ترندنیوز مطالب مذهبی+آموزشی+سرگرمی+خبری
اما راز این سه ماه زودتر یعنی سه ماه قبل از نخست‌وزیری بختیار در ۱۶ دیماه ۵۷ چیست؟
شاپور بختیار در کتاب یکرنگی خود از اولین ملاقاتش با فرح دیبا سه ماه قبل از نخست‌وزیری خود خبر داده و همچنین هوشنگ نهاوندی وزیر علوم شاه و رئیس دفتر وقت فرح پهلوی از دیدار مخفیانه فرح با شاپور بختیار در منزل لوییز صمصام بختیاری زندائی فرح و مادر رضا قطبی در منطقه دَروس تهران در کتاب خاطرات خود سخن آورده!
سه ماه قبل از نخست‌وزیری بختیار یعنی نیمه دوم مهرماه ۵۷ مصادف است با زمانی که محمدرضاشاه در پاییز سال۵۷ نیز پس از بیش از یکسال اعتراضات و اعتصابات در کشور که دیگر هیچ تغییری هم مخالفان را راضی نمی‌کرد به سراغ دشمنان سابق خود اعضای جبهه ملی برای انتخاب نخست‌وزیر رفته.
به مصاحبه فرح پهلوی با بی‌بی‌سی در ۱۸ مرداد ۹۰ در مورد “شاپور بختیار و آخرین ماه‌های حکومت پهلوی دوم” می‌پردازیم…
فرح پهلوی در پاسخ به خبرنگار مبنی بر خطابه‌اش به شاپور بختیار در قاهره‌ی مصر که “اگر سه ماه زودتر نخست وزیر شده بود همه ما الان در تهران بودیم” با تصدیق، این گفته خودش را یک فرضیه و اما و اگرهای ماه‌های آخر حکومت شاه قلمداد می‌کنند.
اما بحث اصلی در همان سه ماهِ قبل از نخست‌وزیری بختیار است! فرح پهلوی در پاسخ به خبرنگار در مورد نوشته‌ی هوشنگ نهاوندی رئیس دفتر سابقش مبنی بر دیدار مخفیانه‌‌اش با شاپور بختیار در منزل مادر رضا قطبی و زندائی‌‌اش چند ماه قبل از نخست‌وزیری بختیار به شدت آن را انکار می‌کند و خطاب به نویسندگان مطالب غیر واقع می گوید “بد به حال کسانی که دروغ بگویند و بنویسند”!همچنین او آشنایی خود با سنجابی، صدیقی و بختیار رهبران جبهه ملی را انکار می‌کند کماینکه شاپور بختیار هم از دیدار اول خود با فرح پهلوی سه ماه قبل از نخست وزیری در کتاب یکرنگی خود یاد کرده است.
در ادامه مصاحبه فرح پهلوی دیدار خود با شاپور بختیار در منزل زندائی خود که یک بختیاری است و در واقع نسبت خانوادگی نزدیک با شاپور بختیار (خاله‌ی بختیار) را دارد انکار نمی‌کند! کماینکه در قسمت قبل گفت که بختیار را که فامیل خودش است را نمی شناخت. اما چرا فرح پهلوی این دیدار را در سه ماه قبل از نخست‌وزیری بختیار هم انکار می کند و بر مخفیانه بودن این دیدار و زمان آن که سه ماه قبل از نخست وزیری بختیار بوده حساسیت نشان می‌دهد!
فرح پهلوی از دیدار خود با شاپوربختیار پس از نخست‌وزیری ارتشبد ازهاری از ۱۵آبان_۱۰دی ماه و استعفای او یاد می‌کند و میگوید زمانی بوده که محمدرضاشاه با غلامحسین‌صدیقی از جبهه ملی برای نخست وزیری به توافق رسیده بود! اما به گفته او صدیقی ۱۵روز برای تشکیل کابینه فرصت خواسته بود و تیمسار اویسی و تیمسار مقدم شاپوربختیار را که جوانتر و کاراتر از صدیقی بوده و به خاطر اوضاع حساس کشور و اعتراضات می‌بایستی نخست‌وزیر معرفی می‌شده به فرح پهلوی پیشنهاد داده تا از شاه برای نخست وزیر شدن بختیار مساعدت بخواهند چراکه بختیار دیدار و گفتگو با شاه و آمدن به کاخ را نپذیرفته بود.
بر اساس کتاب “پاسخ به تاریخ” نوشته محمدرضا پهلوی از طریق جمشیدآموزگار و سناتور خواجه‌نوری با شاپوربختیار ارتباط داشته اما جمع‌بندی شاه و ملازمان بعد از استعفای ارتشبد ازهاری، بر نخست‌وزیری غلامحسین‌صدیقی بوده و صدیقی پس از پذیرش شروطش برای نخست‌وزیری توسط شاه مامور تشکیل کابینه شده بود اما عواملی یک روز بعد از آن، صدیقی را کنار می‌زند و بختیار به عنوان گزینه نخست‌وزیری مطرح می شود.
