سایمتیدین چیست؟

سایمتیدین داروی کاهنده اسید معده است که جهت درمان و پیشگیری از انواع خاصی از زخم معده استفاده می شود. همچنین برای درمان بیماری ریفلاکس معده (GERD) استفاده می شود، بیماری که در آن اسید معده به مری برمی گردد و باعث سوزش معده میشود.

سایمتیدین بدون نسخه برای درمان سوزش معده همراه با ترش کردن و سوء هاضمه یا جلوگیری از این شرایط در صورت مصرف برخی از غذاها یا نوشیدنی ها استفاده می شود.1
 

نحوه عملکرد داروی سایمتیدین

سایمتیدین یک آنتاگونیست گیرنده H2 هیستامین است، که به کاهش ترشح پایه و شبانه اسید معده و حجم معده، اسیدیته و مقدار اسید معده آزاد شده در پاسخ به محرک ها از جمله غذا، کافئین، انسولین، بتازول یا پنتاگاسترین کمک می کند.

این دارو برای درمان اختلالات گوارشی مانند زخم معده یا اثنی عشر، بیماری ریفلاکس معده و مری و بیماری های پاتولوژیک ترشح بیش از حد اسید  استفاده می شود.

سایمتیدین بسیاری از ایزوآنزیم های سیستم آنزیمی CYP450 کبدی را مهار می کند. از دیگر اقدامات سایمتیدین می توان به افزایش فلور باکتریایی معده مانند ارگانیسم های کاهش دهنده نیترات اشاره کرد.

سایمتیدین به یک گیرنده H2 واقع در غشای پایه کناری سلول جداری معده متصل می شود و جلوی اثرات هیستامین را می گیرد. این مهار رقابتی منجر به کاهش ترشح اسید معده و کاهش حجم و اسیدیته معده می شود.1
 

موارد مصرف قرص سایمتیدین

از سایمتیدین برای درمان زخم معده و روده و پیشگیری از بازگشت آنها پس از بهبودی استفاده می‌شود. این دارو برای درمان مشکلات معده و مری ناشی از زیادبودن اسید معده (مانند سندرم زولینگر-الیسون، ازوفاژیت اروزیو (erosive esophagitis)) یا رفلاکس معده (GERD) نیز مصرف می‌شود.

کاهش اسید معده اضافی در تسکین علائمی مانند معده درد، سوزش سرِدل، مشکل در بلع غذا، سرفه مداوم و مشکل خواب مؤثر است. کاهش اسید اضافی از آسیب جدی اسید به دستگاه گوارش (مانند زخم‌ها و سرطان مری) نیز جلوگیری می‌کند.

از این دارو برای درمان سوزش سردلِ ناشی از وجود اسید بسیار زیاد در معده (که به آن ترش‌کردگی یا سوزش قلب نیز می‌گویند) استفاده می‌شود. سایمتیدین در جلوگیری از سوزش سردل و ترش‌کردگی ناشی از مصرف بعضی از مواد غذایی و نوشیدنی ها نیز کاربرد دارد.

اگر از این دارو به‌صورت خوددرمانی استفاده می‌کنید، حتما دستورات روی بسته‌ آن را به‌دقت بخوانید تا متوجه شوید که چه زمانی باید با پزشک یا داروساز مشورت کنید.2

تداخلات دارویی

جذب سایمتیدین در حضور آنتی اسیدها کاهش می یابد. متابولیسم داروهای ضد انعقاد خوراکی، بنزودیازپین ها به خصوص کلردیازپوکساید و دیازپام، مترونیدازول، فنی توئین، پروپرانولول و گزانتین ها در صورت مصرف همزمان با سایمتیدین کاهش می یابد. سایمتیدین ممکن است دفع پروکائین آمید، آمیودارون و کینیدین را کاهش دهد.
 

مصرف در بارداری و شیر دهی

گروه B. مصرف در دوران بارداری بایستی تحت نظر پزشک معالج انجام پذیرد. این دارو در شیر مادر ترشح می شود و مطالعات انجام شده نشان داده بهتر است این دارو در مادران شیرده مصرف نگردد.
 

