نفروپاتی دیابتی چیست؟

نفروپاتی دیابتی، یک عارضه جدی مرتبط با کلیه، دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 است که به  آن بیماری کلیوی دیابتی نیز گفته می شود. حدود 25٪ از مبتلایان به دیابت در نهایت به بیماری کلیوی مبتلا می شوند.

نفروپاتی دیابتی، بر توانایی و عملکرد کلیه ها در از بین بردن مواد زاید و مایعات اضافی از بدن تأثیر می گذارد. بهترین راه برای پیشگیری یا به تأخیر انداختن نفروپاتی دیابتی، حفظ سبک زندگی سالم و درمان دیابت و فشار خون بالا است.

با گذشت سال ها، این بیماری به آرامی به سیستم ظریف کلیه ها آسیب می رساند. درمان زودرس ممکن است از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و احتمال بروز عوارض را کاهش دهد.

بیماری کلیه ممکن است منجر به نارسایی کلیه شود که به آن بیماری کلیه مرحله نهایی نیز گفته می شود. نارسایی کلیه یک بیماری خطرناک است. در این مرحله گزینه های درمانی  شامل دیالیز یا پیوند کلیه است.1
 

علائم نفروپاتی دیابتی

در مراحل اولیه نفروپاتی دیابتی، ممکن است هیچ علائم و نشانه ای مشاهده نشود. در مراحل بعدی، علائم و نشانهها شامل موارد زیر است:

بدتر شدن کنترل فشار خون

پروتئین در ادرار

تورم پا، مچ پا، دست یا چشم

افزایش نیاز به دفع ادرار

کاهش نیاز به انسولین یا داروی دیابت

گیجی یا مشکل در تمرکز

تنگی نفس

از دست دادن اشتها

تهوع و استفراغ

خارش مداوم

خستگی.2

علت نفروپاتی دیابتی چیست؟

نفروپاتی دیابتی هنگامی حاصل می شود که دیابت به رگ های خونی و سایر سلول های کلیه آسیب برساند. کلیه ها حاوی میلیون ها خوشه رگ خونی ریز (گلومرول) است که سموم بدن را از خون جدا می کنند. آسیب شدید به این رگ های خونی می تواند منجر به نفروپاتی دیابتی، کاهش عملکرد کلیه و نارسایی کلیه شود.

نفروپاتی دیابتی یک عارضه شایع دیابت نوع 1 و نوع 2 است. دیابت کنترل نشده با گذشت زمان، می تواند به خوشه های رگ های خونی در کلیه ها آسیب  برساند که باعث تجمع سموم در خون و فشار خون بالا می شود. فشار خون بالا می تواند با افزایش فشار در سیستم فیلتر ظریف کلیه ها باعث آسیب بیشتر کلیه شود.1
 

ریسک‌فاکتورها

فاکتورهای متعددی سبب افزایش خطر ابتلا  به نفروپاتی دیابتی می‌شوند، از جمله:

دیابت، نوع ۱ یا ۲

قند خون بالایی (هایپرگلیسمی) که کنترل آن دشوار باشد

فشار خون بالایی که کنترل آن دشوار باشد

استعمال دخانیات توسط فرد دیابتی

بالا بودن کلسترول خون در فرد دیابتی

سابقه‌ٔ فامیلی دیابت و بیماری کلیه.3
 

عوارض نفروپاتی دیابتی

عوارض ثانویه‌ٔ نفروپاتی دیابتی ممکن است به‌تدریج در طول چند ماه یا چند سال بروز کنند؛ این عوارض عبارت‌اند از:

احتباس مایعات، که می‌تواند سبب ورم بازوها و پاها، افزایش فشار خون یا تجمع مایع در ریه‌ها (ادم ریوی) شود

افزایش ناگهانی سطح پتاسیم خون (هایپرکالمی)

بیماری‌ قلبی-عروقی که احتمالاً منجر به سکته‌ٔ مغزی شود

آسیب دیدن عروق خونی شبکیه (رتینوپاتی دیابتی)

کم‌خونی

زخم پا، اختلال نعوظ، اسهال و سایر مشکلات ناشی از آسیب‌دیدگی اعصاب و عروق خونی

مشکلات بارداری که هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک‌‌اند

وارد شدن آسیب غیرقابل بازگشت به کلیه‌ها (مرحله‌ی آخر بیماری کلیه)، که در این وضعیت فرد برای زنده ماندن به دیالیز یا دریافت پیوند کلیه نیازمند است.3
 

پیشگیری

به منظور کاهش خطر ابتلا به بیماری دیابتی کلیه:
 

دیابت خود را درمان کنید

با درمان مؤثر دیابت، ممکن است از بروز بیماری دیابتی کلیه پیشگری کنید یا آن را به تأخیر بیندازید.
 

