یکی از گیاهان نام آشنا برای ایرانی‌ها، اسپند است. دانه این گیاه در خانه سوزانده می‌شود و دود غلیظ آن برای ضدعفونی هوا ، دور کننده حشرات، خوشبوکننده فضا و به باور برخی حتی خنثی کردن چشم‌زخم و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 
علاوه بر تمام این موارد، در آسیا از دانه‌های اسپند به عنوان ضدانگل، کرم‌کش و کشنده آمیب استفاده می‌کنند.
 
اسپند در سایر کشورها نیز طرفدار دارد؛ مردم یونان از اسپند به عنوان قاعده‌آور، کرم‌کش، مسکن و خواب‌آور استفاده می‌کنند.
 
در گذشته در هند برای سفلیس و در آفریقا نیز برای تب از اسپند استفاده می‌کردند، گرچه مصرف خوراکی این گیاه می‌تواند مسموم‌کننده باشد، اما بعضی از افراد محلی در این کشورها هنوز از آن برای درمان آسم، کولیک، تب، سنگ‌های صفراوی، سکسکه، زردی، مالاریا، دردهای عصبی، پارکینسون، افتادگی رحم، روماتیسم و بیماری‌های ادراری تناسلی استفاده می‌کنند.
 
اسپند برای افراد گرم مزاج مضر است و اگر افرادی که مزاج گرم و خشک دارند، حتی مقادیر کمی از آن را بخورند دچار مشکل خواهند شد.1

در این بخش خواص و فواید سلامتی اسپند آورده شده است:

اسپند برای درمان تب

اسپند یکی از گیاهان است که برای درمان تب نامنظم به کار می رود. هم چنین برای درمان مالاریا مداوم مفید است اما در موارد حاد زیاد موثر نیست.

دانه های این گیاه به عصاره، القا یا به شکل پودر داده می شود.

اسپند برای دفع هجوم کرم های نواری

دانه های اسپند نیز برای برطرف کردن هجوم کرم های نواری مفید است. دانه های پودر برای بیرون راندن کرم ها داده می شود.

اسپند برای درمان لارنژیت

این گیاه برای درمان لارنژیت به کار می رود. عصاره این دانه ها نیز به عنوان دهانشویه استفاده می شود.

اسپند برای رفع شپش سر

این گیاه در کشتن شپش سر موثر است. پوست سر را با خمیری از ریشه اسپند و روغن خردل مالش دهید که باعث می شود از شر شپش سر خلاص شوید.

اسپند برای رفع ورم

این گیاه برای درمان التهاب به کار می رود. می توان دانه ها را جوشاند و به عنوان محلول استفاده می شود.

اسپند برای رفع مشکلات تنفسی

به درمان آسم کمک می کند و در درمان بیماری های ریوی همچون نزله ریوی و بلغم ریه بسیار موثر است.

اسپند برای دفع آفات گیاهی

محصولات بذر اسپند نیز می توانند در رهایی از شر آفات مضر مفید باشند. هرمالین قطعاً آلکالوئید است که در داخل این گیاه وجود دارد.

میکروب کشی هوا با اسپند

دود سپند اسپند خاصیت میکروب کشی بسیار مناسبی دارد.لذا در مکان هایی که جمعیت زیادی از جمله مهد کودک ها، مدارس و پادگان ها جمع شدند و در هوا احتمال عفونت مسری وجود دارد، اسپند دود کنید.

اسپند برای درمان آبریزش بینی

از مهم ترین خواص دیگر اسپند این است که به دلیل ضد عفونی کنندگی قوی، در درمان زکام و آبریزش بینی مؤثر می باشد. در این روش مقداری اسپند را به تنهایی یا همراه با حبه ای قند دود داده و سرتان را روی دود ناشی از آن قرار دهید و نفس عمیق بکشید، بعد از چندین بار تکرار مشکل شما حل خواهد شد.

درمان فلج، رعشه، سستی و پریدن ناگهانی اعضای بدن

روغن اسفند طبیعتی گرم وخشک دارد و برای رفع فلج و لقوه ،رعشه ،سستی ، صرع و پریدن ناگهانی اعضای بدن چه از طریق خوردن و چه استفاده از ضماد آن موثر است.

اسپند برای درمان حساسیت و خارش

یکی از خواص قابل توجه اسپند رفع خارش و حساسیت است که باید فرد با توجه به طبع و مزاجش طریقه ی استفاده از اسپند را برای این منظور از متخصص طب سنتی دریافت کند.

