ترندنیوز مطالب مذهبی+آموزشی+سرگرمی+خبری
جواب اجمالی :
بلی تخریب قبر و مزار و بارگاه امام حسین ع بارها اتفاق افتاد .
آنچه که به عنوان تخریب و آب بستن و شخم زدن قبر مطهر امام حسین ع مطرح می شود مربوط به عصر متوکل عباسی در سال 236 قمری در زمان امام هادی ع است نه مربوط به حمله سلفی های وهابی در سال 1216 قمری .
این واقعه در سال ۱۲۱۶ق د ر ۱۸ ذی الحجه توسظ وهابیها به سرکردگی سعود بن عبدالعزیز اتفاق افتاد .
وهابی ها پس از تسلط بر حجاز به کربلا یورش برده و طی سه روز خرابی‌های زیادی به بار آورده و افراد زیادی را قتل عام کردند. وهابیون به مرقد مطهر صدمات زیادی وارد کرده و ذخائر موجود در آن جا را به غارت بردند و حرم مطهر را تخریب کردند اما آثار و مکان آن را آب نبستند و شخم نزدند .در این حادثه افراد بسیاری شهید و مجروح شدند .
شیعیان و محبان امام حسین ع هر بار پس از تخریب قبور ، به بازسازی و تعمیر و نگهداری آن اهتمام ورزیدند .
مکان قبر امام حسین ع پس از تخریب توسط دشمنان اهل بیت ع ، توسط ائمه ( از امام هادی ع و… ) و اصحاب ائمه
محافظت می شد و یکی از دلایل فضیلت زیارت ابا عبدالله الحسین ع و تربت امام حسین ع ، محافظت از نام و یاد و قبر امام حسین ع است .
توضیحات بیشتر :
تاریخچه حرم مطهر امام حسین ع تاریخ گسترده و پر از فراز و نشیب دارد. به هر میزانی که دشمنان سعی در تخریب حرم مطهر داشتند شیعیان سعی در احیا و بازسازی حرم داشتند .
پس از شهادت شدن امام حسین علیه‌السلام و اصحاب وی در سرزمین کربلا، قبیله بنی‌اسد پیکر ایشان و اصحابش را دفن نمودند. بنی‌اسد یکی از قبایل عرب بود که در نزدیکی کربلا سکنی گزیده بودند. آنان برای قبر امام نشانه‌ای در نظر گرفتند که عبارت بود از یک درخت سدر که در نزدیکی قبر امام کاشتند. در زمان بنی‌امیه شیعیان به زیارت قبر امام می‌آمدند و قبر مشخص بود.
نخستین ساخت بنای آرامگاه امام حسین علیه‌السلام را به مختار بن ابی‌عبیده ثقفی، (پس از قیامش) نسبت می‌دهند که مصالح آن از گچ و آجر بوده و در نزدیکی آن مسجدی بوده‌است که این آرامگاه در عهد بنی عباس بدستور هارون الرشید ویران شد و خانه‌های شیعیان همجوار آن خراب گشته و قبر را شخم زدند و درخت سدره‌ای که بنی‌اسد جهت علامت قبر کاشته‌بودند را بریدند. پس از آن در زمان مامون که برای راضی کردن شیعیان خراسان، تصمیم گرفت خلافت را به علی بن موسی الرضا علیه‌السلام واگذارد، شیعیان فرصت یافتند بر روی قبر امام حسین علیه‌السلام آرامگاهی بنا کنند که بنای این آرامگاه هم در سال ۲۳۲ قمری به دستور متوکل عباسی همراه با خانه‌های اطراف آن ویران شد و زمین آن شخم زده‌شد و در آن کشت صورت گرفت.
متوکل به دست فرزندش منتصر، در سال ۲۴۷ قمری به قتل رسید. منتصر نیز همانند مامون، برخلاف پدرش، به شیعیان امنیت و رفاه داد و باز آرامگاه حسینی را بنا نمود و در کنار آن گل‌دستهٔ بلندی بنا نهاد. حدود ۲۸۰ ق داعی‌الصغیر فرمانروای طبرستان و از نوادگان زید بن علی بن حسین به بازسازی و گسترش آن پرداخت.