فشار خون بالا و سایر بیماری‌های خود را کنترل کنید

اگر فشار خونتان بالاست یا مشکلات دیگری دارید که خطر ابتلا به بیماری کلیه را در شما افزایش می‌دهند، به کمک پزشکتان آن‌ها را کنترل کنید. از پزشک خود بخواهید که برای شما آزمایش‌هایی به منظور جست‌وجو برای یافتن نشانه‌های آسیب کلیوی تجویز نماید.
 

از توضیحات نوشته‌شده روی بسته‌ٔ داروهای بدون نسخه پیروی کنید

وقتی از مسکن‌های بدون‌نسخه، مثل: آسپرین، ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده می‌کنید، از توضیحات نوشته‌شده بر روی بستهٔ آن‌ها پیروی نمایید. مصرف این‌گونه مسکن‌ها در افراد مبتلا به بیماری دیابتی کلیه، می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند.
 

به وزن مناسب برسید

اگر هم‌اکنون وزن شما مناسب است، سعی کنید با انجام فعالیت‌های فیزیکی در بیشتر روزهای هفته، آن را حفظ کنید. اگر لازم است که وزنتان را کاهش دهید، با پزشکتان درباره‌ٔ برنامه‌ای برای کاهش ایمن وزن صحبت نمایید؛ این امر اغلب مستلزم افزایش فعالیت فیزیکی روزانه و کاهش کالری‌ دریافتی‌‌ است.
 

از استعمال دخانیات بپرهیزید

مصرف سیگار می‌تواند به کلیه‌ها آسیب بزند و یا آسیب کلیوی را شدیدتر کند. اگر دخانیات مصرف می‌کنید، با پزشک خود راجع به برنامه‌ای برای ترک آن صحبت کنید. گروه‌های حمایتی، مشاوره و داروها می‌توانند در ترک دخانیات به شما کمک کنند.2

درمان نفروپاتی دیابتی چیست؟

اولین قدم در درمان نفروپاتی دیابتی، درمان و کنترل دیابت و در صورت لزوم فشار خون بالا است. با مدیریت مناسب قند خون و فشار خون بالا می توانید از عملکرد کلیه و عوارض دیگر جلوگیری کنید؟

در مراحل اولیه بیماری، برنامه درمانی ممکن است شامل داروهای مختلفی باشد، مانند داروهایی که به شما کمک می کنند:
 

پروتئین را در ادرار کنترل کنید

داروها اغلب می توانند سطح آلبومین پروتئین در ادرار را کاهش داده و عملکرد کلیه را بهبود ببخشند.
 

کلسترول بالا را پایین بیاورید

داروهای کاهش کلسترول به نام استاتین برای درمان کلسترول بالا و کاهش پروتئین در ادرار استفاده می شود.
 

سلامتی استخوان را تقویت کنید

داروهایی که به مدیریت تعادل کلسیم فسفات کلسیم شما کمک می کنند در حفظ استخوان های سالم مهم هستند.
 

قند خون بالا را مدیریت کنید

داروهای مختلفی برای کنترل قند خون بالا در مبتلایان به نفروپاتی دیابتی نشان داده شده است.
 

فشار خون بالا را کنترل کنید

داروهای موسوم به مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند. به دلیل افزایش عوارض جانبی استفاده از هر دوی اینها توصیه نمی شود.

اگر بیماری شما به نارسایی کلیه منجر شود، پزشک می تواند درمان های جایگزین را تجویز کند:

پیوند در برخی شرایط بهترین گزینه پیوند کلیه یا پیوند کلیه-پانکراس است.
 

دیالیز کلیه

 این روش درمانی راهی برای از بین بردن مواد زاید و مایعات اضافی از خون شما است. دو نوع اصلی دیالیز عبارتند از: همودیالیز و دیالیز صفاقی.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drsalehi.ir
3.www.moheb.com