اولین برخورد و درگیری روحانیت به رهبری امام خمینی با شاه، در چه مسئله‌ای بود؟

موضوع انجمن‌های ایالتی و ولایتی نخستین برخورد جدی امام خمینی با دولت شاه بود که پس از وفات آیت الله العظمی بروجردی به وقوع پیوست‌. این برخورد نقطه آغاز حرکت سیاسی روحانیت به رهبری امام علیه شاه بود. این لایحه، در 16 مهر 1341 به تصویب هیئت دولت رسید. به موجب این لایحه که انجمن‌های دولتی در هر ایالت و ولایت مأمور اجرای آن شده بودند، در برگزاری هر انتخابات واژه «اسلام‌» از شرایط انتخاب شوندگان و همین‌طور انتخاب کنندگان حذف شده بود. انتخاب شدگان نیز به جای آن‌که مراسم تحلیف و سوگند را با «قرآن‌» به جای آورند، از این پس می‌توانستند طبق این لایحه با «کتاب آسمانی‌» این‌کار را انجام دهند.[1] امام، حذف کلمه «قرآن‌» و جایگزین کردن «کتاب آسمانی‌» را مقدمه‌‌ای برای حذف تدریجی قرآن کریم از قلمرو زندگی مردم مسلمان ایران می‌دانست و آن‌را زمینه‌‌ای برای برنامه‌‌های ضد اسلامی رژیم شاه برشمرده بود. از این‌رو وی بدون درنگ به مخالفت با رژیم پرداخت و خواستار لغو این لایحه گردید. این مخالفت و حمایت مردم از امام، سبب شد لایحه در آذر همان سال رسماً و در یک عقب نشینی آشکار از سوی دولت‌، لغو گردد.[2]