سکته گرمایی

سکته گرمایی بیماری است که در اثر گرمای بیش از حد بدن به وجود می آید. معمولاً این عارضه در نتیجه قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گرما یا انجام فعالیت بدنی با شدت بالا اتفاق می افتد. سکته گرمایی جدی ترین نوع آسیب در نتیجه افزایش دما است که در صورت افزایش دمای بدن و رسیدن آن به 40 درجه سانتیگراد یا بالاتر این اتفاق رخ می دهد.

بدون شک بروز این بیماری در ماه های گرم سال مثل تابستان شایع تر از ماه های دیگر است. سکته گرمایی نیاز به درمان اضطراری خواهد داشت. این عارضه بدون درمان می تواند به سرعت به مغز، قلب، کلیه ها و حتی عضلات شما آسیب برساند. در نتیجه به تأخیر افتادن درمان این عارضه عوارض جانبی آن افزایش یافته و ممکن است حتی باعث مرگ فرد شود.1
 

علت سکته گرمایی

سکته گرمایی ممکن است در نتیجه موارد زیر بروز پیدا کند:
 

قرار گرفتن در محیط های گرم

در نوعی از سکته گرمایی که به آن سکته گرمایی بدون تابش (کلاسیک) گفته می شود، قرار گرفتن در محیط گرم منجر به افزایش دمای هسته بدن خواهد شد. این نوع از گرمازدگی معمولاً پس از قرار گرفتن در معرض هوای گرم و مرطوب به خصوص برای مدت زمان طولانی اتفاق می افتد. این بیماری بیشتر بزرگسالان مسن و افراد مبتلا به بیماری های مزمن را درگیر می کند.
 

فعالیت شدید

سکته گرمایی ناشی از افزایش دمای هسته بدن ناشی از فعالیت بدنی شدید در هوای گرم خواهد بود. هرکسی که در هوای گرم مشغول ورزش یا کار باشد ممکن است دچار سکته گرمایی شدید شود، اما در بیشتر مواقع این اتفاق برای افرادی می افتد که به بودن در دمای بالا عادت نداشته باشند.

همانطور که متوجه شدید سکته گرمایی دو نوع دارد که در هر دو وضعیت ممکن است به علت موارد زیر دچار این عارضه شده باشید:
 

پوشیدن لباس اضافی

این کار مانع از تبخیر عرق و خنک شدن بدن شده و در نتیجه دمای بدن افزایش خواهد یافت.
 

کاهش آب بدن

در صورتی که در طول روز آب کافی ننوشید و در معرض گرما قرار داشته باشید بدن دچار کم آبی شده و در نتیجه در معرض ابتلا به سکته گرمایی قرار خواهید گرفت.1

علایم سکته گرمایی

علائم و نشانه های سکته گرمایی عبارتند از: 
 

دمای بالا بدن

دمای هسته بدن 104 درجه فارنهایت (40 درجه سانتی گراد)و یا بالاتر، با یک دماسنج مقعد دما را بگیرید نشانه اصلی سکته گرمایی است.
 

تغییر حالت روانی و یا ذهنی

گیجی، آشفتگی، بیان غلط، عصبانیت، هذیان، تشنج و کما بیش از همه می تواند ناشی از گرما زدگی باشد.
 

تغییر در عرق

در اثر سکته گرمایی ناشی از هوای گرم، پوست احساس گرما و خشکی می کند با این حال در اثر سوختگی ناشی از ورزش شدید، پوست ممکن است خشک و یا کمی مرطوب باشد.
 

تهوع و استفراغ

ممکن است حالت تهوع و یا استفراغ داشته باشید.
 

پوست قرمز

پوست شما ممکن است قرمز شود چون درجه حرارت بدن افزایش می یابد.
 

تنفس سریع

تنفس ممکن است سریع و سطحی شود.
 

ضربان قلب

ممکن است ضربان قلب شما به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند، زیرا فشار گرما باعث فشار فوق العاده بر روی قلب شما برای کمک به خنک کردن بدن می شود.
 

سردرد

ممکن است سردرد شدیدی بگیرید.2
 

افراد در خطر سکته گرمایی

افراد در معرض سکته گرمایی عبارتند از:

نوزادان

افراد سالمند (اغلب با بیماری های مرتبط با قلب، بیماری های ریوی، بیماری های کلیوی یا افرادی که داروهایی را مصرف می کنند که باعث کم آب شدن بدن و سکته گرمایی می شوند)

ورزشکاران

افرادی که زیر نور خورشید بدون حفاظ در حال مشغولیت و کار هستند.

