بهترین الگوی تغذیه ای روزانه برای همه افراد مبتنی بر افزایش تعداد وعده ها در روز و کاهش حجم و مقدار مصرف در هر وعده غذایی شکل می گیرد؛ اما در هیچ الگوی تغذیه ای حذف وعده شام و خوابیدن با شکم گرسنه توصیه نمی شود. حذف وعده های غذایی و بخصوص شام در اکثر مواقع، نه تنها به کاهش وزن مناسب و پایدار منجر نمی شود، بلکه فرد را با مشکلات تغذیه ای نیز رو به رو می کند . محدوده طبیعی قند خون بین 70 تا 100 میلی گرم است که با صرف مواد غذایی در هر وعده افزایش پیدا می کند. اما در یک شخص سالم و طبیعی پس از گذشت دو ساعت از هر وعده غذایی، قند خون دوباره به میزان پایه اش برمی گردد و احساس گرسنگی تدریجی به فرد دست می دهد.

 فردی که حدود 60 الی 70 کیلوگرم وزن دارد روزانه یه چیزی حدود 1700 الی 1800 کالری نیاز دارد. درحقیقت اگر فردی مایل به ثابت نگه داشتن وزن خود باشد باید روزانه 30 کیلو کالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن مصرف کند اما اگر شخصی می خواهد وزن خود را کاهش دهد، باید روزانه 20 کیلو کالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن استفاده کند.

در کتاب مفاتیح الحیات در باب وعده های غذایی اینگونه آمده است

 شخصی به خدمت امام صادق علیه السلام از بیماری های گوارشی شکایت کرد. آن حضرت برای پیشگیری از بیماری های گوارشی فرمود:صبحانه و شام بخور و میان آن دو چیزی نخور، چون مایه فساد بدن است. مگر نشنیدی که خدا می فرماید:در آنجا (بهشت) هر بامداد و عصرگاه رزق خود را خواهند داشت. ولی پس از دچار شدن به این نوع بیماری، پزشکان توصیه می کنند که در فاصله های کم از غذای مناسب استفاده شود.

 امام رضا علیه السلام می فرماید:در جسم انسان رگی به نام ‘عشاء’ وجود دارد که چنانچه شخص شام نخورد آن رگ تا صبح وی را نفرین می کند و می گوید:خدا تو را گرسنه و تشنه کند، چنان که مرا گرسنه و تشنه کردی، پس هیچ یک از شما شام خوردن را ترک نکند، هرچند به لقمه ای از نان یا جرعه ای از آب باشد.

در مورد شام نخوردن سخنی از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که ایشان می فرمایند:با نخوردن شام رگی در بدن می میرد که هرگز دیگر زنده نخواهد شد.

همچنین امام علی (علیه السلام) می فرمایند:حضرت محمد در ابتدای تاریکی شب شام می خورد و این امر بسیار برای سلامت تن مهم است چرا که اگر خوردن شام به دیر وقت موکول شود بدن را به تباهی می کشد.

حضرت محمد (صلی الله و علیه و آله) می فرمایند:نخوردن شام انسان را پیر می کند. غذای شب را ترک مکن ولو آنکه تکه نان خشکی باشد. من می ترسم  که اگر امت من غذای شب را ترک کنند، زود پیر شوند.

 از تمام سخنان ائمه توصیه ای کارساز به دست می آید که آنها توصیه کرده اند که حتماً شام بخورید حتی سه لقمه نان و نمک که تاکید آنان را نشان می دهد.1

در ادامه می خواهیم ببینیم گرسنه خوابیدن چه مضرات و فوایدی دارد.

عوارض شب گرسنه خوابیدن با شکم خالی برای جسم و روح

گرسنه به رختخواب رفتن و در حالی که شکم تان از شدت گرسنگی سر وصدا می کند می تواند در شما با سایر افراد، تفاوت هایی داشته باشد. اما آنچه از دیدگاه علمی و با پژوهش محققان در این ارتباط بدست آمده، نشان می دهد که گرسنه خوابیدن نمی تواند تاثیرات چندان خوبی در وضعیت سلامت و وزن داشته باشد.

ترک شام باعث کم شدن خواب می شود

زمانی که گرسنه می خوابید، ساعت ها برای به خواب رفتن تقلا می کنید و گویی ذهن شما هنوز هم بیدار است. همین امر نیز سبب خواهد شد که به اندازه کافی نخوابید.

