولت فهم می توان از این مثال بهره برد: آن گاه که خود نویس از جوهر پر شود، مرحله ابهام، احکام و اجمال آن است، اما مرحله تفصیل همان است که آن پر شده به صورت کلمات و الفاظ در می آید. در شب قدر چیزهایی که از احکام و بساطت و وحدت برخوردار بود از یکدیگر جدا می شوند و تنزل پیدا می کنند و به صورت حدود و اشکال و خصوصیات در می آیند. از این رو قرآن نیز در این شب به شکل الفاظ به صورت تفصیل، اما یک پارچه بر قلب پیامبر اسلام (ص) نازل شد. پس مراتب نزول قرآن عبارت اند از: مرحله احکام، تفصیل دفعی و تفصیل تدریجی.

وجود کتبى قرآن همان نوشته های است که در دست ما قرار دارد، و وجود لفظى آن قرائت قرائت کنندگان از معصومان و ملائکه گرفته تا عموم مردم است، وجود ذهنى و علمى قرآن نیز چند قسم است که در جواب تفصیلی به آن اشاره خواهد شد.