نوزادان، کودکان و یا حیوانات خانگی که در ماشین ها باقی مانده اند.

سکته گرمایی نیاز به درمان اضطراری دارد. سکته گرمایی بدون درمان می تواند به سرعت مغز، قلب، کلیه ها و عضلات شما آسیب برساند و خطر ابتلا به عوارض جدی یا مرگ را افزایش می دهد.3
 

تشخیص

بعد از بروز نشانه ها و علائم سکته گرمایی آزمایش های آزمایشگاهی می تواند علل سکته گرمایی را بهتر تشخیص و تایید کنند، با تشخیص بهتر می توان از دیگر علل سکته گرمایی جلوگیری کرد دهد و آسیب ارگان را ارزیابی کند. این آزمایشها عبارتند از:

درجه حرارت رکتال برای بررسی دمای بدن هسته ای شما. درجه حرارت رکتوم دقیق ترین روش تعیین درجه حرارت بدن هسته شما است و دقیق تر از درجه حرارت دهان یا پیشانی است.

یک آزمایش خون برای بررسی سدیم یا پتاسیم خون و میزان گازهای موجود در خون برای دیدن اینکه آیا آسیب به سیستم عصبی مرکزی شما ایجاد شده است.
آزمایش ادرار برای بررسی رنگ ادرار، برای بررسی عملکرد کلیه ها تحت تاثیر گرما و میزان آسیب به آنها

تست عملکرد عضله برای بررسی آسیب جدی به بافت عضلانی (رابدومیولیز).

اشعه ایکس و دیگر تست های تصویربرداری برای بررسی آسیب به اندام های داخلی شما.3

عوارض سکته گرمایی

سکته گرمایی می تواند با توجه به مدت زمان و میزان بالا رفتن دما باعث بروز عوارض شود.

این عوارض جانبی شامل موارد زیر می شود:
 

آسیب اعضای بدن

بدون اقدام سریع برای پایین آوردن دمای بدن، گرمازدگی می تواند باعث تورم مغز یا سایر اعضای حیاتی بدن فرد شود که در صورت عدم درمان به موقع به اعضای بدن آسیب دائمی وارد خواهد شد.
 

مرگ

بدون درمان سریع و کافی، سکته گرمایی ممکن است کشنده بوده و باعث مرگ فرد شود.1
 

درمان سکته گرمایی

هدف از درمان سکته گرمای خنک کردن بدن و بازگرداندن آن به دمای طبیعی است تا از آسیب دیدگی به مغز و اندام های بدن جلوگیری شود.

برای انجام این کار بهتر است از راهکارهای زیر استفاده کنید:

غوطه ور شدن در آب سرد

ثابت شده است که حمام با آب سرد یا یخ مؤثرترین روش برای کاهش سریع درمان بدن و جلوگیری از سکته گرمایی است. هر چه سریعتر از آب سرد برای این کار استفاده کنید خطر آسیب دیدگی اعضای بدن و مرگ تا حد قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
 

روش های تبخیری

از روش های خنک کننده تبخیری برای کاهش دمای بدن استفاده کنید. اگر به هر دلیلی نتوانید داخل آب سرد غوطه ور شوید. می توانید از شیوه تبخیر برای کاهش دمای بدن استفاده کنید. برای این کار آب بدن شما با آب مرطوب شده و سپس با استفاده از یک پنکه باد گرم به سمت بدن شما وزیده می شود تا آب روی پوست تبخیر شده و بدنتان به شیوه تبخیری خنک شود.
 

کمپرس یخ یا پتو سرد

از کمپرس یخ یا پتو سرد برای خنک کردن بدن استفاده کنید. یکی دیگر از شیوه های خنک سازی بدن استفاده از کمپرس سرد یا بسته های یخ موجود داخل فریزر است. برای این کار کیسه های یخ را داخل دستمال پیچیده و بر روی گردن، کمر، زیر بغل و کشاله ران خود قرار دهید تا دمای بدن کاهش پیدا کند.
 

مصرف دارو

اگر دچار لرز شدید دارو مصرف کنید. در صورتی که راهکارهای کاهش دمای بدن باعث بروز تب و لرز در شما شد بهتر است از داروی بنزودیازپین برای آرامش عضلات استفاده کنید تا دمای بدن شما بدون عوارض جانبی کاهش پیدا کند.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.namnak.com
3.www.drdr.ir