مهم ترین استعداد انسان که لازم است پرورش یاید، استعداد فکر کردن است و بدیهی است که پرورش این استعداد نیازمند به آزادی یعنی نبودن سدّ و مانع در جلوی آن است.
از نظر اسلام، یک مسلمان، حق دارد و لازم هم هست فکر کند. قرآن کریم در آیات متعددی انسان را به تعقل و تدبر و اندیشه در جهان هستی فرا می خواند و از او می خواهد که با نیروی عقل، منافع و مضار خویش را بشناسد و با آزادی از هرگونه اسارت، پلیدی و گمراهی، در جهت کمال قدم بردارد.
البته در جاهایی هم، برای فکر محدودیت قائل شده تا آسیبی به خود انسان نرسد و مانعی برای رشد کمالات نباشد.