آخرین بازسازی ساختمان حرم امام حسین علیه‌السلام در سال ۳۷۱ قمری توسط عضدالدوله دیلمی از آل بویه شیعی به سرانجام رسید. وی دستور ساخت همه عتبات را صادر کرد. بنای حرم امام حسین علیه‌السلام در سال ۳۶۷ قمری شروع شد و در سال ۳۷۱ قمری به پایان رسید. این آرامگاه دارای گنبدی بر بالای قبر امام حسین علیه‌السلام است. ساختمان اصلی آن همچنان باقی مانده و در آتش سوزی سال ۴۰۷ قمری براثر افتادن شمع، تنها تزیینات داخلی آن از بین رفت ولی چون در ساختمان اصلی آرامگاه و ستون‌ها چوب بکار نرفته بود، برپا ماند. در حقیقت بنای اصلی آرامگاه امام از آثار معماری آل بویه می‌باشد که بعدها از تعرض مغولان نیز در امان ماند.
بنای کنونی حرم ، بنایی است که به دست سلطان اویس جلایری در سال ۷۶۷ ساخته شد و این بنا در سال ۷۸۶ توسط پسر اویس تکمیل شد. این بنا همان است که تا به امروز می ماند و از سال ۷۸۶ تا به امروز روی همین بناها، اصلاحات و اضافاتی انجام شده است. شاه اسماعیل صفوی در سال ۹۱۴ ه ق دستور طلاکاری ضریح امام حسین علیه السلام را صادر کرد و در سال ۹۳۲ ضریح تمام شد.
در سال 914ق تا سال 930ق بازسازی مرقد مطهر توسط سلطان اسماعیل صفوی صورت پذیرفت.
در سال 941ق، مرقد مطهر توسط پادشاه عثمانی سلیمان قانونی بازسازی شد اوهمچنین دستور داد تا اوقاف موجود در حرم مطهر ثبت و ضبط و نگهداری شود.
در سال 982 ق شاه طهماسب مبادرت به کاشی کاری قبه امام حسین(ع) نمود. در سال 1032ق گنبد حرم حضرت عباس(ع) نیز با کاشی های رنگی توسط شاه عباس صفوی تزیین شد و صندوقی مشبک به عنوان ضریح روی قبر قرار گرفت و رواق ها و صحن محیط بر حرم نظم یافت. او همچنین تالار جلویی حرم را بنا نمود.
در سال 1042ق حرم مطهر توسط شاه صفی الدین صفوی بازسازی شد، گلدسته های حرم پی ریزی شد و چهار مناره کوچک در زاویه های سطح حرم مطهر ساخته شد. این چهار مناره در سال 1953م توسط شهردار وقت کربلای معلی عباس بلداوی، بدلایل نامعلومی تخریب شد. در سال 1055هـ.ق وزیر صفوی حسین مرعشی که از طرف سلطان صفی الدین در این منسب گماشته شده بود، اداره اوقافی را برای حرم مطهر مشخص نمود و برای آن اداره بودجه ای اختصاص داد و کارمندانی گماشت و گنبد مطهر را بازسازی کرد.
در سال 1153ق نادر شاه افشار به همراه یکی از شاهزادگان، هدایا و مبالغ فراوانی از مال و عتیقه جات به حرم مطهر اهدا نمود و در بهبودی وضعیت دو حرم مشارکت داشت و با هزینه او دیوارهای حرم مطهر آراسته شد.