حال این سوال بزرگ از فرح پهلوی مطرح است که وقتی که محمدرضاشاه در کتاب خود از ارتباطش با بختیار خبر داده چرا باید بختیار حاضر به گفتگو و آمدن به کاخ نبوده و همچنین چرا تیمسار اویسی و تیمسار مقدم نیز از مطرح کردن بختیار بعنوان گزینه‌ی نخست‌وزیری نزد شاه معذور بوده و به فرح برای این امر به عنوان واسطه متوسل شده است!؟
فرح پهلوی از ملاقاتش با شاپوربختیار با کسب اجازه از شاه در منزل لوئیزصمصام‌بختیاری زندائی خودش و مادر رضاقطبی در روزهای پس از استعفای ارتشبد ازهاری از نخست وزیری در ۱۰دیماه خبر می‌دهد و میگوید که شرط شاپور بختیار برای گفتگو و نخست‌وزیری آزاد کردن کریم سنجابی از اعضای زندانیِ جبهه‌ملی بود که فرح به شاه گفته و کریم سنجابی بعد از آزادی از زندان و ارائه‌ی نطقی در مدح امام خمینی به نوفل‌لوشاتو رفته.
اما در واقع کریم‌سنجابی بعد از عزیمت امام خمینی به نفع لوشاتو و در آبانماه ۵۷ به دیدار امام خمینی رفته و بیانیه سه ماده‌ای خود علیه حکومت شاه را در نزد امام خمینی در ۱۴ آبان ارائه می‌دهد که پس از بازگشت به تهران در فرودگاه مهرآباد دستگیر می‌شود و دقیقاً پس از آزادی توسط شاه و چند روز پس از نطق پیام انقلاب شاه با وساطت تیمسار مقدم رئیس ساواک برای دیدار به نزد شاه می رود.
سنجابی در کتاب خود”امیدها و ناامیدیها” از این دیدار سخن گفته که از شاه گرفتن تصمیم انقلابی بعد از نطق انقلابیِ ایشان در ۱۶ آبانماه ۵۷ را خواسته بود و نهایتاً شاه شرط نخست وزیری سنجابی مبنی بر خروج شاه از کشور و تشکیل شورای سلطنت را بخاطر عدم فرمانبرداری ارتش و ارکان کشور در صورت نبودنش را نمی‌پذیرد و دیدار به پایان می‌رسد.
منابع: کتاب امیدها و نا امیدی های سنجابی، خاطرات شاپوربختیار، کتاب ناکام یک بازی حزبی موسسه مطالعات تاریخ ایران، دانشنامه جبهه ملی ایران.
از این رو ادعای فرح پهلوی مبنی بر دیدار با شاپور بختیار بعد از کناره‌گیری ارتشبد ازهاری از نخست‌وزیری در دیماه و اجرای شرط بختیار توسط شاه و آزادی سنجابی از زندان و عزیمت به نوفل لوشاتو را باید مردود دانست.
اما به دوران پس از استعفای ازهاری در ۱۰ دیماه ۵۷ برمی‌گردیم که شاه پس از منتفی‌شدن نخست وزیری کریم سنجابی در آذرماه۵۷ با رد شرط خروج شاه از کشور، در نهایت با ملازمان‌ش روی غلامحسین‌صدیقی از جبهه‌ملی برای نخست‌وزیری به جمع‌بندی رسیده بودند و صدیقی سه شرط را برای پذیرش نخست وزیری و تشکیل کابینه مطرح می‌کند:
۱. انتخاب شدنش و کسب رای اعتماد توسط مجلس
۲. بازگرداندن متمم‌هایی که شاه به نفع حکومت خود در قانون‌اساسی‌مشروطه تغییر داده بود به صدر مشروطه
۳. مهمترین شرط صدیقی عدم خروج شاه از کشور بود!
محمدرضا پهلوی بعد از دو روز این شروط را می‌پذیرد و صدیقی مسئول تشکیل کابینه می‌شود. منابع: کتاب تاریخ شفاهی ایران، کتاب فرماندهی و نافرمانی سپهبد آذربرزین، کتاب پاسخ به تاریخ، دانشنامه جبهه ملی.
سوال بزرگ دیگر اینکه چرا یک روز پس از توافق محمدرضا پهلوی با صدیقی برای نخست‌وزیری و تشکیل کابینه که مهمترین شرط صدیقی “عدم خروج شاه از کشور” بود این توافق لغو می‌شود و بختیار که شرط خروج شاه از کشور را مطرح کرده بود به عنوان گزینه نخست وزیری مطرح می‌شود و کابینه تشکیل می‌دهد؟!