نکات قابل توصیه

1. احتمال تشدید درد مفاصل پس از تزریق دارو وجود دارد.

2. آمپول تزریقی وریدی سایمتیدین با سرمهای تزریقی سازگار است.

3. تزریق وریدی مقادیر زیاد این دارو توصیه نمی شود، زیرا خطر بروز اریتمی قلبی وجود دارد.

4. کشیدن سیگار موجب کاهش اثر این دارو می شود.3
 

موارد منع مصرف

1. در بیماران سالخورده احتمال کاهش کلیرانس کلیوی و افزایش غلظت سرمی دارو وجود دارد.

2. در سیروز کبدی و ناراحتی های کلیوی متوسط تا شدید خطر بروز عوارض جانبی به خصوص عوارض عصبی دارو وجوددارد.

3. مسدد گیرنده H2 عوارض سرطان معده را ممکن است بپوشاند لذا در افراد میانسال کنترل متناوب جهت سرطان ضروری بنظر می رسد.

4. به طور کلی مصرف سایمتیدین و سایر مسددهای گیرنده H2 برای پیش از 8 هفته بندرت ضروری است. برای مصارف طولانی مدت این داروها مطالعه ای صورت نگرفته است.3

نحوه مصرف و دوز مصرفی سایمتیدین

قبل از مصرف دارو حتما به راهنمای موجود در بسته بندی دقت نمایید. معمولاً سایمتیدین همراه با وعده های غذایی یا هنگام خواب مصرف می شود. برای جلوگیری از سوزش معده ناشی از غذاها یا نوشیدنی ها، 30 دقیقه قبل از خوردن یا نوشیدن سایمتیدین مصرف کنید.

این دارو را همراه با یک لیوان پر آب مصرف کنید. در اندازه گیری داروی مایع دقت مایید و از سرنگ (و نه قاشق های آشپزخانه) جهت اندازه گیری استفاده کنید.

بهبودی زخم معده ممکن است تا 8 هفته طول بکشد، اما باید دوره ی درمانی تجویز شده با دارو را به طور کامل طی کنید، حتی اگر علائم شما به سرعت بهبود یابد. در صورت سیگار کشیدن ممکن است بهبود زخم معده به تعویق بیفتد، بنابراین در صورت عدم بهبود علائم یا بدتر شدن با پزشک خود تماس بگیرید.

سایمتیدین بدون نسخه را بیش از 14 روز بدون نظر پزشک مصرف نکنید و در دمای اتاق و به دور از رطوبت، گرما و نور نگهداری شود.
 

دوز درمانی بزرگسالان در زخم اثنی عشر

800 تا 1600 میلی گرم خوراکی یک بار در روز قبل از خواب

طول دوره درمان: حداکثر 6 هفته. بیشتر بیماران در عرض 4 هفته بهبود می یابند، درمان باید به مدت 4 تا 6 هفته ادامه یابد مگر اینکه با معاینه آندوسکوپی بهبودی حاصل شود.

بیماران ممکن است برای درمان درد از آنتی اسیدها استفاده کنند، با این حال، استفاده همزمان از آنتی اسیدها توصیه نمی شود، زیرا داروهای ضد اسید ممکن است در جذب این دارو تداخل ایجاد کنند.
 

دوز درمانی بزرگسالان در پیشگیری از زخم اثنی عشر

400 میلی گرم خوراکی یک بار در روز قبل از خواب

طول دوره درمان: 5 سال

در درمان نگهدارنده برای بیماران مبتلا به زخم اثنی عشر در دوز کاهش یافته پس از بهبودی زخم فعال تجویز می شود.
 

دوز درمانی بزرگسالان در زخم معده

800 میلی گرم خوراکی یک بار در روز هنگام خواب یا 300 میلی گرم خوراکی 4 بار در روز (همراه با وعده های غذایی و هنگام خواب)

طول دوره درمان: 8 هفته

رژیم یک بار در روز به دلیل راحتی و کاهش تداخلات دارویی در اکثر بیماران ترجیح داده می شود.
 