از سال ۸۵۸ تا سال ۱۲۱۶ق آسیبی به حرم نرسید تا اینکه در این سال در ۱۸ ذی الحجه وهابیها به سرکردگی سعود بن عبدالعزیز پس از تسلط بر حجاز به کربلا یورش برده خرابی‌های زیادی به بار آورده و افراد زیادی را قتل عام کردند.وهابیون به مرقد مطهر صدمات زیادی وارد کرده و ذخائر موجود در آن جا را به غارت بردند. کلیددار می‌نویسد:
«آنان درب‌های حرم و نرده‌های فلزی و آینه‌کاری حرم را کندند و اشیای قدیمی و هدایای پادشاهان و شاهزادگان ایرانی را به تاراج بردند. همچنین تزئینات دیوارها و طلاهای سقف، شمعدان‌ها، فرش‌های گران‌بها، لوسترهای گران‌قیمت، درب‌های کنده‌کاری‌شده و غیره را تاراج کردند. افزون بر این کار نزدیک به پنجاه نفر را کنار ضریح و پانصد نفر را در صحن شریف به قتل رساندند. شهر کربلا را نیز ویران کردند و بی‌رحمانه به کشتار پیرمردان و کودکان و زنان و مردان و غارت خانه‌ها پرداختند و کسی از حمله وحشیانه آنان در امان نماند.»
این حادثه به‌قدری تأسف‌بار بود که وقتی میرزا ابوطالب اصفهانی، چندین ماه پس از این فاجعه به کربلا وارد شد، تلخ‌کامی‌ها و آشفتگی‌های ناشی از آن را چنین گزارش کرد:
«در صحن مقدس، خون مذبوحان روان، گنبد و حجره‌های صحن از لاشه مقتولین پُر بود.، شدت آن حادثه به جایی رسید که من بعدِ یازده ماه از آن وارد کربلا شدم، هنوز آن قدر تازگی داشت که به جز نقل آن، حدیثی دیگر در شهر نبود و راویان در اثنای حکایت می‌گریستند و از شنیدن آن، موها بر اندام راست می‌شد.
در سال 1232ق فتحعلی شاه قاجار پس از آنکه با رهبر شیعیان، شیخ جعفر کاشف الغطاء دیدار نمود و در جریان حمله وهابیانبه بارگاه قرار گرفت، اقدام به تجدید آنچه به سرقت رفته بود نمود و گنبد شریف را بازسازی کرد و آن را با کاشی های کربلایی کاشی کاری کرد.
حمله بعثی‌ها در انتفاضه شعبانیه عراق به حرم مطهر
آخرین تخریب، با حمله بعثی‌ها در زمان صدام و در جریان انتفاضه شعبانیه مردم عراق روی داد.
در شعبان ۱۴۱۱ق قیام مردمی در عراق شکل گرفت و بیشتر استان‌ها به دست مردم افتاد. رژیم بعث برای نابودی این شورش‌ها با استفاده از نیروی هوایی و سلاح‌های سنگین شهرها را نابود کردند. از جمله این شهرها کربلا بود که نیروهای بعثی به فرماندهی حسین‌کامل داماد صدام به آنجا یورش بردند.
نیروهای صدام مقاومت مردم را درهم شکستند و مردم را دسته‌دسته اسیر و اعدام می‌کردند. بعثی‌ها به حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) آسیب‌های جدی رساندند. آن‌‌ها داخل حرم حسینی و حضرت ابوالفضل(ع) شده، از روی اجساد شهدا گذشته و به تاراج جواهرات و اشیای گران‌بهای آن دو حرم پرداختند. همچنین به مدت شش ماه درِ حرم بسته شده و اجازه زیارت داده نمی‌شد.
حرم مطهر در دوره قاجاریان گنبد امام حسین طلاکاری شد.و پس از آن بارها توسط هندی ها عراقی ها و ایرانیان حرم مطهر و ضریح آن بازسازی و طلا کاری شد .
منابع جهت مطالعه بیشتر :
براى آشنایى با فتنه‌ها و تهاجمات وهابی ها به اعتاب مقدسه،
«کشف الارتیاب»، سید محسن امین،
«اعیان الشیعه»، سید محسن امین ج 1،
«تراث کربلا»، سلمان هادى الطعمه، ( میراث کربلاء، هادی آل طمعه، ترجمه محمدرضا انصاری.)
«موسوعة العتبات المقدسه»، کربلا، جزء 1، ص 201،
«فرقه وهابى»، محمدحسین قزوینى،
«تاریخ کربلا» عبدالجواد کلیددار، ترجمه محمد صدر هاشمی.
تاریخ جغرافیایی کربلای معلا، عمادالدین حسین اصفهانی. (در این کتاب به صورت ریز و کامل تاریخ ساخت و سازهای حرم امام حسین علیه السلام تشریح شده است.)