کمبود خواب هم می تواند اثرات جانبی منفی ای از جمله کاهش میزان سوخت و ساز بدن، افزایش اشتها و ضعف سیستم ایمنی بدن، ابتلا به انواع سرطان و دیابت را به همراه داشته باشد.

وقتی بدون خوردن شام به رختخواب می روید، گرسنگی باعث می شود مدام غلت بزنید و به راحتی به خواب نروید. حتی زمانی که بالاخره به خواب می روید احساس گرسنگی مغز را هوشیار نگه می دارد و در نتیجه نمی توانید خواب کافی و عمیقی داشته باشید.

به علاوه، تحقیقات نشان می دهد کم خوابی می تواند عوارض جانبی منفی ای داشته باشد، مثل کاهش سوخت و ساز بدن، افزایش اشتها، تضعیف سیستم ایمنی بدن و افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان و دیابت.

بنابراین اگر امیدوارید که با نخوردن شام، وزن خود را کم و سلامتی خود را حفظ کنید، باید بدانید که گرسنه خوابیدن می تواند نتیجه ی عکس داشته باشد.

با ترک شام انرژی کمتری دارید

شاید تصور کنید که بدن در طول شب، به مواد غذایی نیاز ندارد. اما بازنگری بر این نگرش لازم است چرا که بدن شما در تمام طول شبانه روز، فعال و در حال سوزاندن کالری است.

حتی زمانی که خوابیده اید این اتفاق در حال افتادن است. محققان دانشگاه فلوریدا، دریافته اید که مردانی که پیش از خواب ۳۰ گرم پروتئین دریافت می کنند، هنگام صبح انرژی بیشتری در مقایسه با مردانی که قبل از خواب هیچ چیزی نمی خورند دارند.

زمانی که گرسنه به خواب می روید، روند سوخت و ساز بدن در تمام ساعات روز را تحت تاثیر قرار خواهید داد. شاید تصور کنید که بدن شب ها نیازی به انرژی ندارد اما بدن شما بیست و چهار ساعته انرژی مصرف می کند و کالری می سوزاند.

بنابراین باید انرژی مورد نیاز آن را تأمین کنید تا حتی زمانی که خواب هستید راندمان بدن حفظ شود. اگر گرسنه به خواب بروید، تمام شدن انرژی بدن تان اثراتی طولانی مدت بر باقی روزتان خواهد داشت، بنابراین قبل از خواب کمی غذا بخورید.2

گرسنگی هنگام خواب، ممنوع

اگر شخصی از خوردن شام امتناع کند، به دنبال گرسنگی و در واقع پایین آمدن سطح قند مورد نیاز مغز، سطح سوخت و ساز بدن پایین می آید و برای مغز چاره ای باقی نمی ماند جز این که پروتئین های ماهیچه ای بدن را فدا کند تا انرژی مورد نیاز خود را فراهم کند و این امر در درازمدت می تواند به تحلیل عضلانی شخص منجر شود. بخصوص اگر شخصی می خواهد وزن خود را کم یا در سطح مطلوبی حفظ کند باید سوخت و ساز بدن خود را بالا ببرد و با حذف وعده غذایی شام، کاملا برعکس عمل می کند.

فراموش نکنید کسانی که شام نمی خورند و صبح ها نیز دیر از خواب بلند می شوند، بدنشان برای تامین میزان انرژی مورد نیاز خود ناگزیر به سوزاندن بافت چربی، آن هم به صورت ناقص می شود که از عواقب آن سردرد، تهوع و سوء تغذیه است.

فقط یک بشقاب سالاد

بی شک حذف هر وعده غذایی ـ بخصوص وعده های اصلی ـ ناخودآگاه با جبران آن در سایر وعده ها همراه خواهد بود.

البته خوردن یک بشقاب سالاد مملو از سبزیجات متنوع یا حتی یک لیوان شیر به همراه یک یا دو سهم میوه می تواند برای برخی وعده ها در هفته و نه هر شب، مناسب تلقی شود. اما نکته مهم، تنظیم برنامه غذایی هفتگی به گونه ای است که سهم مشخصی از نیاز روزانه را فراهم کند و نیز شرط تنوع در آن رعایت شود.3

پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.mashreghnews.ir
3.www.hidoctor.ir