مراحل تخریب ملک و ساختمان

عصراسلام: مالکین خانه های ویلایی که دارای خانه های فرسوده و یا به اصطلاح کلنگی هستند اغلب اقدام به نوسازی منزل خود نموده و در نوسازی معمولاً خانه خود را به ساختمانهای چند طبقه تبدیل می نمایند. امروزه این امر به دلیل سود فراوان بسیار رایج گردیده است و در کمتر شهری می توان خلاف آن را مشاهده نمود. 

البته باید توجه نمود که هر خانه قدیمی یا به اصطلاح کلنگی را نمی‌توان به بهانه نوسازی تخریب نمود چرا که برخی از این خانه ها به عنوان میراث فرهنگی هستند و در صورت تخریب، کار تخریب کننده جرم بوده و دارای مجازات می باشد مجازات تخریب، حبس و جزای نقدی است حتی اگر وی بی‌اطلاع از این امر بوده باشد. مالکی که قصد نوسازی منزل خود را دارد باید مراحلی را طی نموده تا به هدف برسد. برای این منظور باید ابتدا خانه کلنگی و فرسوده خود را تخریب نموده و سپس اقدام به نوسازی نماید.

تخریب به عملیاتی گفته می شود که در جریان آن یک خانه کلنگی و فرسوده با استفاده از روشهای مدرن یا دستی خراب می گردد و آوار حاصل از آن به محیطی دیگر منتقل گردیده و سرانجام آن خانه مهیای ساخت جدید می گردد.

تخریب ساختمان مانند نوسازی آن دارای مراحلی است و مالک برای این منظور باید مراحل مورد نیاز را طی نماید و در صورتی که از انجام این امر خودداری کند مرتکب تخلف قانونی شده و باید جریمه بپردازد.

اولین مرحله برای تخریب ساختمان اخذ مجوز از شهرداری می باشد. هیچ کس بدون داشتن پروانه نمی تواند اقدام به تخریب و نوسازی کند. شهرداری ها و برخی از مراجع کنترل ساختمان موظف به متوقف کردن ساخت و ساز ساختمان هایی هستند که پروانه لازم را اخذ نموده اند. برای اخذ مجوز یا پروانه تخریب شخص باید به همراه مدارک مورد نیاز به این منظور به شهرداری مراجعه نموده و درخواست تخریب را تقدیم این مرجع نماید. 

البته لازم به ذکر است که امروزه صدور مجوز تخریب به صورت الکترونیکی نیز انجام می پذیرد و افراد می توانند از خانه خود نیز درخواست صدور این مجوز را ارسال نمایند. اخذ مجوز تخریب و نوسازی به منظور ساخت و ساز قانونی، برای گرفتن تسهیلات و وام، به جهت بیمه شدن عوامل مشترک در ساخت و ساز اعم از نیروهای انسانی و ابزارآلاتی که در این عملیات دخیل می باشند و کنترل هزینه های اضافی با استفاده از محاسبات مهندسی و تجارب مهندس مشاور می باشد. مدارک مورد نیاز برای اخذ پروانه تخریب و نوسازی عبارت است از:

اصل و کپی سند، بنچاق (اگر سند تفکیک شده است)، صورت مجلس و نقشه تفکیکی

اصل و کپی شناسنامه مالک یا وکیل قانونی به همراه وکالت‌نامه رسمی

اصل و کپی فیش نوسازی

اصل و کپی قبض‌های آب، برق، گاز و تلفن

پایان کار یا جواز قبلی در صورت وجود

نامه سازمان اوقاف در صورتی که ملک مورد نظر جزو موقوفات باشد.

پس از بررسی مدارک مورد نیاز جهت صدور پروانه تخریب و نوسازی مرجع صالح که همان شهرداری می باشد اقدام به صدور مجوز خواهد نمود.

قبل از سال ۱۳۶۰ مجوز تخریب با مجوز نوسازی دو مجوز جداگانه بودند، در ابتدا مجوز تخریب صادر می‌شد و پس از تخریب و جمع آوری نخاله های حاصل از تخریب مجوز نوسازی صادر می گردید: ولی از سال ۱۳۶۰ به بعد تاکنون با تصویب قانونی که مصوب همین سال می باشد مجوز تخریب و نوسازی به صورت یک مجوز واحد درآمد و امروزه برای تخریب و نوسازی صرفاً یک مجوز صادر می گردد. 

لازم به ذکر است که اگرچه پروانه تخریب و نوسازی امروزه به صورت واحد صادر می‌گردد ولی حتماً در آن پروانه قید می شود که پروانه نوسازی پس از تخریب بنای موجود دارای اعتبار است و تا وقتی که بنای موجود تخریب نشده مالک حق شروع عملیات ساختمانی را نخواهد داشت و در صورتی که او از این امر پیروی نکرده و قبل از تخریب اقدام به نوسازی کند عمل وی بدون مجوز تلقی شده و غیرقانونی است.

توجه داشته باشید که مجوز تخریبی که از سوی شهرداری صادر می گردد مدت اعتبار محدودی دارند این مدت ۳۶ ماه از تاریخ صدور مجوز تخریب است که البته برخی از مجوزها قابل تمدید نیز هستند.

مرحله دوم از مجموعه مراحل لازم برای تخریب، انشعابات آب و گاز و برق است که به این منظور مالک باید به شرکت‌های مورد نظر مراجعه کرده و درخواست قطع انشعابات را تقدیم آن شرکت‌ها نماید و آنها کارشناسان خود را به خانه مورد نظر ارسال نموده و اقدام به قطع انشعابات خواهند نمود.

پس از این مرحله عملیات تخریب شروع می گردد و مالک می تواند تخریب ساختمان را آغاز کند برای تخریب ساختمان مالک حتماً باید با نظارت یک مهندس ناظر عمل نماید که نام وی در پروانه تخریب و نوسازی قید می گردد. حضور این مهندس ناظر در تخریب ساختمان ضروری می‌باشد چرا که تخریب ساختمان نیازمند اقدامات فنی و علمی می باشد که هر شخص دارا نیست و حضور مهندس ناظر می تواند تخریب را به صورت فنی و علمی درآورد و از حوادثی که ممکن است در این راه ایجاد گردد جلوگیری کند چرا که او به این موارد اشراف کامل داشته و تخریب بدون حضور وی کاری بس خطرناک است.

معمولاً مالکین ساختمانی که قصد نوسازی منزل خود را دارند برای تخریب ساختمان خود، وارد عملیات اجرایی نمی گردند و اقدامات مربوط به تخریب ساختمان را به پیمانکاری محول می نماید. چرا که پیمانکار دارای تجربه کافی در این زمینه بوده و دارای کد پیمانکاری از مراجع ذیصلاح می‌باشد و اقداماتی که انجام می دهد در مقایسه با اقداماتی که مالک که بی تجربه است انجام خواهد داد که قابل قیاس نیست. علاوه بر این ها پیمانکار برای امر به تخریب کارگرانی را به کار مشغول می نماید که در ابتدا آنها را بیمه نموده و در طول کار اگر حادثه ای رخ دهد مالک فاقد مسئولیت است چرا که او کار تخریب را به صورت کلی به پیمانکار سپرده و پیمانکار نیز کارگران را بیمه نموده است.