بلی تخریب قبر و مزار و بارگاه امام حسین ع بارها اتفاق افتاد .
آنچه که به عنوان تخریب و آب بستن و شخم زدن قبر مطهر امام حسین ع مطرح می شود مربوط به عصر متوکل عباسی در سال 236 قمری در زمان امام هادی ع است نه مربوط به حمله سلفی های وهابی در سال 1216 قمری .
این واقعه در سال ۱۲۱۶ق د ر ۱۸ ذی الحجه توسظ وهابیها به سرکردگی سعود بن عبدالعزیز اتفاق افتاد .
وهابی ها پس از تسلط بر حجاز به کربلا یورش برده و طی سه روز خرابی‌های زیادی به بار آورده و افراد زیادی را قتل عام کردند. وهابیون به مرقد مطهر صدمات زیادی وارد کرده و ذخائر موجود در آن جا را به غارت بردند و حرم مطهر را تخریب کردند اما آثار و مکان آن را آب نبستند و شخم نزدند .در این حادثه افراد بسیاری شهید و مجروح شدند .
شیعیان و محبان امام حسین ع هر بار پس از تخریب قبور ، به بازسازی و تعمیر و نگهداری آن اهتمام ورزیدند .
مکان قبر امام حسین ع پس از تخریب توسط دشمنان اهل بیت ع ، توسط ائمه ( از امام هادی ع و… ) و اصحاب ائمه
محافظت می شد و یکی از دلایل فضیلت زیارت ابا عبدالله الحسین ع و تربت امام حسین ع ، محافظت از نام و یاد و قبر امام حسین ع است .
توضیحات بیشتر :
تاریخچه حرم مطهر امام حسین ع تاریخ گسترده و پر از فراز و نشیب دارد. به هر میزانی که دشمنان سعی در تخریب حرم مطهر داشتند شیعیان سعی در احیا و بازسازی حرم داشتند .
پس از شهادت شدن امام حسین علیه‌السلام و اصحاب وی در سرزمین کربلا، قبیله بنی‌اسد پیکر ایشان و اصحابش را دفن نمودند. بنی‌اسد یکی از قبایل عرب بود که در نزدیکی کربلا سکنی گزیده بودند. آنان برای قبر امام نشانه‌ای در نظر گرفتند که عبارت بود از یک درخت سدر که در نزدیکی قبر امام کاشتند. در زمان بنی‌امیه شیعیان به زیارت قبر امام می‌آمدند و قبر مشخص بود.
نخستین ساخت بنای آرامگاه امام حسین علیه‌السلام را به مختار بن ابی‌عبیده ثقفی، (پس از قیامش) نسبت می‌دهند که مصالح آن از گچ و آجر بوده و در نزدیکی آن مسجدی بوده‌است که این آرامگاه در عهد بنی عباس بدستور هارون الرشید ویران شد و خانه‌های شیعیان همجوار آن خراب گشته و قبر را شخم زدند و درخت سدره‌ای که بنی‌اسد جهت علامت قبر کاشته‌بودند را بریدند. پس از آن در زمان مامون که برای راضی کردن شیعیان خراسان، تصمیم گرفت خلافت را به علی بن موسی الرضا علیه‌السلام واگذارد، شیعیان فرصت یافتند بر روی قبر امام حسین علیه‌السلام آرامگاهی بنا کنند که بنای این آرامگاه هم در سال ۲۳۲ قمری به دستور متوکل عباسی همراه با خانه‌های اطراف آن ویران شد و زمین آن شخم زده‌شد و در آن کشت صورت گرفت.
متوکل به دست فرزندش منتصر، در سال ۲۴۷ قمری به قتل رسید. منتصر نیز همانند مامون، برخلاف پدرش، به شیعیان امنیت و رفاه داد و باز آرامگاه حسینی را بنا نمود و در کنار آن گل‌دستهٔ بلندی بنا نهاد. حدود ۲۸۰ ق داعی‌الصغیر فرمانروای طبرستان و از نوادگان زید بن علی بن حسین به بازسازی و گسترش آن پرداخت.