اسپند برای درمان سنگینی گوش

برای رفع سنگینی گوش و کری گوش و صدای گوش می توانید اسفند را در آب ترب و روغن زیتون بجوشانید و 3قطره در گوش بریزید.بعد از چندین بار استفاده متوجه بهبودی خواهید شد.

اسپند برای تسکین دندان درد

دانه های اسفند را بخور دهید که برای دندان درد فوق العاده است چرا که طبق کتب طب سنتی بخور دانه های اسفند ، درد دندان را درمان می کند.

اسپند ملین و تصفیه کننده خون

متخصصان طب سنتی از اسپند یا همان اسفند برای تصفیه خون و رفع مشکلات گوارشی استفاده می کنند.

ضد انگل- ضدعفونی کننده- خلط آور و ضد سرفه

برای درمان تنگی نفس ورفع سرفه های شدید رطوبتی30گرم اسفند را آسیاب کنید و با 120گرم آب بجوشانید و آن را صاف کنید و با 90گرم عسل و 60گرم روغن کنجد بخورید . اگر این مواد را بخورید حالت تهوع پیدا می کنید که سینه را از هرچی ماده لزج هست پاک می کند و برای تنگی نفس بی نظیر است.

تسکین درد کمر با اسپند

تنقیه با روغن اسفند سبب تسکین درد کمرو سیاتیک می شود همچنین برای سردی کلیه و رحم بسیار مفید است. چنانچه به سیاتیک مبتلا هستید به مدت 15 شب مقدار 5 گرم اسفند را با آب قورت دهید که بسیار مفید است.2

اسپند در روایات دینی

در روایات اسلامی در مورد کاشت گیاه اسپند و استفاده از آن توصیه هایی شده است.

در حدیثی از پیغمبر اکرم (ص) روایت شده است:

از اسپند درخت یا برگ یا میوه‏اى نمی روید، مگر آن که فرشته‏اى بر آن گماشته شده است تا آن را به آن که باید برساند، یا خشک شود، و در ریشه و ساقه‏اش شفا است، و در دانه آن داروى ۷۲ بیمارى نهفته است.

در روایتی از امام صادق(ع) درباره خاصیت اسپند و خواص کندر آمده است:

هیچ ریشه ای از گیاه در زمین نمی جنبد و هیچ شاخه ای در آسمان بالا نمی رود مگر آنکه خدا فرشته ای را ماموریت داده تا آن را به قطعات خرد شده تبدیل کند یا به سرنوشتی که دارد برساند و شیطان (میکروب) از هفتاد خانه ای می گریزد که در نزدیکی خانه ای باشد که در آن اسپند است و شفا از هفتاد بیماری در اسپند است که آسان ترین آن خوره است، پس دود کردن اسپند را از یاد نبرید.

از محمد بن حکم نقل شده است:
پیغمبرى به خداوند از ترسویى امتش شکایت کرد، خداوند به وى وحى فرمود: دستور ده امتت اسفند بخورند که شجاعت را زیاد میکند.

مضرات اسپند

استفاده بیشتر از حد دارویی اسپند، ممکن است باعث سقط جنین، استفراغ، دپرسیون و توهم زایی شود.

زیاده روی در مصرف اسپند، باعث بروز سکسکه، ترشح بیش از حد بزاق و تضعیف سیستم اعصاب مرکزی می شود.

مصرف اسپند به دلیل طبع گرم آن برای افراد دارای مزاج گرم (صفراوی) مضر است و این افراد بایستی در مصرف آن احتیاط کنند.

مصرف دانه های اسپند برای زنان باردار بسیار مضر است و خطر سقط جنین را به همراه خواهد داشت.

دود کردن زیاد اسپند برای افراد دچار آلرژی و بیماران مبتلابه آسم مضر است و باعث سردرد، تهوع و تشدید علائم بیماری می شود، همچنین دود اسپند در صورت استفاده مکرر حتی در افرادی که زمینه ژنتیکی آسم ندارند نیز می تواند موجب حساس شدن ریه ها و بروز علائم آسم شود.

اسفند برای گرم مزاجان مضر است سبب درد دل بهم خوردگی و استفراق می شود که برای رفع آن می توان میوه های ترش و سکنجبین میل کرد.

مقدا مصرف اسفند۵-۱۰ گرم بوده و زیاده بر این سمی می باشد.

از جویدن دانه های اسپند اکیدا خوداری کنید چرا که حاوی مواد سمی است.

منظور از خوردن دانه های اسفند که برای درمان بیماری گفته شد همان دانه های سیاه رنگی است که دود می کنید.3

پی نوشت:
1.www.beytoote.com
2.www.namnak.com
3.www.saednews.com