سپهبد آذربرزین از نزدیکان محمدرضا پهلوی و فرماندهان نیروی هوایی که ماه‌های آخر حکومت پهلوی را در کاخ شاه سپری می‌کند در مصاحبه و کتاب خود از راز بزرگی پرده برداشته که فردای روزی که صدیقی مامور تشکیل کابینه شده بود تیمسار مقدم رئیس ساواک برای ملاقات اضطراری به حضور شاه می رسد و شاه که همواره به نظر آمریکاییها در مسائل مملکت و حمایتشان از شاه اهمیت می‌دادند از پخش مستندی در شبکه سی‌بی‌اس آمریکا در مورد بختیار و مطرح شدنش به عنوان تنها راه نجات کشور از زبان تیمسار مقدم خبردار می‌شود که در همانجا فرح پهلوی هم شروع به دفاع از بختیار به عنوان گزینه جوان و کاراتر از صدیقی می‌کند دست‌آخر شاه بعد از خروج تیمسار مقدم از اتاق پذیرایی شاه و بعد از چند ساعت توسط فرح پهلوی متقاعد می‌شود و با بختیار تماس تلفنی برقرار کرده و او را به کاخ برای مذاکره برای نخست وزیری فرامی‌خواند.
سوال بزرگ اینکه صحت و سقم پخش مستند راجع به بختیار در شبکه سی‌بی‌اس آمریکا در روزگاری که ماهواره و اینترنت در دسترس برای استعلام نبوده چگونه تایید شده؟! و این خبر چرا با درخواست ملاقات اظطراری در وقت صرف ناهار شاه در سالن غذاخوری یک روز پس از مأموریت صدیقی برای تشکیل کابینه در معیت فرح پهلوی مطرح می‌شود؟! و چرا فرح پهلوی حمایت بی‌دریغ خود از بختیار بعد از خروج تیمسار مقدم از سالن برای قانع ساختن شاه ادامه می دهد؟!
شاه پس از ملاقات با بختیار شرط خروج از کشور را به ناچار می پذیرد کماینکه سابقاً این شرط را از طرف کریم سنجابی که از طرف امام خمینی و بعد از بازگشت از پاریس مطرح کرده بود را نپذیرفته بود! و با شروط غلامحسین صدیقی که مهمترینش “عدم خروج شاه از کشور” بود موافقت کرده بود.
سوال بزرگی که در طول مصاحبه از فرح پهلوی به بن‌بست خورده و بی‌پاسخ مانده اینکه چرا نظر شاه بعد از یک روز با توجه به قبول شروط غلامحسین‌صدیقی بر نخست‌وزیری و مأموریت او برای تشکیل کابینه به گزینه‌ی بختیار برای نخست وزیری بُرده می‌شود. آیا دلیلش غیر از این بوده که غلامحسین‌صدیقی شرط عدم خروج شاه و بختیار برخلاف صدیقی شرط خروج شاه از کشور در صورت پذیرش نخست وزیری را تاکید داشته‌اند. در صورتیکه در قسمتی از مصاحبه فرح پهلوی میگوید که به توصیه تیمسار اویسی و تیمسار مقدم بخاطر اوضاع خطرناک مملکت تعجیل در انتخاب یک نخست‌وزیر به عنوان جوانتر و بهتر از صدیقی را به شاه گفته و او از فرح پهلوی برای مذاکره با بختیار درخواست کرده اما اینجا از چرایی تغییر نظر شاه از نخست وزیری صدیقی به گزینه بختیاری اظهار بی‌اطلاعی می‌کند. چراکه میگوید او (محمدرضا پهلوی) دیگر در قید حیات نیست و نمی‌تواند به جای او پاسخ دهد.
در قسمت‌های پایانی مصاحبه تناقض دیگری مطرح می‌شود که بختیار در زمان اقامت شاه در مصر با فرح پهلوی و در حضور محمدرضا پهلوی تماس تلفنی برقرار کرده و حتی در مکالمه، بختیار به شاه گفته که مبارزه با جمهوری‌اسلامی همچنان از خارج ادامه دارد و محمدرضا پهلوی نیز آرزوی موفقیت برای او کرده! در صورتیکه فرح پهلوی در کتاب خاطرات خود در مورد این تماس تلفنی می گوید شاه حاضر به پاسخ دادن به مکالمه با بختیار حتی توسط فرح پهلوی هم نبودند.
پایان: هیچ شخصی به اندازه‌ی فرح پهلوی و رضا قطبی به آنچه که از دَروس تا قاهره اتفاق افتاده واقف نیست.
ایرانیان