دوز درمانی بزرگسالان در بیماری ریفلاکس معده

800 میلی گرم خوراکی 2 بار در روز یا 400 میلی گرم خوراکی 4 بار در روز

طول دوره درمان: 12 هفته

درمان به التیام ضایعات و کنترل علائم کمک می کند.
 

دوز درمانی بزرگسالان در سوء هاضمه

جهت تسکین علائم: 200 میلی گرم خوراکی با یک لیوان آب

جهت پیشگیری از علائم: 200 میلی گرم خوراکی با یک لیوان آب تا 30 دقیقه قبل از مصرف غذا یا نوشیدنی هایی که باعث سوزش معده می شوند.

حداکثر دوز: 2 قرص در روز

طول دوره درمان: حداکثر تا 14 روز (خود درمانی)
 

دوز درمانی کودکان در زخم اثنی عشر

استفاده از آن توصیه نمی شود، مگر اینکه منافع پیش بینی شده بیشتر از خطر احتمالی باشد.

در موارد بسیار نادر، دوزهای 20 تا 40 میلی گرم بر کیلوگرم در روز استفاده شده است.
 

دوز درمانی کودکان در سوءهاضمه

در کودکان بیشتر از 12 سال

تسکین علائم: 200 میلی گرم خوراکی با یک لیوان آب

پیشگیری از علائم: 200 میلی گرم خوراکی با یک لیوان آب تا 30 دقیقه قبل از مصرف غذا یا نوشیدنی هایی که باعث سوزش معده می شوند

حداکثر دوز: 2 قرص در روز

طول دوره درمان: حداکثر تا 14 روز (خود درمانی).1

عوارض جانبی قرص سایمتیدین

ممکن است مصرف این دارو موجب سردرد، سرگیجه، خواب‌آلودگی یا اسهال شود. درصورت ادامه یا بدترشدن هریک از این عوارض، فورا به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.

اگر پزشک مصرف این دارو را برای شما تجویز کرده است، به این معنی است که به‌عقیده او فواید این دارو برای شما بیشتر از خطرات و عوارض جانبی آن است. البته برای بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند، عوارض جانبی جدی‌ای ندارد.

درصورت بروز هریک از عوارض جانبی زیر که بسیار بعید اما جدی هستند، فورا به پزشک خود اطلاع دهید:

تغییرات ذهنی یا خلقی (مانند پریشانی، گیجی، افسردگی و توهم)؛

مشکل در ادرار‌کردن؛

درد عضلانی یا مفصلی؛

تورم یا درد پستان در مردان؛

کاهش توانایی جنسی (با دُزهای بسیار زیاد این دارو).

درصورت بروز هریک از عوارض جانبی نادر ولی بسیار جدی زیر نیز فورا به پزشک خود اطلاع دهید:

کبودی یا خون‌ریزی آسان؛

نشانه‌های عفونت (مانند تب، گلودرد مداوم، سرفه و مشکل در تنفس)؛

ضربان قلب سریع، آهسته یا نامنظم؛

خستگی غیرمعمول؛

حالت تهوع یا استفراغ مداوم؛

درد معده یا شکم شدید؛

تیرگی ادرار؛

زردی چشم‌ها یا پوست؛

علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در میزان ادرار).

واکنش‌های آلرژیک جدی به این دارو به‌ندرت بروز می‌کنند؛ ولی درصورت بروز چنین واکنش‌هایی فورا به مراکز درمانی مراجعه کنید. نشانه‌های واکنش آلرژیک جدی عبارت‌اند از: جوش و کهیر، خارش یا تورم (به‌ویژه در صورت، زبان یا گلو)، سرگیجه شدید و مشکل در تنفس.

البته فهرست عوارض جانبی بالا کامل نیست و تمام موارد را شامل نمی‌شود. اگر متوجه بروز عوارض دیگری شدید که در فهرست بالا نگفته‌ایم، با پزشک یا داروساز تماس بگیرید.

برای مشاوره پزشکی درباره عوارض جانبی داروی سایمتیدین با پزشک خود صحبت کنید. البته می‌توانید با مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم با شماره ۱۴۹۰ نیز تماس بگیرید.2

پینوشتها
1.www.doctoreto.com
2.www.chetor.com
3.www.caspiantamin.com