آخرین بازسازی ساختمان حرم امام حسین علیه‌السلام در سال ۳۷۱ قمری توسط عضدالدوله دیلمی از آل بویه شیعی به سرانجام رسید. وی دستور ساخت همه عتبات را صادر کرد. بنای حرم امام حسین علیه‌السلام در سال ۳۶۷ قمری شروع شد و در سال ۳۷۱ قمری به پایان رسید. این آرامگاه دارای گنبدی بر بالای قبر امام حسین علیه‌السلام است. ساختمان اصلی آن همچنان باقی مانده و در آتش سوزی سال ۴۰۷ قمری براثر افتادن شمع، تنها تزیینات داخلی آن از بین رفت ولی چون در ساختمان اصلی آرامگاه و ستون‌ها چوب بکار نرفته بود، برپا ماند. در حقیقت بنای اصلی آرامگاه امام از آثار معماری آل بویه می‌باشد که بعدها از تعرض مغولان نیز در امان ماند.
بنای کنونی حرم ، بنایی است که به دست سلطان اویس جلایری در سال ۷۶۷ ساخته شد و این بنا در سال ۷۸۶ توسط پسر اویس تکمیل شد. این بنا همان است که تا به امروز می ماند و از سال ۷۸۶ تا به امروز روی همین بناها، اصلاحات و اضافاتی انجام شده است. شاه اسماعیل صفوی در سال ۹۱۴ ه ق دستور طلاکاری ضریح امام حسین علیه السلام را صادر کرد و در سال ۹۳۲ ضریح تمام شد.
در سال 914ق تا سال 930ق بازسازی مرقد مطهر توسط سلطان اسماعیل صفوی صورت پذیرفت.
در سال 941ق، مرقد مطهر توسط پادشاه عثمانی سلیمان قانونی بازسازی شد اوهمچنین دستور داد تا اوقاف موجود در حرم مطهر ثبت و ضبط و نگهداری شود.
در سال 982 ق شاه طهماسب مبادرت به کاشی کاری قبه امام حسین(ع) نمود. در سال 1032ق گنبد حرم حضرت عباس(ع) نیز با کاشی های رنگی توسط شاه عباس صفوی تزیین شد و صندوقی مشبک به عنوان ضریح روی قبر قرار گرفت و رواق ها و صحن محیط بر حرم نظم یافت. او همچنین تالار جلویی حرم را بنا نمود.
در سال 1042ق حرم مطهر توسط شاه صفی الدین صفوی بازسازی شد، گلدسته های حرم پی ریزی شد و چهار مناره کوچک در زاویه های سطح حرم مطهر ساخته شد. این چهار مناره در سال 1953م توسط شهردار وقت کربلای معلی عباس بلداوی، بدلایل نامعلومی تخریب شد. در سال 1055هـ.ق وزیر صفوی حسین مرعشی که از طرف سلطان صفی الدین در این منسب گماشته شده بود، اداره اوقافی را برای حرم مطهر مشخص نمود و برای آن اداره بودجه ای اختصاص داد و کارمندانی گماشت و گنبد مطهر را بازسازی کرد.
در سال 1153ق نادر شاه افشار به همراه یکی از شاهزادگان، هدایا و مبالغ فراوانی از مال و عتیقه جات به حرم مطهر اهدا نمود و در بهبودی وضعیت دو حرم مشارکت داشت و با هزینه او دیوارهای حرم مطهر آراسته شد.
از سال ۸۵۸ تا سال ۱۲۱۶ق آسیبی به حرم نرسید تا اینکه در این سال در ۱۸ ذی الحجه وهابیها به سرکردگی سعود بن عبدالعزیز پس از تسلط بر حجاز به کربلا یورش برده خرابی‌های زیادی به بار آورده و افراد زیادی را قتل عام کردند.وهابیون به مرقد مطهر صدمات زیادی وارد کرده و ذخائر موجود در آن جا را به غارت بردند. کلیددار می‌نویسد:
«آنان درب‌های حرم و نرده‌های فلزی و آینه‌کاری حرم را کندند و اشیای قدیمی و هدایای پادشاهان و شاهزادگان ایرانی را به تاراج بردند. همچنین تزئینات دیوارها و طلاهای سقف، شمعدان‌ها، فرش‌های گران‌بها، لوسترهای گران‌قیمت، درب‌های کنده‌کاری‌شده و غیره را تاراج کردند. افزون بر این کار نزدیک به پنجاه نفر را کنار ضریح و پانصد نفر را در صحن شریف به قتل رساندند. شهر کربلا را نیز ویران کردند و بی‌رحمانه به کشتار پیرمردان و کودکان و زنان و مردان و غارت خانه‌ها پرداختند و کسی از حمله وحشیانه آنان در امان نماند.»
این حادثه به‌قدری تأسف‌بار بود که وقتی میرزا ابوطالب اصفهانی، چندین ماه پس از این فاجعه به کربلا وارد شد، تلخ‌کامی‌ها و آشفتگی‌های ناشی از آن را چنین گزارش کرد:
«در صحن مقدس، خون مذبوحان روان، گنبد و حجره‌های صحن از لاشه مقتولین پُر بود.، شدت آن حادثه به جایی رسید که من بعدِ یازده ماه از آن وارد کربلا شدم، هنوز آن قدر تازگی داشت که به جز نقل آن، حدیثی دیگر در شهر نبود و راویان در اثنای حکایت می‌گریستند و از شنیدن آن، موها بر اندام راست می‌شد.
در سال 1232ق فتحعلی شاه قاجار پس از آنکه با رهبر شیعیان، شیخ جعفر کاشف الغطاء دیدار نمود و در جریان حمله وهابیانبه بارگاه قرار گرفت، اقدام به تجدید آنچه به سرقت رفته بود نمود و گنبد شریف را بازسازی کرد و آن را با کاشی های کربلایی کاشی کاری کرد.
حمله بعثی‌ها در انتفاضه شعبانیه عراق به حرم مطهر
آخرین تخریب، با حمله بعثی‌ها در زمان صدام و در جریان انتفاضه شعبانیه مردم عراق روی داد.
در شعبان ۱۴۱۱ق قیام مردمی در عراق شکل گرفت و بیشتر استان‌ها به دست مردم افتاد. رژیم بعث برای نابودی این شورش‌ها با استفاده از نیروی هوایی و سلاح‌های سنگین شهرها را نابود کردند. از جمله این شهرها کربلا بود که نیروهای بعثی به فرماندهی حسین‌کامل داماد صدام به آنجا یورش بردند.
نیروهای صدام مقاومت مردم را درهم شکستند و مردم را دسته‌دسته اسیر و اعدام می‌کردند. بعثی‌ها به حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) آسیب‌های جدی رساندند. آن‌‌ها داخل حرم حسینی و حضرت ابوالفضل(ع) شده، از روی اجساد شهدا گذشته و به تاراج جواهرات و اشیای گران‌بهای آن دو حرم پرداختند. همچنین به مدت شش ماه درِ حرم بسته شده و اجازه زیارت داده نمی‌شد.
حرم مطهر در دوره قاجاریان گنبد امام حسین طلاکاری شد.و پس از آن بارها توسط هندی ها عراقی ها و ایرانیان حرم مطهر و ضریح آن بازسازی و طلا کاری شد .
منابع جهت مطالعه بیشتر :
براى آشنایى با فتنه‌ها و تهاجمات وهابی ها به اعتاب مقدسه،
«کشف الارتیاب»، سید محسن امین،
«اعیان الشیعه»، سید محسن امین ج 1،
«تراث کربلا»، سلمان هادى الطعمه، ( میراث کربلاء، هادی آل طمعه، ترجمه محمدرضا انصاری.)
«موسوعة العتبات المقدسه»، کربلا، جزء 1، ص 201،
«فرقه وهابى»، محمدحسین قزوینى،
«تاریخ کربلا» عبدالجواد کلیددار، ترجمه محمد صدر هاشمی.
تاریخ جغرافیایی کربلای معلا، عمادالدین حسین اصفهانی. (در این کتاب به صورت ریز و کامل تاریخ ساخت و سازهای حرم امام حسین علیه السلام تشریح شده است.)
